Türkiye’nin pazar payı var ama söz hakkı yok!

Kuşadası’nda düzenlenen ve zeytinyağında Coğrafi İşaret sahibi odalarla üretici birliklerinin temsilcilerinin katıldığı Zeytin ve Zeytinyağı Sektöründe Coğrafi İşaretler Çalıştayı’nda Türkiye’nin dünya piyasalarında ciddi ölçekte bir pazar payı olmasına rağmen söz sahibi olamadığı belirtildi.

Çalıştayda markalaşmanın önemine de değinilerek 2 binden çok farklı ürüne sahip olan Türkiye’nin bu ürünlerinden sadece yüzde 10’u gibi küçük bir bölümünün markalaşmış olduğu ifade edildi.

Milas Ticaret ve Sanayi Odası Basın Bürosundan verilen bilgiye göre, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Pazarlama Daire Başkanlığı tarafından “Coğrafi İşaretlerde Farkındalığın Artırılması Projesi” kapsamında Kuşadası’nda “Zeytin ve Zeytinyağı Sektöründe Coğrafi İşaretler Çalıştayı” düzenlendi.

Çalıştayda, sektörün iç ve dış pazar değerlerinin arttırılması ve ülkemizin dünya pazarlarında daha üst sıralara çıkabilmesi için coğrafi işaret sisteminin etkinleştirilmesi ile üreticilerin ulusal ve uluslararası alanda ürünlerini pazarlama ve pazar bulma becerilerinin arttırılmasına yönelik ihtiyaçlar ve gerekliliklerin üretim, işleme ve denetim ile tanıtım ve pazarlanması konusunda bildiriler sunuldu.

Aydın’ın Kuşadası ilçesinde, Korumar Otel’de düzenlenen çalıştaya, aralarında Milas Ticaret ve Sanayi Odası’nın da olduğu zeytinyağında Coğrafi İşaret sahibi odalar, zeytin ve zeytinyağı üretim bölgelerinin odaları, zeytin ve zeytinyağı kooperatifleri ile kalkınma kooperatifleri ve Ege İhracatçılar Birliği davetli olarak katıldılar. Çalıştayda, Neşe Altıntaş (Aydın İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Pazarlama Daire Başkanlığı), Zafer Gür (Türk Patent ve Marka Kurumu), Dr. Hakkı Çetin (TARİŞ), Doç. Dr. Sertaç Dokuzlu, UZZK Başkanı Ümmühan Tibet, Dr. Oya Köseoğlu (Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü) yaptıkları sunumlarda zeytin ve zeytinyağı sektöründe coğrafi işaretin yasal ve hukuki durumu ile sağladığı fırsatları ve olanakları anlattılar.

 

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Komisyonundan Ümmühan Tibet, konuşmasında zeytinin eskiden sadece Akdeniz havzasının ürünü iken artık ABD, Yeni Zelanda ve Arap ülkelerinin de aralarında olduğu birçok ülkede üretilmekte olan bir dünya ağacı olduğunu söyledi.

Yaşanmakta olan iklim değişikliğinin tüm dünyada zeytinyağı üretiminde ciddi dalgalanmalara yol açtığını belirten Tibet, “178 milyon zeytin ağacına sahip Türkiye, bu dalgalanmalardan nasibini almıyor ve biz İspanya gibi ciddi dalgalanmalar yaşamıyoruz” dedi.

Dünyada zeytinyağı üretimi ve tüketiminin örtüştüğünü anlatan Ümmühan Tibet, ekonomik krizle birlikte AB’de ve özellikle Yunanistan ve İspanya’da zeytinyağı tüketiminin ciddi boyutta azaldığına dikkat çekerek, “Türkiye olarak zeytinyağı üretiminde dünya piyasası üzerinde ciddi payımız olmasına rağmen söz sahibi olamamamız çok yazık. Tıpkı fındıkta olduğu gibi zeytinyağında da söz sahibi değiliz. Markalaşma bu anlamda çok önemli. Tanıtım ve pazarlama çok önemli” diye konuştu.

 

TARİŞ temsilcisi Dr. Hakkı Çetin de, sunumunda tanıtım ve pazarlamanın bu sektördeki herkesin ortak sorunu olduğunu dile getirerek, “Ciddi bir pazar payımız var ve markalaşmaktan çok uzaktayız. Yaklaşık 2000 farklı ürünümüz olmasına rağmen bunların sadece yüzde 10’u gibi küçük bir bölümü markalaşabilmiş. Dünyada coğrafi işaret pazarının 200 milyar dolarlık bir büyüklüğü vardır. Bunun 55 milyar dolarlık kısmı AB ülkelerindedir. Coğrafi işaretlemede AB ülkeleri arasında İtalya ve Fransa öne çıkmaktadır. İtalya sadece Parmesan peynirinden yılda 1.5 milyar Avro gelir elde etmektedir. Fransa’da 500 kişinin yaşamakta olduğu Roquefort köyünün yıllık Roquefort peyniri ihracatının değeri yaklaşık 1 milyar avrodur” dedi.

 

Doç. Dr. Sertaç Dokuzlu ise sunumunda, coğrafi işaretlerin denetlenmesinde Gemlik Zeytini örneğini ve bu örnek kapsamında yaşanan sorunlarla çözüm önerilerini anlatırken, konuşmacılardan Aydın İl Tarım Gıda ve Hayvancılık Müdürlüğü, Pazarlama Daire Başkanlığı’ndan Neşe Altıntaş da konuşmasında, coğrafi işaretlerin yasal dayanakları, kapsamı, özellikleri ve sağladığı getiriler hakkında açıklamalarda bulundu.

Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü’nden Dr. Oya Köseoğlu konuşmasında, zeytinyağının özellikleri ve sağlık için önemini anlatırken, Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan Zafer Gür de konuşmasında AB coğrafi işaret başvurusu ölçütleri ve başvuru süreci hakkında bilgiler verdi.