Av. Ezgi EFENDİOĞLU

Hukuk Köşesi / Av. Ezgi Çiçek Efendioğlu -

Trafik kazası sonucu aracın hasar görmesi ve buna bağlı olarak tamir edilip onarılması durumunda araç üzerinde maddi bir değer kaybı ortaya çıkmaktadır. Araç her ne kadar tamir edilmiş olsa da, görmüş olduğu hasar nedeniyle kazadan önceki değerinde alınıp satılamayacaktır. Aracın bir daha eski değerine kavuşamayacağı da sabittir.

İkinci el araç piyasasında alıcıların en dikkat ettikleri husus, satın alacakları aracın kazalı olup olmadığıdır. Kaza sonucu az da olsa hasar görmüş araç bir daha eski haline dönemeyecek ve kazalı olmayan bir diğer araca göre değeri düşük olacaktır. Uygulamada bu farka ‘değer kaybı’ adı verilmektedir.

Araç değer kaybının gündeme gelmesi durumunda zarar gören araç sahibinin tazminat hakkı doğar. Zarar gören, kazada kusurlu olan tarafa dava açarak araç değer kaybının tazminini talep edebilir. Açılacak olan ‘araç değer kaybı davası’ ile aracın satış piyasasında meydana gelebilecek değer kaybı, kazada hatalı olan tarafın sigorta şirketinden kusur oranında tahsil edilebilecektir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 72. maddesi uyarınca tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü (kazaya sebep olan sürücüyü veya araç sahibini) öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Araç değer kaybı davalarının da kaza tarihinden veya kazaya neden olan sürücünün tespit edilmesinden itibaren iki yıl içinde açılması gerekmektedir. Aksi halde zamanaşımı söz konusu olacaktır.

Araç değer kaybı davaları haksız fiile ilişkin olduğundan, davaya bakmakla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise, haksız fiilin yani kazanın meydana geldiği yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemeleridir. Araç değer kaybı davalarında kazaya neden olan araç sürücüsü, araç sahibi ve sigorta değer kaybının tazmin edilmesinde müşterek ve müteselsil sorumludur.

Dava yolu dışında araç değer kaybının tazmin edilmesinin bir diğer yolu, sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılmasıdır. Zarar gören araç sahibi araç ekspertiz raporu ve değer kaybı hesaplaması ile sigorta şirketine başvurabilir.

14 Mayıs 2015 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve 01.06.2015 tarihinde yürürlüğe giren hükme göre, “Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde ya da zarar görenin ikametgahının bulunduğu mahkemede de açılabilir. Uyuşmazlığın çözümü için Sigorta Tahkim Komisyonuna da başvurulabilir.”

Sigorta şirketi on beş gün içinde bir çözüm üretemez ise, zarar gören sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapabilir. Zarar görenin komisyona başvurması için daha önceden dava açmamış olması gerekmekle birlikte sigorta şirketine yazılı olarak başvuruda bulunması gereklidir. Sigorta tahkim komisyonu, önüne gelen uyuşmazlıkları dört ay içinde çözmek zorundadır. Komisyona başvurunun olumlu sonuçlanması durumunda sigorta şirketi üzerine düşen meblağı ödemekle mükelleftir.

Araç değer kaybının hızlı ve pratik bir şekilde tahsil edilmesi için sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılması en akılcı çözümdür. Bu sayede uyuşmazlıklar daha kısa sürede çözülmekte ve mahkemelerin iş yükü de azalmaktadır.