Denizlerin Geleceği Deniz Çayırları Yeniden Hayat Bulacak

Deniz ekosisteminin kritik canlılarından Posidoina çayırlarının yayılımını artırmak amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı, Muğla İl Tarım Müdürlüğü ve YK Enerji iş birliğinde, Doğu Akdeniz Üniversitesi danışmanlığında proje başlatıldı. Akdeniz’de önemli bir karbon yutak alanı ve su altı canlılarının oksijen kaynağı olan Posidoina çayırlarının sayısını artırmayı hedefleyen proje, YK Enerji’ye ait Kemerköy sosyal sitesi önündeki deniz sahasında hayata geçirilecek.  Üç yıl sürecek ve uzun soluklu olacak bu proje tamamlandığında yaklaşık 285 futbol sahası büyüklüğünde 200 hektarlık bir alanda Posidonia çayırları çoğaltılıp koruma altına alınacak.

Akdeniz’e özgü doğal bir denizaltı bitkisi olan Posidoina çayırlarını korumak ve yayılımını artırmak amacıyla Milas’ta çok önemli bir çalışma başlatıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı öncülünde Muğla İl Tarım Müdürlüğü ve YK Enerji iş birliğinde Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden akademisyenlerin danışmanlığında başlatılan proje kapsamında, Posidoina çayırlarının varlığı artırılacak. Proje, YK Enerji’ye ait olan Kemerköy Termik Santrali soğutma suyu alanında başlatıldı.

İlk ekimin yapıldığı ve projenin öneminin kamuoyuyla paylaşıldığı basın toplantısı Muğla İl Tarım Müdürü Muhammed Sevinç, YK Enerji Genel Müdürü Erol Demir, projenin danışmanlığını yapan Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek’in katılımı ile Kemerköy Sosyal Tesisleri’nde yapıldı.

SEVİNÇ, GIDA VE SU STRATEJİK ÖNEME SAHİP

Toplantıda bir konuşma yapan Muğla İl Tarım Müdürü Muhammed Sevinç, gıda ve suyun önemine değinerek, sürdürülebilirlik vurgusu yaptı. Sevinç, “Gıdanın ve suyun stratejik öneme sahip olduğu bir dönemdeyiz. Gıdayı ve suyu nasıl muhafaza edeceğimizi, sahip olduklarımızı gelecek nesillere aldığımız gibi teslim edeceğimiz ile ilgili çalışmalar yapmakla sorumluyuz. Bunları sürdürülebilir kılmak için yoğun bir çalışma içerisindeyiz. 2050 yılında suyun metreküp oranları azalacak. Bunun için de önemler almalıyız. Bunlar tasarruf, iyi kullanım, muhafaza etme ve hayatın her alanında suyun kullanımı ile ilgili çok dikkatli olmalıyız.” derken, balıkçılığın dünyada 540 milyon kişiye iş sağladığını, milyarlarca insanın da beslenme kaynağı olduğunu belirterek, “Muğla da 1.479 kilometrelik sahil şeridiyle kıyı balıkçılığına çok elverişli yapıda ve kıymetli avlak sahalarına sahip. Su ürünleri ilimiz için büyük bir ekonomik değer. Bu nedenle Mavi Vatanı korumak adına çalışmalar yapmak zorundayız” dedi.

Muğla İl Tarım Müdürlüğü olarak, denizleri korumak için kapsamlı çalışmalar yaptıklarını, Posidonia çayırlarının da bu çalışmalardan biri olduğunu belirten Sevinç, “Maalesef denizlerdeki balıkçılık, turizm faaliyetleri bu çayırlara zarar veriyor. Oysa ekosistem açısından çok değerli olan bu endemik türü korumak zorundayız. Deniz çayırlarının etkin olarak varlığını sürdürebilmesi açısından; bölgede bulunan sağlıklı deniz çayırı habitatlarının korunmasının sağlanması, sağlığını yitirmiş deniz çayırı habitatlarında rehabilitasyon ve transplantasyon / implantasyon uygulaması yapılması, paydaşların ve kamuoyunun farkındalığı ile etkinliğinin artırılması, deniz çayırlarının korunması yönünde yasal zemin oluşturulmasına katkı verilmesini hedefliyoruz. Bakanlık ve İl Tarım Müdürlüğü olarak, üç yıl boyunca devam edecek olan projenin içinde olmaktan ve projeye katkı sunmaktan mutluyuz. İl Müdürlüğümüz Balıkçılık ve Su Ürünleri Şubesi’ni, YK Enerji’yi ve Doğu Akdeniz Üniversitesi’nden akademisyenleri bir araya gelerek ortaya koydukları bu çok kıymetli çalışmadan dolayı kutluyorum” şeklinde konuştu.

“285 FUTBOL SAHASI BÜYÜLÜĞÜNDE BİR ALANDA ÇALIŞMA YAPILACAK”

YK Enerji olarak, bir yandan Türkiye’nin yer altı zenginliklerini enerjiye dönüştürdüklerini bir yandan da sürdürülebilirlik çalışmalarına öncelik verdiklerini söyleyen YK Enerji Genel Müdürü Erol Demir, bu projenin Türkiye ve Akdeniz havzası için önemine dikkat çekti. “Posidoina çayırlarıyla ilgili çalışmalara Doğu Akdeniz Üniversitesi’nin değerli akademisyenleriyle 2020 yılında başladık. Tarım ve Orman Bakanlığı, Muğla İl Tarım Müdürlüğü, Doğu Akdeniz Üniversitesi ve YK Enerji ekiplerinin ortak çalışmaları sonucunda analizler yapıldı ve en doğru yöntem bulundu. Bugün de bu önemli projede artık aksiyonları almaya başlıyoruz” dedi. Demir, proje tamamlandığında yaklaşık 200 hektar alanda yani 285 futbol sahası büyüklüğünde bir alanda Posidonia çayırlarını çoğaltmayı ve koruma altına almayı hedeflediklerini, projenin ilk yılında ise 16 hektar büyüklüğünde bir alana ulaşacaklarını söyledi.

“POSİDONİALAR, YILDA 520 TONA KADAR KARBON TUTUYOR”

Yapılan analizlerde Kemerköy Termik Santrali’nin soğutma suyu bölgesinin hem deniz çayırlarının gelişimi hem de diğer deniz canlıları için elverişli bir ortam yarattığının saptandığını belirten Demir, konuşmasına şöyle devam etti: “Posidonia çayırlarının en önemli özelliği küresel ısınmaya karşı önemli bir karbon yutak alanı oluşturmalarıdır. Havadaki karbonu tutmayı başaran Posidonialar, fotosentez ile denizlerdeki oksijeni de artırıyor. Özellikle, günümüz şartlarında bu özellikleri ile posidoniaların çoğalmasını çok önemsiyoruz. Atmosferden yılda 240 ton/hektar ila 520 ton/hektar arasında karbon tutulması da projedeki hedeflerimize ulaştığımızda sağlanacaktır.

Posidonia çayırlarının, Caretta Caretta kaplumbağalarının en önemli besin maddesi olduğunu, Kemerköy’ün de bu kaplumbağaların tercih ettiği bir bölge olduğunu da belirten Demir, “Sosyal tesislerimizin kıyılarında kaplumbağa bulunuyor, uzun yıllardır birlikte yaşıyoruz, burası onların da evi. Dolayısıyla Posidonia çayırları projesi, bu çok özel kaplumbağa türünün geleceği için de büyük önem taşıyor. Ülkemiz açısından bir ilk olan bu projenin ortağı olmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum. İnanıyorum ki bu projeden elde edeceğimiz çıktılar, yeni çalışmaların da kapısını açacak” dedi.

“POSİDONİA ÇAYIRLARI AKDENİZ EKOSİSTEMİNİN BİRİNCİL ÜRETİCİLERİNDEN”

Projenin danışmanlığını yapan Doğu Akdeniz Üniversitesi akademisyenlerinden Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek de ülkemiz suları için en önemli deniz çayırı türü olan ve bir Akdeniz endemiği olan Posidoina çayırlarının anavatanının Akdeniz olduğunu belirterek, “Akdeniz’e özgü çiçekli bir bitki. Akdeniz genelinde de yüzde 40-50’sinin yok olduğunun, kaybedildiğinin verileri var. Posidonia Oceanica, Akdeniz ekosisteminin birincil üreticilerindendir. Fotosentez yoluyla oksijen üretiyor ve deniz canlıları için yaşam alanı sağlıyor. Bu bitki, aynı zamanda karbon emilimi ve depolanmasında da önemli bir rol oynuyor. Böylece iklim değişikliğiyle mücadelede kritik bir rolü var. Ekosistem sağlığını korumak ve gelecek nesiller için doğal kaynakların sürdürülebilirliğini desteklemek açısından kritik öneme sahip. Uzun soluklu bir proje. Bu proje sonunda çok büyük bir alanı Posidoina ile güçlendirmiş olacağız.” dedi.

“POSİDOİNA ÇAYIRI EKİMİNİN BAŞARILI OLMASI İÇİN DEĞİŞİK APARATLAR GELİŞTİRDİK”

Posidoina çayırlarının yayılımını artırmak için üç ayrı yöntem kullanacaklarını belirten Çiçek, şu bilgileri verdi: “İmplantasyon yöntemi ile deniz çayırlarından alınan/oluşturulan köklü fideler uygun zemine yerleştirilecek. Transplantasyon yönteminde ise kök ve çayır öbekleri farklı noktalardaki uygun zemine yerleştirilecek. Son olarak deniz çayırlarının tohumlarından çimlendirme usulü ile yeni fideler elde edilecek ve bu fideler uygun zemine yerleştirilecek.”

Dünyada birçok ülke tarafından denendiği ama başarılı olunmadığı sorusuna da cevap veren Yrd. Doç. Dr. Burak Ali Çiçek, “Aslında yapanlar ve başarılı olanlar var. İtalyanlar ciddi bir başarı elde ettiğini raporladılar. Ama raporlarda her zaman soru işaretleri vardır. Bazı ülkeler bu konuda çalışıyorlar ama başarısız oldukları noktalar da var.” diyerek, karasal ortamda da fidan dikimi yapıldığını, yüzde yüz başarı elde edilmediği örneğini vererek, “Posidoina çayırlarını deniz dibine sabitlemek için değişik aparatlar geliştirdik. Bu süreyi ve maliyeti uzatsa da başarı oranımızı arttıracaktır.” Dedi. 

Programın son bölümünde ise Posidoina çayırlarının deniz altında nasıl ekileceği ve sabitleneceği konusunda uygulamalı çalışma yapıldı. Deniz altından getirilen kumlar ve çayırlar, özel demirden hazırlanmış saksıyı andıran aparata ekilerek, projenin tanıtımı yapıldı. Ardından ekilen Posidoina çayırları dalgıçlar tarafından deniz dibine sabitlendi.

Haberin videosunu aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz

https://www.instagram.com/p/C2c-k6lp3vW/