Gümüşkesen Anıtı nihayet mahpusluktan kurtuluyor!..

2017 yılında başlayan Yeni Arkeoloji Müzesi binasının yapımını, muhtemelen Kültür Bakanlığı’nın talebi üzerine, YK Enerji ve Ic-Limak Adi Ortaklığı üstlenmişti. O zamanki Muğla Koruma Kurulu’nun öngördüğü ve onayladığı plan çalışması sonrası ihale yapılmış ve yüklenici firma inşaata başlamıştı. Ancak o dönem, inşaat başlarken dağıtılan broşürlerde, yeni yapılacak olan müze binasının, ilçemizin en önemli arkeolojik değerlerinin başında gelen Gümüşkesen Anıtı’nın dışarıdan görülmesini bile engelleyen, kentin o zamana kadarki alışılagelmiş peyzajından koparan ve Gümüşkesen Anıtı’nı hapseden bir mimari kitle olarak ortaya çıkacağı görülünce, başta gazetemiz olmak üzere, pek çok çevreden itirazlar yükselmiş, bunun yanlış bir proje olduğu net bir şekilde belirtilmişti. Ancak kimse bu konuyla ilgili bilgi vermemiş, konuyla ilgili bütün itirazlar görmezden gelinmişti.

Bir süre sonra ise, yüklenici firmanın inşaatı durdurduğu farkedildi. Neden inşaat faaliyetinin durdurulduğu konusunda kimse bir açıklama yapmazken, yüklenici inşaat firmasıyla ihale edenler arasında anlaşmazlık olduğu söylentisi ortaya çıkmıştı. Daha sonra da, bir toplantı sırasında Muğla Milletvekili M.Yavuz Demir, konuşmamız sırasında, yaptığımız itirazlar sonucu, yapımı yarım kalan müze binası inşaatının yıkılacağı müjdesini vermişti bize ve biz de haberleştirmiştik bunu.  Ancak o günden bu yana başka herhangi bir açıklama da yapılmamıştı.

Dün, YK Enerji’nin davetiyle, Yeniköy Sosyal Tesisleri’nde Milas basınına dönük kahvaltılı bir tanıtım ve bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Burada, Genel Müdür Serhat Dinç ve yapının mimarı tarafından, gelen tepkiler sonrasında yapılacak çalışmalar hakkında bilgi verildi.

Özetlemek gerekirse, Gümüşkesen Mezar Anıtı’nı hapseden ve yarım kalan müze binasının bodrum katı, Milas Müzesi’nin deposu olarak, zemin katı ise ziyaretçileri karşılama ve sergi alanı ile kafeterya olarak korunarak, 1. ve 2. katları sökülecek. Milas Müzesi Hekatomnos Mezarı alanındaki yeni yerinde kalacak. Buralar, Milas Müzesi’nin deposu ve Gümüşkesen Anıtı karşılama alanı olarak kullanılacak.

Yeniköy A.Ş. Genel Müdürü Serhat Dinç, konuyla ilgili olarak, bu söküm işleminin kesinlikle anıta ve çevresindeki yapılara zarar vermeyecek ve hatta rahatsız bile etmeyecek bir şekilde, ‘yıkım’ değil, ‘söküm’ şeklinde gerçekleştirileceğini, kolonların kesilmek suretiyle alınacağını, bu işlemler sırasında büyük iş makinaları yerine el makinalarının kullanılacağını, böylelikle titreşim ve gürültü çıkarmadan bu katların sökülerek temizleneceğini vurguladı.

Konuyla ilgili olarak ‘söküm’ çalışmalarının, konusunun uzmanı ve Bodrum Kalesi’nde de çalışan bir firma tarafından yapılacağı da verilen bilgiler arasında. Konuyla ilgili olarak önümüzdeki günlerde hem diğer bazı konular ve hem de çalışmaların yeni durumu ile ilgili yayınlarımız devam edecek.

Konuyla ilgili olarak YK Enerji tarafından paylaşılan bilgi notunu da siz okurlarımızla paylaşıyoruz. Şöyle:

“Milas’ın simgelerinden biri olan Gümüşkesen Anıtı ve hemen yanında bulunan Yeni Milas Arkeoloji Müzesi’nin yeniden düzenlenmesi çalışmalarına başlandı. Yapımına 13 Aralık 2017 tarihinde başlanan Yeni Milas Arkeoloji Müzesi’nin yapımına Aralık 2018 yılında ara verildi. Bu karar, yeni müze binasının Gümüşkesen Anıtı ile görsel bütünlük oluşturması ve çevresi ile uyumlu hale getirilmesi amacıyla alınmıştı. Bu kapsamda yapılacak tadilat ve çevre düzenlemesi işleri, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından onaylanan çalışma planı doğrultusunda ve Milas Müzesi’nin ihtiyaçları değerlendirilerek projelendirildi.

Söz konusu tadilat ve çevre düzenleme çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim A.Ş. (YK Enerji) ve IC-Limak Adi Ortaklığı (Adi Ortaklık) arasında düzenlenen protokole istinaden, benzer projelerde mimari, elektrik, makine, peyzaj, çevre düzenleme, rölöve ve restorasyon işlerinde deneyim sahibi ve ilgili kurumlarca onaylı bir firma tarafından gerçekleştirilecek.

Yapılacak çalışmaların her aşaması Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Muğla Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü teknik personeli tarafından denetlenecek, tüm fiziki uygulamalar Milas Müzesi ile koordineli olarak yürütülecek. YK Enerji ve Adi Ortaklık’ı temsilen mesleki deneyim bakımından Bakanlık koşullarını sağlayan bir inşaat mühendisi de devamlı olarak çalışma alanında hazır bulunacak.

Tadilat çalışmaları kapsamında, önceki projeye göre kaba inşaatı tamamlanmış olan müze binasının birinci ve zemin katı toprak altında kalan kısmı dışında planlı ve kontrollü bir şekilde sökülecektir. Yapının kalan bölümlerinde onaylı mimari proje çerçevesinde imalat yapılarak, kot seviyesi anıt üzerinde herhangi bir olumsuz görsel etki yaratmayacak şekilde yeni bir yapı oluşturulacak. Zemin katın bir bölümü danışma ve kafeterya alanlarının bulunduğu karşılama binası olarak, bodrum kat ise depo alanı olarak değerlendirilecek. Anıtın bulunduğu açık alanda çevre düzenlemesi ve peyzaj çalışmaları yapılarak burası açık teşhir ve gezinti alanı olarak kullanıma sunulacaktır. Gümüşkesen Mezar Anıtı restore edilecek ve çevre duvarları da tadil edilecek.

Çalışmalar sırasında Gümüşkesen Anıtı’na herhangi bir fiziksel etkinin önlenmesi için tedbir amaçlı olarak anıt mezarın çevresinde kutu profillerden oluşan bir koruma yapısı oluşturuldu. Aynı zamanda çalışmalar sırasında komşu parsel ve konut alanlarına zarar vermemek için koruyucu iskele sistemi de kuruldu.

Yapı söküm ve tadilat işlerinde herhangi bir yanıcı, patlayıcı, kimyasal madde kullanılmayacağı, darbesiz kesim yöntemleri kullanılacağı ve titreşimi en aza indirmek için el ile kırım yapılacağı bilgisi verildi. Ayrıca alandaki geçici şantiye yapısı da zemine herhangi bir müdahalede bulunmadan demonte olarak kurulup sökülecek şekilde tasarlandı.

Yapım işleri sırasında Bakanlık tarafından tanımlanmış kalite standartlarını karşılayacak malzemeler kullanılacak.

Çalışmalar sırasında tüm iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alınacak, ortaya çıkacak atıklar çevre mevzuatına uygun olarak bertaraf edilecek, toz ve gürültü oluşumunu engellemek için gerekli önlemler alınacak.

Gümüşlük Mahallesi sakinlerine rahatsızlık verilmemesi için mesai saatleri dışında gürültüye sebebiyet verecek çalışmalardan kaçınılacak ve pazar günleri çalışmalara ara verilecek. Tadilat sürecinde Gümüşlük Mahallesi Muhtarı ve halkı ile diyalog halinde olunacağını ve her türlü soru ve geri bildirimlerinin de değerlendirileceği bilgisi verildi.

Yetkililerin verdiği bilgiye göre, tüm tadilat, yapım işleri ve çevre düzenlemesi Mart 2024 tarihinde tamamlanmış olacak. Anıt çevresinin Milas’ıntarihini dokusuna uygun bir şekilde düzenlenerek hem Milaslıların hem de turistlerin ziyaretine açılacağını belirten yetkililer, “İş bitiminde çalışma alanı her türlü atıktan temizlenmiş, çevre düzenlemesi yapılmış ve kullanıma hazır olarak içindeki tüm yapılar ve ticari ünitelerle birlikte Bakanlığa teslim edilecektir” bilgisini verdi.

Proje tamamlandığında mezar yapım tekniği ve mermer süslemeleriyle döneminin mimari özelliklerini en iyi şekilde temsil eden Gümüşkesen Anıtı’nın silüeti çok daha belirgin bir şekilde ortaya çıkarılacak.  Geçmişin izlerini günümüze taşıyan bu önemli tarihi miras, bütün ihtişamıyla gelecek kuşakların kültürel zenginliğinin bir parçası olmaya devam edecek.”