Cahit YAKA / Eğitimci
17 Nisan 2014, Köy Enstitülerinin kuruluşunun 74. yılıydı. Cumhuriyet tarihimizin en önemli hareketlerinden olan bu örnek uygulamayı, kuruluşunun 74. yılında özlem ve ibretle değerlendiriyoruz. Ülkemizin % 80’ninin okuma yazma bilmediği bir ortamda 40 bin Köyün 35 bininin okulsuz ve öğretmensiz olduğu bir süreçte, dönemin Başbakanı İsmet İnönü önderliğinde Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç’un dünyaya örnek teşkil ettiği Köy Enstitüsü eğitim sistemi Cumhuriyet ilkelerini pekiştirmeyi ve insanlık onuruna yakışan bir yaşam tarzını amaçlamıştır.
1928 yılında Mustafa Kemal Atatürk bir konuşmasında, "Ulusun % 80’i okuma-yazma bilmiyorsa bunun suçu bu insanlarda değil bizdedir. Eksikliklerin ve yanlışların düzeltilmesinde bütün yurttaşların çalışmasını isterim. Ulusumuz; yazısıyla, kafasıyla bütün uygarlık dünyasının yanında olduğunu gösterecektir" demiştir. Atatürk’ün bu sözü ve saptaması, Köy Enstitülerine ne kadar ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Yokluklar ve yoksulluklar içindeki eğitime muhtaç bir ülkenin temel uygarlık seviyesine ulaşması istenmiştir. Köy Enstitüleri öğrencilerinin yönetime katıldığı demokratik bir uygulamayı başarmıştır. Günümüzdeki gibi ezberci ve sınav odaklı eğitimi değil, uygulamalı bir eğitim olan iş eğitimini uygulamıştır. Bu okullarda % 50 örgün eğitim müfredatı uygulanırken, % 50 de uygulamalı eğitim yapılarak hayata hazırlanılıyordu. Köyden aldığı başarılı çocukları eğiterek yine köye gönderip geri kalmış köylerimizin aydınlanmasını başarmıştır. Bu başarı sonucunda da 1946’dan itibaren bazı kesimler (toprak ağaları, tefeciler, işbirlikçiler) rahatsız olmuşlar ve Köy Enstitüleri hakkında dedikodu düzeyinde olumsuz söylenmeler yaymışlardır. Milletvekili Emin Sazak, meclisteki bir konuşmasında "Köylere giden Enstitü mezunları kendilerini birer Atatürk zannediyor" sözüne Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel, "Bu çocukların her birinin birer Atatürk olması temenni edilir" yanıtını vermiştir. Esasında, Köy Enstitülerine karşı olanlar ilerlemeye, aydınlanmaya ve Atatürk Devrimlerine karşıdırlar. Rauf İnan ve Hıfzı Veldet Velidedeoğlu: Köy Enstitülerinin kapatılmasının Atatürk Devrimleri karşıtlarınca başlatılan karşı devrim olduğunu söylemeleri de bundandır.
17 Nisan 1940 tarihinde kurulan ve sayıları 21 tane olan Köy Enstitüleri, o dönem ülkemizi aydınlatan birer kutup yıldızıdır. Buradan yetişen öğretmenlerimiz iyi bir eğitimci olmanın yanında sanat ve edebiyat dünyasında da ülkemizi başarıyla temsil etmişlerdir. Fakir Baykurt, Dursun Akçam, Mahmut Makal, Talip Apaydın, Ümit Kaftancıoğlu ve Mehmet Başaran gibi Köy Enstitülü edebiyat insanları, başarılarını ispat etmiş ustalardır.
Günümüzde öğretmen yetiştirme politikası ile karşılaştırıldığında halâ Köy Enstitüsü sisteminin daha başarılı ve gerçekçi olduğunu görmekteyiz. AKP iktidarının sivil baskısı sonucunda TBMM’den geçen 4+4+4 kademeli ve parçalanmış 12 yıllık sulandırılmış zorunlu eğitim sistemi ile öğrencilerimizi uygulamalı eğitimden uzak, Atatürk ilkelerinden ve Cumhuriyet öğretilerinden peyderpey koparan, edilgen bir birey yetiştirme odaklıdır. Eğer Köy Enstitüleri kapanmasaydı; günümüzde de insan odaklı ve gerçek yaşama uyumlu bireyler yetiştirmeyi amaçlayan eğitim sistemi olsaydı, belki açlık bu kadar fazla olmayacaktı, demokrasi ve insan hakları konusunda bu kadar geri olmayacaktık. Korku imparatorluğu değil, sevgi ve saygıya dayanan başarılı bir yaşam tarzı olacaktı.
Nasıl ki Cumhuriyetin ilk yıllarında Köy Enstitüsü sistemi yoksulluklar içinde güzellikler yaratmayı başarabildiyse, günümüz olumsuzluklarını aydınlıklara çevirebilmek için de güçlü bir halk hareketine ve temeli insan olan, demokratik bir eğitim sistemine ihtiyaç vardır. Bunu gerçekleştirebilecek güçteyiz. Köy Enstitüsü eğitim sistemini yaratanlara ve Türkiye’ye aydınlık saçan tüm Köy Enstitülülerine saygılarımızla.
(17.04.2014)
0 
0 
0 
0 
0 
0 
