Kolonya ve İğneci Hakkı

Hüseyin Avni KUNDURACIOĞLU "Esmen ne demek?" Uzun bir dağ yürüyüşünün sonunda ulaştığımız zirvede dinlenirken, isminin Esmen olduğunu öğrendiğim yeni tanıştığımız arkadaşa sormuştum bu soruyu. Yorgunluktan bir yerlere kıvrılmış olmalarına rağmen, diğer arkadaşların da  sorunun yanıtını merak ettiklerini biliyordum. Gelecek yanıtın ciddi anlamlar yüklü olacağını düşünüyordum doğrusu. Kuranı Kerim'de geçen bir sözcük olabilir miydi örneğin? "Balıkesir yöresinde üretilen beyaz zambak kolonyasının markası" dedi sakince. Sesine, isminin herkesçe merak edildiğinin ayırdında olan bir ton sinmişti. ''Çocukluğumda radyodan çok sık duyardık, 'Esmen kolonyası / Yaz rüyası' reklamını'' diyerek ortak oldu küçük sohbete Halim abi. Yetmişli yıllarda Samsunlu bir pide ustasının kızına isim olan kolonya, Ege'nin bir köyünde de Halim abinin zihnine kazınmıştı demek. "Kolonya çok önemliydi o yıllarda" diyerek sohbeti tamamladı Halim abi. Nasıl anımsamam kolonyanın hayati önem taşıdığı o yılları. Sıkça gelen misafirler için, misafir odasının, misafir şekerinin bulunduğu o yılların her evinde mutlaka kolonya da olurdu. Misafire kolonya ikram etmek gelenekti ne de olsa. Bu yüzden evlerin ihtiyaç listesinin ilk sıralarında yer alırdı kolonya. Evlerdeki masalar, pencere pervazları ya da ocak başı çıkıntıları, kolonya şişesinin görüleceği ana noktalardı hep. Eh, kolonya el altında olmalı tabii. Olasılıkla bir cam kolonya şişesi bulunur ve bu şişe boşaldığında kolonya satan dükkanlardan doldurulurdu. Bu kez karşınıza kolonyanın koku seçeneği çıkardı. En gözdesi limon kolonyası olsa da, altın damla, menekşe, gizli çiçek, tütün gibi seçenekler de vardı. Akşam eve misafir gelecek haberiyle birlikte, elimde kolonya şişesi ile koştura koştura çarşıya gitmişliğim çoktur çocukluğumda. Babam, Cumhuriyet Caddesinde bulunan İğneci Hakkı'nın dükkanına yönlendirirdi hemen. Parfümeri kavramının henüz günlük yaşama uzak olduğu o dönemde, bir nevi ıtriyat dükkanıydı İğneci Hakkı'nın dükkanı. Eczanede kalfalık yaparken hastalara iğne yaptığı için 'İğneci' lakabını alan Hakkı amcanın dükkanı, Arasta’daki dükkanlara oranla daha şık gelirdi çocuk gözüme. Dükkanın şıklığı, İğneci Hakkı'nın giysilerine de yansırdı adeta. İğneci Hakkı, elimdeki kolonya şişesinin tıpasını itinayla çıkardıktan sonra, içlerinde rengarenk kolonyaların bulunduğu kolonya damacalarından birine yaklaşırdı. Elindeki kolonya şişesinin dolması için, diğer eliyle de damacanın pompasını sıkardı. Bu arada gözü kolonya damacanasının üzerinde bulunan litre şişesindeki işaretlerdedir ki, şişeye kaç gram kolonya girdiğini bilebilsin. İğneci Hakkı'nın kolonya şişesi ve kolonya damacanası ile boğuşması sırasında, tertemiz cam raflara, aynalara dalar giderdim. Arko marka tıraş sabunları, Necipbey briyantin kutuları, hediyelik bir kaç kolonya ve esans şişelerinin dekoratif dizilişleri dikkatimi çekmişti hep. Kapıdan girmenizle birlikte fark edilen dükkana sinmiş güzel kokudan da söz etmeliyim elbet. Dedim ya, bizim Arasta’nın dükkanlarından farklıydı İğneci Hakkı'nın dükkanı. Bazen başka müşterilerin de olduğu anlara denk gelirdim bu dükkanda. Bir-iki kadın müşteri, rengini öğrenmek için el bileklerine sürdükleri rujun renk tonuna bakmaktadırlar utana sıkıla. Mutlaka limon kolonyasının dolmuş olduğu kolonya şişesinin kapağını sıkıca kapattıktan sonra İğneci Hakkı, "kırmadan götür" diye tembihlemeyi de unutmazdı. Elimdeki kolonya şişesi ile beyaz çerçeveli dükkandan çıkıp Cumhuriyet Caddesinden aşağıya doğru salınır giderdim. Elbette kolonya günümüzde de önemli gereksinim malzemelerinden. Ancak çocukluğumdaki 'olmazsa olmaz' konumundan epey uzak olduğu da bir gerçek. Buna rağmen, farklı ürünlerden elde edilmiş kolonyalarla karşılaşıyorum sıklıkla. Şu an masamın üzerinde duran zeytin kolonyası ve Bodrum mandalina kolonyası gibi. Tabii ki, yaz rüyasını anımsatan Esmen kolonyası da duruyor onların yanı sıra.