“ARGO ANLAMLI KELİMELERE BENİM DİLİMDE YER YOKTUR”

ÖNDER Haber - CHP Muğla Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Dr. Osman Gürün, dün Arena’da yapılan deve güreşlerini izlemek üzere ilçemize geldi. Güreşler öncesinde Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat’ın odasında Milaslı basın mensuplarıyla buluşarak, yazılı ve sözlü bir basın açıklaması yaptı. Bilindiği gibi, bir süre önce Milas CHP ilçe binasından halka ve muhtarlara seslenirken kullandığı "Milas’ın artık iki kocası var. Biri Muhammet Tokat, diğeri de benim" sözünün, bağlamından koparılarak ele alınması ve yapılan eleştiriler üzerine bir açıklama yapmak istediğini belirten Dr. Osman Gürün, “Arkadaşlar, ben 20 yıl doktorluk, iki dönemdir de belediye başkanlığı yapıyorum. Benim ağzımdan şimdiye kadar hiç bir kimse argo anlamlar taşıyan bir söz duymamıştır. Çünkü hem çok özen gösteririm, hem de bu tür argo sözleri bilmem.   Ben o günkü konuşmamda, çok zengin bir dil olan Türkçemizin, yöremizde de sıkça kullanılan ve dilimize zenginlik katan değişik anlamlarıyla seslenerek, konuşmayı zenginleştirmek istemiştim. Bilinir, ‘koca’ kavramı, bizim yöremizde de ‘koca nine’, ‘koca efe’, ‘kocaman’ türünden, bilgelik, büyüklük, sevecenlik anlamları taşıyarak da kullanılır. Bu deyişimin böyle çok farklı ve hiç aklımıza bile gelmeyecek anlamlara çekileceğini, yakıştırılacağını düşünemezdim bile.. Bu nedenle ve bu vesileyle, bu konuya bir açıklık getirmek istedim ve yine meramımı iyi anlatabilmek için, sizlere de dağıtacağım yazılı bir hale getirdim. Müsadenizle bunu da okumak istiyorum ve sevgili Milaslılara bu açıklamamı ulaştırmanızı diliyorum" dedi. Dr. Osman Gürün, bunca yıllık hayatında böyle argo bir üslubu olmadığını, seçim çalışmalarında da daima belli bir düzeyin korunması için çaba gösterdiğini, siyaset alanında zaten yeterince kutuplaşmanın var olduğu ülkemizde, hep bu kutuplaşmaya neden olmayacak bir söylem içinde olduğunu, büyükşehirin iki diğer kıymetli adayıyla da hem seçim öncesinde iyi bir dost olduklarını, hem de seçim sürecinde asla böyle davranmama konusunda kararlı bir duruş sergilediklerini de belirterek, "lütfen, bu konularda bu tür cımbızlamalarla sözleri başka yerlere çekme şeklindeki anlayışlardan uzak duralım" dedi.* Sayın Dr.Osman Gürün’ün yazılı açıklaması şöyle: "KOCA TERİMİ ÜZERİNE Geçtiğimiz hafta Milas’ta kullandığımız ‘koca’ kavramı üzerine gerek gazetelerde, gerekse siyaset dünyasında bir çok yorum yapıldı. Bize, bu kavramı niçin kullandığımız sorulmadı. Bu itibarla kamuoyuna konuyla ilgili bir açıklama yapma zorunluluğu doğdu. Bilindiği üzere Türkçe oldukça zengin bir dildir. Bir dilin zenginliği, o dilde yer alan kelimelerin farklı anlamlar kazanmasından kaynaklanmaktadır. Bu kelimelere kavram denir. Kavramlar zihin inşa eder. Bir kavramın varlığı zihnin uzun yıllar sonucu denemeler, sınamalar sonucu oluşur. Bu itibarla bir kelimenin birçok anlamı vardır. Önemli olan sizing bu anlamlardan kastettiğinizdir. ‘Koca’ kelimesi de Türkçe’dir ve çok eski zamanlardan beri Türkçe’de kullanılmakta olan çok anlamlı bir kavramdır. Türk Dil Kurumu’na ait Güncel Türkçe Sözlük’te ‘koca’ terimi karşımıza hem isim ve hem de sıfat olarak çıkmaktadır. Güncel Türkçe Sözlük’te ‘koca’ teriminin anlamı şöyle verilmektedir: ‘Koca: 1. (isim) Bir kadının evlenmiş olduğu erkek, eş. 2. (sıfat) 1. Büyük, geniş. 2. Kocaman, iri. 3. Yaşlı. 4. Yüksek. 5. Büyük, ulu’ (http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=comgt&arama==gts& guid=TDK.GTS.521562dde5d963.11252710). Tarihi kaynakları incelediğimizde bu kavramın başka anlamlarda ve daha geniş perspektifte kullanılmış olduğunu da biliyoruz. Bu itibarla Türk yönetim, siyaset ve kültür anlayışında halkın önderlerine, yöneticilerine, bilgi ve görgü sahiplerine ‘koca’ denmiştir. Tarihi seyir içinde düşündüğümüzde koca teriminin ‘önder, bilgili, yol gösteren, idarecei, yönetici, danışman, yaşı yüksek kişi’ anlamı taşıdığını görmekteyiz. ‘Aksakallı Koca veya yalnızca Koca sözcüğü, Türk halk kültüründe bilge, bilen, idare eden, yöneten kişi demektir. Koca tabiri, tecrübe anlamı içerir. Bizim Milas ilçemizde ifade ettiğimiz ‘koca’ terimi, ‘eş’ anlamındaki ‘koca’ değil, ‘idareci, yönetici, bilen, dost’ anlamındaki ‘koca’dır. İdareciler de birbirinin yardımcısıdır. Aynı yolun yoldaşları, paydaşları birlikte hareket ederler. Birlikten güç doğan anlayışıyla hareket ederler. İşbirliği ve güç birliği içinde olurlar. Mevlana, Yunus Emre’den bahsederken ‘kendisinin feyz aldığı etkilendiği’ bir Türkmen kocası olduğunu söyler. Burada kullanılan tabir açıktır, eş değildir. Yani Türkmenlerin danışmanı, önderi, dostudur. Osmanlı devletinin kuruluşunda büyük rolü olan Akça Koca da bunlardandır. Türklerin en büyük eserlerinden biri olan Dede Korkut kitabında yer alan hikayelerden dördü halkın önderi olan ‘koca’ların, yani yöneticilerin, idare edenlerin adları ile var olurlar: Duha Koca Oğlu Deli Dumrul, Kanlı Koca Oğlu Kanturalı, Kazılık Koca Oğlu Yegenek, Uşun Koca Oğlu Segrek. Bu hikayelerden de anlaşılacağı üzere Türk kültür ve medeniyetinde "KOCALAR MECLİSİ", yani "İDARECİLER, YÖNETİCİLER MECLİSİ" vardır. Tarihte koca sıfatı taşıyan büyük kişiler vardı: Osman Gazi’nin silah arkadaşı gazi Akça Koca, büyük güreşçi Koca Yusuf, halk önderi Koca Hamza bunlardandır. Burada "koca" terimi elbette "eş" anlamında değil, önder, öncü, büyük, güçlü anlamlarını taşımaktadır. Dede Korkut hikayesinde ise "koca" terimi "idareci, yönetici, halk önderi" anlamı taşır. Koca sıfatı hem yer adı, hem soy adı olarak günümüzde de yaşamaktadır. Kocaeli ilimizin adı iki kelimeden oluşan birleşik bir isimdir. Bu kelime "koca" ve "el" kelimelerinden oluşmaktadır ki "koca" sözü burada "bilgili, bilen, idare eden" kişiler anlamındadır. "el" ise halk anlamındadır. Akçakoca ilçesi Düzce iline bağlı bir ilçedir. Adını Osmanlı devletinin kuruluşunda büyük rolü olan Akça Koca’dan almaktadır. Akça Koca Osmanlı devletinin kurucusu Osman Gazi’nin silah arkadaşıdır. Rumeli’de Kocacık diye bir yer adı vardır ve adını Koca Hamza’dan alır. İstanbul’daki bir semtin adı Kocasinan’dır ve bu semt de adını Koca Sinan denilen ünlü hocadan, ünlü halk önderinden alır. Günümüzde kullanılan "koca" kavramının bir anlamı "eş" olsa da, kelimenin birçok anlamının gözden kaçtığı veya bunun siyasi polemiklere kurban edeldiği anlaşılmaktadır. Oysa Türk dilinin olanakları çoktur. Biz de dilimizin, güzel Türkçemizin sunduğu bu imkandan faydalandık. "Tabiri caizse bundan böyle Milas’ın iki kocası var. Biri Muhammet Tokat, biri de benim" darken söyleiğim söz şudur: "BUNDAN BÖYLE MİLAS’IN İKİ BİLENİ, İKİ DANIŞMANI, İKİ BÜYÜĞÜ, İKİ DOSTU, İKİ İDARECİSİ, İKİ YÖNETİCİSİ VAR. BİRİ MUHAMMET TOKAT, BİRİ DE BENİM". Bizim Sayın Muhammet TOKAT ile aynı paritli olmaktan dolayı elbette dostluğmuz, yoldaşlığımız, işbirliğimiz olacaktır. Bu itibarla Milas için çalışacak, Milas’a hizmet götürme noktasında Milas’ın iki dostu, iki bileni, iki yardımcısı olmaya devam edeceğiz. Dr. Osman GÜRÜN Muğla Büyükşehir Adayı"