• 10 November 2018, Saturday 21:19

C Vitamini (Askorbik Asit)

C vitamini, suda eriyen ve antioksidan özellik gösteren vitaminlerden biridir. Askorbik asit olarak da bilinir. C vitamini kimyasal olarak tanımlanmadan önce bile eksikliğinde görülen hastalıklar nedeniyle toplumda bilinmekteydi. C vitamini yetersizliğine bağlı olarak gelişen skorbüt hastalığının milattan önce 1500 yıllarında tanındığına dair bilgiler bulunmaktadır. Hipokrat milattan öne 450 yıllarında skorbütü, diş etlerinin kangreni, diş kaybı ve askerlerin ayaklarında şiddetli ağrılar gibi belirtilerle tanımlamıştır.
Avrupa’da 15 ve 16. yüzyılda, sıklıkla uzun deniz yolculukları yapanlarda hastalık oldukça fazla ve şiddetli şekilde görülmüştür. Amerika kıtasında kış mevsimini geçirmek zorunda olan denizci askerler, Kızılderililerden öğrendikleri kış mevsimi süresince yeşilliğini koruyan bitkilerin sürgünlerini yiyerek skorbüte yakalanmaktan kurtulmuşlardır. Ayrıca İngiliz Deniz Donanması Kuvvetleri de 18. yüzyılın sonunda denizcilere, denizde kalınan uzun süre boyunca bu hastalığın gelişimini engellemek için limon ve limon suyu vermeye başlamıştır. Uğranılan her limandan gemiye taze sebze ve meyve depolanarak askerler hastalıktan korunmuştur. İngiliz denizcilerinin beslenmelerine turunçgillerin eklenmesi, 1795 yılında zorunluluk haline getirilmiştir.
Patates Amerika’dan Avrupa kıtasına getirilerek üretilip, tüketilmeye başlayınca skorbüt hastalığının da yok olduğu gözlenmiştir. Patates ürünlerinin zarar görüp, böylelikle tüketimin azaldığı yıllarda Norveç ve İrlanda’da skorbüt sıklığının arttığı belirtilmiştir. 

C Vitamininin Yararları

  • Bağışıklık sistemini güçlendirir.
  • Kemik ve dişlerin gelişimini sağlar.
  • Yaraları iyileştirir, dokuların yenilenmesini sağlar.
  • Kanser ve kalp hastalıklarına karşı koruyucudur.
  • Kanı zehirli maddelerden temizler.
  • Böbreküstü bezlerinin çalışmasını hızlandırır.
  • Hastalıklara karşı direnci arttırır.
  • Enerji üretiminde ve strese karşı hormonların yapımında görevlidir.
  • Çocuklarda büyüme ve gelişmeye yardımcı olur.
  • Tansiyonu düşürür.
  • Kandaki şeker miktarını azaltır.

Peki C Vitamini İçeren Besinler Nelerdir?

  • Kuşburnu
  • Maydanoz, dereotu, sivribiber, kırmızıbiber, çarliston biber, brokoli, brüksel lahanası, domates, kırmızı lahana, karnabahar, ıspanak, bamya, taze fasulye, taze bezelye, patates
  • Kivi, çilek
  • Portakal, mandalina, limon, greyfurt gibi turunçgiller
  • Karpuz, kavun, elma, armut  

Peki C Vitamini Eksikliği Nelere Yol Açar?

  • Bağışıklık sisteminde zayıflama ve sık hastalanma
  • Günlük enerjide azalma
  • Kıl diplerinde kanamalı döküntüler
  • Burun kanaması
  • Vücudun kolay morarması
  • Yaraların geç iyileşmesi
  • Dişeti kanamaları

C vitamini içeren besinler oldukça kolay vitamin kaybına uğrarlar. Bu nedenle sebze ve meyvelerin pişirildikten sonra uzun süre bekletilmemesine, pişirme sularının dökülmemesine ve mümkün olduğunca az işlemden geçirilerek tüketilmesine özen gösterilmelidir. Örneğin, patates soyulmadan haşlanmalıdır.
Sigara içmek vücutta C vitamini düzeyini düşürdüğü için sigara içenler C vitamini alımlarını arttırmalılardır. Ayrıca gebe ve emziklilerde, ağızdan doğum kontrol hapı alınması durumunda, zehirlenmelerde, bakteri toksinleri ve enfeksiyonlarında, çocuklarda gelişme döneminde, yaralanma gibi koşullarda C vitamini ihtiyacı artacağı için bireyin C vitamini alımı arttırılmalıdır. 
C vitamini suda eriyen vitaminlerden biri olduğu için vücutta depolanmaz ve fazlası idrarla atılır. Hasta olduktan sonra bardak bardak portakal-limon suyu içmenin, kilo kilomandalin yemenin aşırı kalori alımından başka hiçbir etkisi olmayacaktır. Bu nedenle bu vitaminin kaynağı olan taze meyve ve sebzeleri günlük yaşamımızda sürekli olarak tüketmeye özen göstermeli, bu sayede hastalıklara karşı korunmada hep bir adım önde olmalıyız. Sağlıkla dolu günler dilerim…

(Diyetisyen Elif Zeybekoğlu – 3S Diyet ve Beslenme Danışmanlığı – www.3sdiyet.com)
 


MAKALEYE YORUM YAZIN

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.


Site en altı
yukarı çık