Sağlıklı beslenmenin temel prensiplerinden biri ilave şekeri azaltmaktır.  Şeker denildiğinde aklımıza ilk olarak her ne kadar sofra şekeri ya da şekerlemeler gelse de doğadaki tüm besinlerin yapısında, farklı türlerde ve isimlerde şeker molekülleri bulunur. Bunlardan en çok bilinenler, meyvelerde bulunan fruktoz ile sütün içeriğindeki laktozdur. Şeker ilave edilen yiyeceklerin tadının, aromasının, yapısının ve renginin çok daha güzel ve iştah açıcı olması bu tarz yiyeceklerin tercih edilmesini kolaylaştırmakta ve böylelikle fazla enerji alımını da beraberinde getirmektedir. Sağlıklı beslenmede amacımız günlük tükettiğimiz ilave şeker miktarının enerji ihtiyacımızın en fazla %5-10 kadarını oluşturmasını sağlamaktır.
    Aşırı şeker tüketimi; diyabet, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, kanser,obezite ve katarakt gibi hastalıklar başta olmak üzere birçok sorunun sebebidir. Şeker tüketimini sınırlandırmak birçok hastalığın önlenmesinde etkili olacaktır.Bunun için günlük şeker tüketimininenerji gereksinimi kişiye, cinsiyete, aktiviteye, hastalık durumuna göre değişse de kadınlarda 1 yemek kaşığı, erkeklerde de 2-3 yemek kaşığını aşmamasına dikkat edilmelidir. Araştırma sonuçlarında obezitenin birincil nedenlerinden birinin şeker olduğu görülmektedir. Ayrıca şekerin kişiye mutluluk vermenin yanında bağımlılık da yarattığı ortaya konmuştur. Maalesef ki dünya çapında en fazla bağımlılık yaratan besin şeker olarak bilinmektedir. Kişiler şekerli yiyecekler yediğinde sürekli bir yeme isteği hissederler. Bu bağımlılıktan kurtulmanın yolu şeker tüketimini sıfırlamaktan veya önerilen ölçülerle sınırlandırmaktan geçmektedir.
Şeker Tüketimimizi Sınırlandırmak İçin;
- Karbonhidrat tüketiminde kompleks karbonhidratları, yani sebze, ekmek, makarna, bulgur, tam tahıllar ve kuru baklagilleri tercih edip; bal, reçel, sofra şekeri, pekmez gibi basit şekerlerden uzak durmaya çalışmalıyız.
- Kabuklu tüketilebilen meyveleri soymadan, kabuğuyla yemeli, meyve suyu yerine meyvenin kendisini tercih etmeliyiz.
- Canımız tatlı tüketmek istediğinde hamurlu, şerbetli tatlılar yerine sütlü, meyveli tatlılar veya 1-2 top dondurma, kuru meyve gibi alternatifleri tercih etmeliyiz. Bunun yanında tükettiğimiz tatlının porsiyonunun küçük olmasına ve şeker miktarının düşük olmasına özen göstermeliyiz.
- Çikolata, gofret, kek, kurabiye, bisküvi gibi şeker içeren yiyecekleri sınırlı miktarlarda ve sıklıklarda tüketmeli veya hiç tüketmemeliyiz.
- Çay, kahve vb. içeceklere eklediğimiz ilave şekeri oldukça azaltmalı, mümkünse şekersiz şekilde tüketmeyi denemeliyiz.
- Pekmez, bal, reçel, şekerleme, jöle, çikolata, şekerli içecekler( kola, şeker eklenmiş limonata, hoşaf, komposto vb., şeker eklenmiş soğuk çaylar vb.) tüketimimizi azaltmalı veya hiç tüketmemeye çalışmalıyız.
- Şeker, satın aldığımız bir besinin etiketinde pek çok farklı isimle karşımıza çıkabilmektedir. Kahverengi şeker, invert şeker, mısır şurubu, laktoz, desktroz, malt şurubu, fruktoz, maltoz, meyve suyu konsantresi, glukoz, sofra şekeri, fruktozlu mısır şurubu, sukroz, bal ve şekerkamışı bunlardan sadece bazılarıdır. İlave şeker içeren yiyecekleri öğrenmek için satın alacağımız yiyeceklerin besin etiketlerini okumayı alışkanlık haline getirmeli, besin etiketlerinde bulunan bir porsiyonun içerdiği kalori ve toplam karbonhidrat, toplam şeker miktarlarına dikkat etmeliyiz.
- Evde hazırladığımız puding, muhallebi, hoşaf, limonata vb. yiyecek ve içecekleri normalde eklediğimizden daha az şeker kullanarak hazırlamayı denemeli; meyve, kuru meyve, tarçın gibi alternatiflerle tatlandırılmış yeni ve daha sağlıklı tarifler geliştirip, onları tüketmeye özen göstermeliyiz.
     Ve bu haftanın yazısını “Eatlesssugar... You’resweetenoughalready!” diyerek bitirelim. Yani; Daha az şeker yiyin... Zaten yeterince tatlısınız!  Herkese sağlıkla dolu günler dilerim… 

(Diyetisyen Elif Zeybekoğlu – 3S Diyet ve Beslenme Danışmanlığı – www.3sdiyet.com)