KOAH: Sigara, hava kirliliği, mesleki ve genetik nedenlerle …

Oktay ÇAYIRLI - 19 Kasım Dünya KOAH Günü dolayısıyla açıklamalarda bulunan 75. Yıl Milas Devlet Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nde görevli Uzm. Dr. Turcen Konya Dönmez, KOAH hastalığının belirtilerinin öksürük, balgam ve nefes darlığı olduğunu, sigara kullanımı başta olmak üzere çevresel, mesleki ve genetik nedenlerle ortaya çıkabileceğini belirterek, kış aylarında artan hava kirliliği nedeniyle Devlet Hastanesine yapılan başvurularda artış olduğunu söyledi…   Hastaların büyük bir bölümü Yatağan bölgesinden KOAH’ın, nefes yollarında mikroplarla oluşmayan bir iltihaplanmaya bağlı oluşan ilerleyici bir akciğer hastalığı olduğunu belirten Uzm. Dr. Tuncer Konya Dönmez, 75. Yıl Milas Devlet Hastanesi Göğüs Polikliniğine her gün başvuruda bulunan hastaların yaklaşık 50’sinde KOAH hastalığı tespit edildiğine dikkat çekerek, “Bu hastalıkların büyük bir bölümü Yatağan bölgesinden. Hastalığın en önemli risk faktörü ise sigara. Ülkemizde yaklaşık 16 milyon insan sigara içiyor ve bu sigara içenlerin neredeyse yarısı KOAH hastası. Sigara dışında, hava kirliliği gibi çevresel ve mesleki faktörler, genetik etkenler hastalığa neden olabiliyor” dedi.   KOAH’ın ilk belirtisi nefes darlığı KOAH hastalığının ilk belirtisinin nefes darlığı olduğunu dile getiren Uzm. Dr. Dönmez, “İnsanlar normalde nefes alıp verirken bunu hissetmeyebilir. Bir kişi ne zaman nefes alıp verdiğini hissetmeye başlamışsa o zaman nefes darlığı başlamış demektir. Nefes darlığının şiddetleri de var. Bu şiddetlere göre en hafif nefes darlığı, eforda nefes darlığıdır ki, vatandaşların eforda nefes darlığı başladığı anda önlem alması gerekir” dedi.   Sigara birinci etken Açıklamasında, sigaraya başlama ile KOAH vakalarının görülme yaşları arasında doğru orantı bulunduğuna da dikkat çeken Dr. Dönmez, “KOAH’lı hastalarımızın büyük çoğunluğu 40 yaşın üzerinde, ama ne yazık ki artık 40 yaşın altında, 30’lu yaşlarda da bu hastalığa yakalananların çoğaldığını görüyoruz. Kişi sigaraya ne kadar erken yaşta başlarsa KOAH’a yakalanma ihtimali o kadar artıyor” dedi.   Öksürük, balgam, nefes darlığı Her hastalıkta olduğu gibi KOAH hastalığında da erken teşhisin önemli olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Dönmez, “KOAH’ta erken tanı önemlidir. Genellikle belirtileri öksürük, balgam ve nefes darlığıdır. Bir kişi yılda üç ay gibi bir sürede öksürük, balgam ve nefes darlığından şikayet ediyorsa o kişinin KOAH olma ihtimali çok yüksek. Kişi, haftanın belirli günlerinde öksürüyordur, nefes darlığı hissediyor, balgam çıkarıyordur, gece uykusundan nefes darlığı ile uyanıyordur. Bunlar hep hastalığın şiddetine göre basamak basamak artan belirtilerdir. Tanıyı ne kadar erken koyar ve insanları sigaradan kurtarırsak o kişinin hayatı daha uzun ve sağlıklı olacak demektir” dedi.   Nefes ölçüm cihazı ile test Öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayeti üzerine 75. Yıl Milas Devlet Hastanesi’ne başvuruda bulunan hastalara, hastanede bulunan nefes ölçüm cihazıyla test yaptıklarını belirten Uzm. Dr. Dönmez, “Bizlere başvuruda bulunan hastalarımızı muayene ederken, hastanemizde bulunan nefes ölçüm cihazıyla da test ediyoruz. Çıkan sonuçlara göre teşhis konuluyor. Nefes testi çok basit bir uygulama” dedi.   Tozlu ve dumanlı ortamlarda bulunulmaması gerekiyor KOAH hastalığının belirli bir süreden sonra sadece akciğer değil, diğer tüm organlarda etkili olabildiğine de değinen Uzm. Dr. Dönmez, hastalıkla ilgili şu bilgileri de aktardı: “KOAH, nefes darlığının şiddetine göre hafif, orta, ağır ve çok ağır olmak üzere dört gruba ayrılıyor. Hastalığın ilerlemesi ile kalp yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama başlar. Kalp yetmezliği gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelirler. Bu dönemdeki hastalar artık günün en az yarısında oksijen makinasına bağlı kalırlar. Hastalığın çok ilerlemesini ve ağır rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önlemek için yapılması gereken öncelikle tek şey sigaranın bırakılmasıdır. Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar. İlaçlar hastalığın ilerlemesini önlemez, bu nedenle sadece nefes darlığını azaltmak için kullanılırlar. KOAH hastasının ayrıca tozlu ve dumanlı ortamlarda bulunmaması gerekiyor. Araştırmalara göre, KOAH yılda 2.9 milyon ölüme neden olmakta. Günümüzde tüm dünyada akciğer kanserinden sonra dördüncü ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de % 5.5’inden sorumlu. Türkiye’de solunum sistemi hastalıkları en sık görülen 3. ölüm nedeni ve bu ölümlerin % 61.5’i KOAH nedeniyledir. Toplumun KOAH konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin tedavisini güçleştirmekte. KOAH hastalığı kadınlara göre erkeklerde daha fazla görülüyor. Tedavi maliyetleri de çok yüksek. KOAH hastalığı hem vücudumuzun sağlığına hem de ekonomimize ağır yük. Akciğer kanseri için de risk. İlçemizdeki hava kirliliği birebir hastalığı tetikliyor. Özellikle kış aylarında nefes darlığı şikayeti ile başvuruda bulunanların sayısı daha çok artıyor.”