‘İfade ve Basın Özgürlüğü için kanun teklifi’

ÖNDER Haber - CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem, Terörle Mücadele Kanunu’nun bazı maddelerin bazı fıkralarının, düşünce ve ifade, basın ve yayın özgürlüklerini yok ettiğine dikkat çekerek, bu sorunu ortadan kaldırmak için ilgili madde ve fıkraları yürürlükten kaldıran bir kanun teklifi verdi. Teklifin ‘genel gerekçe’ bölümünde, basın özgürlüğünün, demokratik bir toplumun temeli olarak, basının halkı bilgilendirme görevini yerine getirebilmesi, özgür ve üzerinde iktidarın baskısı olmadan çalışabilmesiyle doğrudan ilişkili olduğuna dikkat çeken Erdem, daha sonra şu değerlendirmeleri yaptı:   Basın özgürlüğü sicilimiz çok kötü Anayasamızda ve ülkemizin tarafı olduğu uluslararası sözleşmelerde de basın ve yayın özgürlüğü, düşünce ve ifade özgürlüğü bağlamında değerlendirilip temel insan haklarından biri olarak ele alınmaktadır. Ancak özellikle son yıllarda iktidarı eleştirdiği için onlarca gazetecinin hapse atıldığı, yüzlercesinin işsiz kaldığı, binlercesinin tazminat davalarına muhatap olduğu ülkemizde sosyal medya üzerinden hükümeti eleştirmenin dahi cezalandırılabildiği görülmektedir. Basın özgürlüğü alanında çalışmalar yapan uluslararası kuruluşlara bakıldığında ise, Türkiye son yıllardaki sansür ve baskı politikaları nedeniyle basın özgürlüğünde dünyanın en kötü sicile sahip ülkelerinden biri olarak gösterilmektedir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2015’te verdiği Türkiye’de basın özgürlüğünün sınırlandırıldığına dair kararın yanısıra, basın özgürlüğü konusunda çalışmalar yapan düşünce kuruluşu Freedom House’nin raporunda Türkiye'nin son beş yılda Tayland ve Ekvador'un ardından basın özgürlüğünde en hızlı gerileyen üçüncü ülke olduğu vurgulanmaktadır. Benzer şekilde, Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) ‘2015 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ raporuna göre ise Türkiye Nijer, Liberya, Zambiya, Mali ve Zimbabwe gibi ülkelerin gerisinde 180 ülke arasında 149’uncu sırada yer almıştır.   "Basın hürdür, sansür edilemez" Anayasamızın 25. ve 26. maddelerinde de düşünce ve fikir özgürlüğünün sınırlarını belirlenmiş olmakla birlikte, bu koşullar Anayasamızın 28. maddesindeki "Basın hürdür, sansür edilemez" cümlesiyle belirtilen ilkelere aykırı olamaz. Dolayısıyla düşünce ve ifade özgürlüğü noktasında gazetecilerin basın özgürlüğü kapsamında Anayasa’nın belirtilen sınırları çerçevesinde özgürce haber yapmalarının önündeki engellerin kaldırılması, ülkemizin demokratikleşmesi ve uluslararası itibarının artması açısından büyük bir önem taşımaktadır.   Madde gerekçeleri CHP İstanbul Milletvekili Eren Erdem, bu sunuşun ardından, kanun teklifinde yeralan maddelerle ilgili gerekçelendirmelerini ise şu şekilde dile getirdi: MADDE 1- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 2. Maddesi’nin ikinci fıkrası haber yapma özgürlüğünü objektif olmayan gerekçelerle pratikte kısıtlamaktadır. Örgüte mensup olmayan ancak toplantıya katılan, yazı yazan veya haber yapan insanların örgüt adına suç işlemiş gibi değerlendirilmesi, uygulamada gazetecilerin örgütle ilişkisine dair hiçbir kriter olmaksızın özgürlüklerinden yoksun bırakılmasına neden olmaktadır. Örgüt üyesi olmayanların örgüt üyesi gibi cezalandırılmasının önüne geçilmesi hedeflenmiştir. MADDE 2- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 6. Maddesi’nin ikinci fıkrası basın çalışanlarının en temel sorumluluklarından biri olan halkı bilgilendirme görevini uygulamada kısıtlamaktadır. İlgili maddenin üçüncü fıkrasındaki muhbirlerin hüviyetlerine ilişkin cezai yaptırımın yürürlükten kaldırılması amaçlanmıştır. İlgili maddenin dördüncü fıkrası suça iştirak etmemiş yayın sorumlularını da cezai yaptırıma tabi tutmuştur. Bu fıkrayla yine uygulamada insanların haber alma özgürlüğü engellenebilmekte ve gazetecilerin eleştirel ve muhalif sesleri duyurmasının önüne geçilebilmektedir. İlgili değişiklikle bu kısıtlayıcılığın kaldırılması öngörülmüştür. MADDE 3- 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 7. Maddesi’nin ikinci fıkrasının düşünce ve ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü bağlamında kaldırılması öngörülmüştür.