Diyetisyen Bakışı ... / Elif AKTAŞ / Diyetisyen

Günümüzün en önemli sağlık sorunlarından biri obezitedir. Buna ek olarak medyanın ve çevrenin “zayıf olma” üzerine yaptığı baskı birçok kişiyi diyet arayışlarına yöneltmektedir. Herhangi bir diyet listesine ulaşmak ise “diyet” sözcüğünü internet arama motorlarından birine yazıp tıklamak kadar kolay ve çabuk bir hal almıştır.

Bunun yanında, havaların ısınmasıyla birlikte gazeteler, dergiler hızlı kilo verdirdiği iddia edilen diyet listeleri ve detoks tarifleriyle dolup taşmakta, kitap raflarının çoğunluğunu beslenme ve diyetle ilgili olanlar kaplamaktadır ...

Peki bunları alıp uygulamak ne kadar doğrudur?

Beslenme; büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılması demektir ve bu nedenle insan gereksinimlerinin en başında gelmektedir. Sağlıklı ve düzgün çalışan bir vücut yapısı doğrudan beslenmeye bağlıdır.

Her çeşit besin, içerisinde farklı miktarlarda “besin öğesi” denilen kimyasal moleküller içerir. İnsanın büyüme, gelişme ve sağlıklı olarak yaşamını sürdürebilmesi için 50’den fazla besin öğesine gereksinimi vardır. Bu besin öğelerinin her birinin vücutta ayrı işlevleri vardır. Bu besin öğelerinden biri veya birkaçı yetersiz alındığında vücut işlevlerinde aksamalar, büyüme-gelişme gerilikleri ve sağlık sorunları ortaya çıkacaktır. Bu bozukluklar, ileride kişinin sosyal ve ekonomik yaşamında da sorunlara neden olacaktır. Bu bakımdan doğru bir diyet mutlaka kişinin yaşı, cinsiyeti ve sağlık durumuna göre gereken besin öğelerini yeterli miktarda sağlamalıdır.

Diyette ilk olarak kişinin sağlık durumunu korumak ve iyileştirmek amaçlanır. Bu nedenle de diyet programları oluşturulmadan önce doktor kontrolü ve gerekli kan tahlillerinin yaptırılması istenir. Bu sayede kişinin aşırı kiloluluk veya zayıflık durumunda herhangi bir sağlık problemi veya besin yetersizliğinin etkisinin olup olmadığı görülür ve diyet programı bu tahliller doğrultusunda planlanır. Örneğin; demir eksikliği olan birine demir takviyesi ile birlikte demir mineralinden zengin bir diyet programı oluşturulurken, şeker hastalığı olan birisine sık sık ve az az öğünler içeren bir program oluşturulur.

Zayıflama diyeti uygularken kişinin günlük enerji alımı haftada 0,5 – 1 kg ağırlık kaybını sağlayacak şekilde olmalıdır. Kilo veriminin yavaş ve kalıcı olması istenmektedir. Bir haftada 3 kilo, 5 kilo gibi aşırı ve ulaşması neredeyse imkansız kilo kayıplarını hedefleyen şok diyetlerden uzak durulmalıdır. Şok diyetler olarak bilinen düşük kalorili ve yanlış diyetler, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir.

Bu sağlık sorunlarından bazıları; baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, yorgunluk, sinirlilik, düşük tansiyon, kalpte ritm bozukluğu, bulantı, kusma, ishal, kadınlarda adet düzensizliği, böbrek taşları, aşırı üşüme, cilt kuruluğu, saç dökülmesi ve metabolizma hızının azalmasıdır.

Şok zayıflama diyetlerinin yanında bir de hızlı kilo verdirdiği iddia edilen bitkisel içerikli destek ürünler kullanılmakta, televizyonlarda, gazete ve dergilerde sürekli reklamları yapılmaktadır.

Ancak unutulmamalıdır ki, bir ürünün “tamamen doğal” olması onun sağlıklı olduğu anlamına gelmemektedir. İlacı zehirden ayıran tek şey dozdur. Bu ürünler ilaç kategorisine girmedikleri için üretimlerinden satışlarına kadar bütün alanlarda büyük bir denetimsizlik hakimdir.

Bu destek ürünlerin, çayların birçoğu vücutta sıvı atımını ve bağırsak hareketlerini arttırıcı etki göstermektedir. Tek başına yağ yakımı sağlayacak hiçbir ürün bulunmamaktadır. Bu nedenle, tartıda görülen sayı kişileri kısa vadede sevindirse de, bu kilo kaybı sağlıklı olmadığı gibi uzun vadede korunamayacaktır.

Yapılan birçok araştırma da besin desteklerinin zayıflama üzerine etkileriyle ilgili kanıtların yetersiz olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra kişiye özel planlanmış sağlıklı bir diyet ve egzersiz tedavisini içeren yaşam tarzı değişikliğinin uzun süreli kilo kaybında ve verilen kiloların korunmasında çok daha başarılı olduğu kesinleşmiştir. Sağlıklı bir diyet programı için mutlaka işin uzmanı diyetisyenlere başvurmaya ve sağlığınızı koruyup geliştirerek bu süreci tamamlamaya özen gösterin, mutlu kalın!

(3S Diyet ve Beslenme Danışmanlığı / www.3sdiyet.com)