Av. Ezgi EFENDİOĞLU

HUKUK KÖŞESİ / Av. Ezgi EFENDİOĞLU ÇİÇEK / [email protected]

Son yıllarda hızla artan boşanma davaları beraberinde mal paylaşım sorununu da getirmekte ve boşanma kararı kesinleştikten sonra boşanan taraflar malların paylaşımı için genellikle dava yoluna gitmektedirler. Mal paylaşımı davasının boşanma davası ile birlikte açılaması durumunda mahkemece öncelikle boşanma davasının kesinleşmesi beklenir, yani mahkeme boşanma kararının kesinleşmesini mal rejimi davası için bekletici mesele yapar. Bu nedenle öncelikle boşanma davasının açılıp kesinleşmesi ve ardından mal paylaşımı davasının açılması yoluna gidilmelidir. 

Mal paylaşımını düzenleyen 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 01.01.2002 yılında yürürlüğe girmiştir. Bu nedenle mal paylaşımı konusunda hangi hukuk kuralının uygulanacağının saptanabilmesi için tarafların evlilik tarihleri büyük önem taşımaktadır. Mevcut düzenleme “edinilmiş mallara katılma rejimi”dir. Buna göre taraflar evlilik birliği içinde edinmiş oldukları malları (kişisel malları hariç) yarı yarıya paylaşacaklardır. 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde ise mal ayrılığı rejimi uygulanmaktaydı. Buna göre satın alınan mallar kimin adına kayıtlı ise boşanmadan sonra da mal ona ait sayılmaktadır. Her iki sistemde de ana kural, evlenmeden önce alınan mallar kimin üzerine kayıtlı ise onun kişisel malı sayılmakta ve boşanmadan sonra açılacak olan mal paylaşımı davalarında o mallar hesaba katılmayacaktır. 

            Hesaba katılmayacak olan kişisel mallara örnek olarak, eşlerden birinin üçüncü kişilerden olan manevi tazminat alacağı, eşlerden birinin yalnızca kendi kullanımında olan eşyalar, eşlerden birinin miras yoluyla edinmiş olduğu malları vermemiz mümkündür.

            4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu ile dört çeşit mal rejimi öngörülmüştür:

-Edinilmiş mallara katılma,

-Mal ayrılığı,

-Paylaşmalı mal ayrılığı,

-Mal ortaklığı rejimi.

Eşler eğer kendileri bu dört rejimden birini mal rejimi sözleşmesi ile seçmezlerse, yasal mal rejimi olan “edinilmiş mallara katılma rejimini” seçmiş sayılır.

Eşler evlilik birliği sürecinde mal rejimi sözleşmesi yaparak kanunda belirtilen mal rejimlerinden dilediklerini seçebilirler. Herhangi bir mal rejimi seçmedikleri takdirde yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanacaktır. Edinilmiş mallara örnek olarak ise çalışma sonucu elde edilen gelir, kira gelirleri, çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen maddi tazminatı verebiliriz.

Kanunda mal paylaşımı davasının açılması bir süreye bağlanmıştır. Buna göre boşanma kararının kesinleşmesinden sonra 10 yıl içinde mal paylaşımı davası açılması gerekmektedir. Yasada evliliğin boşanma nedeniyle sona ermesi sonucu doğan dava hakları, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl geçmekle düşer hükmü yer almasına rağmen Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 17.04.2013 tarihli, 2013/8-375 Esas ve 2013/520 Karar sayılı kararı uyarınca bu süre 10 yıl belirlenmiştir.

Mal paylaşım davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Mal paylaşımı davalarında talep edilecek parasal miktar dava açıldığı sırada belli olmadığından bu tür davalar mutlaka belirsiz dava olarak açılmalıdır.