Tarihi Milas evleri ilgi bekliyor…

ÖNDER Haber - Milas’ta tarihi değerleri tescillenmiş ev, cami, türbe, han ve hamamlardan oluşan 181 yapı bulunuyor. Yapıların büyük bir bölümünü şehir merkezinde yer alan evler, konaklar oluşturuyor. Kaderlerine terk edilmiş durumda… 19 ve 20’nci yüzyılın başlarında inşa edilmiş bu yapıların birçoğu günümüzde kullanılmadığı ve terk edildiği için yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya. Konaklarını ve evlerini yeniden kullanabilmek için tadilat yapmak isteyen mal sahipleri uzun süren prosedürler ile onarım giderlerinin yüksekliğinden şikayet ederken, bir çok ev birden fazla varisi bulunduğu ve gerekli anlaşmaların sağlanamadığı için kaderine terk edilmiş durumda. Ev sahipleri daha işlemler başlamadan korkuyor… Tescilli bir evin restorasyonu için öncelikle rölevesinin hazırlanması ve buna uygun restorasyon projesinin hazırlanması gerekiyor. Bunların toplam maliyeti neredeyse 30 bin lirayı buluyor. Daha sonra Anıtlar Kurulu'ndan restorasyon için onay alınması gerekiyor. Anıtlar Kurulu'nun konuyu gündeme alıp görüşüp karar vermesi için de raportörlerin birkaç kez gelip gitmesi ve raporlarını hazırlamaları gerekiyor. Tüm bu işlemler ve ardından Anıtlar Kurulu'nun restorasyon için onay vermesi için çok uzun zaman gerekiyor. Böylesine uğraştırıcı bir süreç ev sahiplerini daha işe başlamadan korkutup caydırıyor. O kadar paramız olsa kendimiz yaparız… Tescilli yapıların yeniden ayağa kaldırılması amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığınca  "Tescilli Onarıma ilişkin olmak üzere 15/07/2005 tarih Resmi Gazetede Yayınlanarak Yürürlüğe Giren" Taşınmaz Kültür Varlıklarının Onarıma Yardım Sağlanmasına Dair Yönetmelik kapsamında hibe yardımları yapılıyor. Fakat evini onarmak isteyen vatandaşlar bu karşılıksız hibe yardımlarını yetersiz buluyor. Turizmin giderek kıyılardan iç bölgelere çekilerek kültür turizminin amaçlandığı bir süreçte dünyaca ünlü Bodrum'un komşusu olan Milas'ın tarihi evlerinin restore edilerek turizme kazandırılmasını isteyen, evleri tescillenerek koruma altına alınmış Milaslılar "Evlerimizin bakımını yaptıramıyoruz. En küçük bir değişiklik ve onarım için Anıtlar Kurulu'nu gitmemiz gerekiyor. Kurula gittiğimizde de bizden röleve ve restorasyon projeleri isteniyor. Bunlar da en az 30 bin lira tutuyor. Zaten o kadar paramız olsa biz bu evleri kendimiz onarır, Bakanlıktan hibe destek talep etmeyiz. Bizler tarihi evlerimiz var diye adeta cezalandırılıyoruz. Ya onarım işlemleri kolaylaştırılsın, ya da evlerimiz kamulaştırılsın. Bakanlığın vereceği hibe destekler gelene kadar zaten evlerimiz harap olup gidiyor. Para gelse de onarım için çok yetersiz kalıyor" diye yakınıyorlar. Sivil mimarlık örnekleri gelecek kuşaklarındır Milas’ta 2006 yılından bu yana Maylasa Mimarlık, Müh, Proje İnş. Ltd. Şti. olarak tescilli binaların yeniden ayağa kaldırılması için çalışmalar yürüttüklerini söyleyen Yüksek Mimar Atilla Düz ise eski konakların ve evlerin sahiplerinin restorasyonlar için ilgisiz olduklarını iddia etti. Milas’ta bulunan tescilli yapıların sahiplerinin, yaşam alanları olan evlerinden çok apartman dairelerini sevdiklerini söyleyen Düz, "Sivil mimarlık binamızı Kültür ve Turizm Bakanlığı yapsın, bizde para yok, diyen insanlar ya iki ay sonra, ya da iki yıl sonra evlerinin içine izinsiz uygulamalar yapabiliyorlar. Bu yapıların tapuları mülk sahiplerinde olsa da yaşayan tarih ve sivil mimarlık örnekleri gelecek kuşaklarındır. Doğmamış çocukların geleceğini bencilce kullanmak insanoğlunun manevi duyguları ile bağdaşmaz" dedi. Restorasyon başlı başına kanser hastalığına benzer Milas’ın medeniyetlere beşiklik yapmış, tarihi kültürü örf ve ananeleri ile görülmeye değer bir cennet olduğunu belirten Düz, "Eğer biz Milasımıza sahip çıkmazsak, gelecek kuşakları, torunlarımızı anlatacağımız hikâyemiz olmaz. Restorasyon başlı başına kanser hastalığına benzer. Restorasyonu severseniz kanser hastalığını yenersiniz, eğer sevmezseniz tarihin içinde yok olursunuz ve tarih size asla affetmez. Şu ana kadar Milas’ta rölöve, restorasyon,  restitüsyon proje hibesi alan ve projeleri tamamlanan 24 binamız bulunmakta. Bunların 11’i tarafımızdan T.C Kültür Bakanlığı Müzeler ve Kültür Varlıkları Koruma Müdürlüğünün karşılıksız hibelerinden faydalanılarak yapıldı. Bakanlıktan çıkan hibe miktarının üzerine mülk sahipleri de bütçe ilave ederek hak edilen hibe kullanılmakta" dedi. Düz, basit onarım için vatandaşların ilgili Belediyelerin Koruma Uygulama Denetim Bürosu (KUDEB) biriminin aracılığı ile Kültür Varlıkları Kurullarına başvurması gerektiğini, kurulun kısa sürede basit onarımlar için izin çıkardığını da sözlerine ekledi.