Din adamları, organ nakli konusunda bilgilendirildi

Bir kişinin, tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının bir kısmının veya tamamının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına, kendi iradesi ile izin verilmesi ve bunu belgelendirmesi, organ bağışının tanımı. Dünyada 1975 yılında ilk kez gerçekleşen organ nakliyle ilgili, Türkiye’deki yasal düzenleme; 1979 tarihli 2238 Sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun. Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu da 6 Mart 1980 tarih ve 396 sayılı kararı ile organ naklinin caiz olduğunu açıklamış.

Milas Müftü Vekili Salih Rıfat Şen, toplantı öncesinde; “Organ naklinin, kişinin ölümünden sonra sevap kazanmaya devam etmesini sağlayan hayırlardan sayılıp sayılmayacağı” yönündeki sorumuza; “Bir cana can katan, bütün canlılara hayat vermiş gibidir… Sevabı kişi öldükten sonra da devam eder…” diye yanıtladı. Ve ekledi: “Organ ve doku nakli, zorunlu hallerde ve doktorların başka çare olmadığını kabul etmesi halinde caizdir.” 

Milas İlçe Sağlık Müdürlüğü Organ Nakil Koordinatörü Dağıstan Daniş, yansılar eşliğinde yaptığı sunumda, 2238 Sayılı Yasanın, bu konuda dünyadaki en iyi kanunlardan biri olduğunu vurgulayarak şu bilgileri verdi:

Bir kez bağışta bulunulur ve bir kez vazgeçilebilir

“Ülkemizde böbrek, kalp, karaciğer, akciğer, pankreas, deri, ince bağırsak ile kemik, kemik iliği, kornea, kalp kapağı nakli yapılmaktadır. 18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organ bağışında bulunabilir. Kişi organ bağışında bulunsa bile, yakın akrabalarının izni gerekir. Öz oğlunuz için bile, eşinizin rızası olmadan organ veremiyorsunuz. Dünyada ailenin izni olmadan organların alınabildiği tek yer İran.

Dünyada kadavradan (beyin ölümü gerçekleşen kişilerden) yapılan organ nakli daha yüksek oranlardayken, Türkiye’de canlıdan yapılan organ nakil oranı daha yüksek. Biz bu oranı tersine çevirmek istiyoruz. Canlı (yaşayan, sağlıklı kişilerden)yapılan organ nakillerinde, 4. Kuşak yakın akrabaya kadar nakil yapılmasına izin var. Ya da çapraz bağışta aynı anda ameliyat yapılabiliyor.

Organ nakli için kişinin beyin ölümü; beyin sapının geri dönüşsüz feshi şartı aranır. Tıbben ve hukuken ölüm kararını; Beyin cerrahı, nörolog ve anestezi uzmanı birlikte karar veriyor. (Kardiyo log  yasal olarak artık şart olmasa da heyet içinde yer alıyor.) Beyin ölümü gerçekleşen bir kişinin tüm organları 24 ila 72 saat arasında iflas ediyor.

Bitkisel hayat, koma hali aylarca, yıllarca sürdükten sonra hasta iyileşebilir. Dolayısıyla, beyin ölümü kararı verilmeden, asla organ nakli yapılamaz.

Yani 4 şart gerçekleştiğinde kadavradan organ nakli mümkün:

• Beyin ölümü gerçekleşecek.
• Sadece kalbi atacak.
• Kişinin (2 kişinin şahitliğinde) rızası olacak.
• Ailenin izni olacak.”

Organ bağışında bulunmak isteyenlerin, Aile Hekimliği, Hastaneler, İl ve İlçe Sağlık Müdürlüklerine başvurabileceğini söyleyen Daniş, şöyle konuştu:

“Kişinin doldurduğu formlar ve bağış kartları olsa bile, ailelerin izni gerekiyor. Bu belgeler, ailelerle konuşurken elimizde done oluyor. Kullanılamayacak hiçbir organ alınmaz. Kişi, alınan organın yerine vücut bütünlüğünü sağlayan takma kol, bacak ya da maske ile gömülüyor. Operasyonlar sırasında, insan hayatı ve organın zamanında nakli söz konusu olduğundan, Sağlık Bakanlığı’nın tüm araçlarını kullanırız. TSK’nın olanaklarından da faydalanırız. “

Daniş, sunum sırasında; organ nakli bekleyen, bebek, çocuk, hastaların koma ve nakil sonrası hallerini, yaşamını yitirenlerin bazılarını göstererek, organların yaş, cinsiyet, dil, din, ırk ayrımı yapmadığını, bütün dinlerde buna izin verildiğini belirtti. “Her kim de birini (Hayatını kurtararak) yaşatırsa, sanki bütün insanları yaşatmıştır” diyen Maide Suresi’nin 32’inci ayetini anımsatan Daniş, organ bağışı konusunda din adamlarından destek istedi.