Bodrum'daki “Yüzer Deniz Suyu Arıtma Platformu” Çözüm Olur Mu?

Bodrumda iki gün önce mikro bir deniz suyu arıtımı tesisinin tanıtımı gerçekleşti. 25 gündür

çalışmakta olan tesisin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı temsilcilerinin numune

almasından sonra park ve refüj sulamalarında, acil durumlarda vatandaşların ihtiyacı için

kullanılacağı açıklandı.

Bodrum Belediyesi, “Bodrum Yüzer Deniz Suyu Arıtma Platformu” nun bir AR-GE çalışması

ürünü olduğunu belirtti. Tesis, enerji ve tatlı su üretimini aynı bölgede bağımsız olarak

gerçekleştirdiği için özgün bir proje olarak kabul edilebilir.

Bu yüzer platformun, üzerindeki rüzgar ve güneş enerji üretim sistemleri ile deniz suyunu

arıtarak günlük 20 ton temiz kullanma suyu ürettiği açıklandı.Bu üretim kapasitesi bir tatil

yöresinde günlük kişi başına su tüketimi 400 lt/kişi gün alındığında 50 kişinin, normal su

tüketimi 200 lt/kişi gün hesabıyla da 100 kişinin su ihtiyacını karşılayabilir.

Zaten Belediye tarafından yapılan açıklamada da depolanan suyun , park ve refüj

sulamalarında, acil durumlarda ve gerektiğinde vatandaşların kullanımına sunulacağı

belirtiliyor. Tesisin ilk yatırım ve işletme maliyeti konusunda bir açıklama yapılmamış . Arıtılan

suyun birim maliyeti de açıklanmamış.

 

Enerji ve Çevre Maliyeti Yüksek

Ancak ters osmoz tekniği kullanan deniz suyu arıtma sistemleri genellikle yüksek birim enerji

maliyetleri ve arıtıldıktan sonra yaklaşık iki kat tuz oranına sahip atık suyun doğal çevreyi

kirletmesi ile eleştirilmektedir.

Bodrum’da tanıtımı yapılan ve vatandaşların incelemesine açılan bu mikro tesisin enerjisi

yenilenebilir kaynaklardan da gelmiş olsa, 24 saat çalışabilmesi için bir enerji depolama

ünitesine ihtiyacı olacaktır. Ayrıca bu ünitenin, tesisin yüksek enerji talebini karşılayacak

kapasitede olması gerekir.

Platformun tanıtımından, arıtılan deniz suyundan arta kalan atık suyun platformdan 50, kıyıdan 80 m ilerde yağmurlama ile tekrar denize bırakıldığı anlaşılmaktadır. Bu yoğun tuz oranına sahip atıksu yağmurlama yöntemi ile de bırakılsa sürekli bir şekilde bırakılacağı için bölge ekosistemini mutlaka etkileyecektir.

 

Küçük ölçekli, acil ve kısa süreli ihtiyaçlar için

Tanıtımda bu mikro tesisin ulusal ölçekte de yenilenebilir enerji ve su yönetimi uygulamalarına örnek teşkil edeceği açıklaması yapılmıştır. Bu yaklaşım, Ulusal Su Planımızın ve sürdürülebilir su yönetimimizin öncelikli hedefleri ile uyumlu değildir. Ayrıca “Bu platformun yarınlarımızın su ihtiyacına en iyi şekilde cevap vereceği ve bizlerin temiz suya olan ihtiyacını denizden yenilenebilir enerjiyle karşılamasına imkan sağlayacağı “ yaklaşımı da çok gerçekçi değildir.

Tanıtımı yapılan tesisin mevcut kapasitesi ile, denizde 50-100 kişilik yolcu ve mürettebatı olan

gemilerde ve deprem,sel gibi doğal afetlerden sonra sahildeki toplanma bölgelerinin acil

kullanma suyu ihtiyacının karşılanmasında kullanılması mümkün olabilir. Geliştirilen tesisin

acil durumlarda dönemsel olarak kullanımı düşünülebilir.

Ancak Sn. Belediye Başkanı Mandalinacı’nın yaptığı açıklamalardan, bu modüler sistemin

gelecekte birleştirilip daha büyük sistemlere dönüşmesinin planlandığı anlaşılmaktadır. Bu

mikro tesisin modüllerinin birleştirilerek daha büyük tesisler şeklinde uygulamaya

konulmasından önce, suyun kullanım amacı, ölçek etkisi, suyun ekonomik ve çevre maliyetleri işletme maliyeti, sürdürülebilirlik gibi birçok husus dikkate alınmalıdır.

 

Bodrum’a bir Su Master Planı Lazım

Yaz nüfusu birçok ilimizi geçen ve su konusu yıllardır gündemden düşmeyen Bodrum

ilçemizin su ve atıksu master planı bulunmamaktadır.

Bodrum’a ilginç projelerle ilave su kaynağı arayışından önce “ Bodrum İçme Suyu ve Atık

Su Master Planı “nın hazırlanması faydalı olacaktır. Katılımcı olarak hazırlanacak olan bu

planda öncelikle Bodrum’da sektörel su kullanımı oranları detaylı olarak tespit edilmeli ve ilave suyun temin edileceği en uygun proje alternatifleri incelenmelidir. Bu planda Bodrum’da su talebinin yönetilmesine yönelik en radikal tedbirler de yer almalıdır.

 

Deniz suyu son alternatif olmalı

Kıyıda kurulu büyük ölçekli deniz suyu arıtma tesisleri fiziksel su sıkıntısı yaşanan bölgelerde

ilave su temini açısından teknik bir alternatif olarak değerlendirmeye alınmaktadır. Ancak bu

alternatifin, şebekedeki kayıp kaçak oranının düşürülmesi, aşırı su kullanımının önlenmesi, gibi tedbirler alındıktan ve talep yönetiminin tüm gerekleri uygulandıktan sonra en son olarak gündeme gelmesi gerekir.

Yakında işletmeye alınacak olan yeni tesiste, deniz suyu arıtarak park ve refüj sulamanın

ekonomik, ekolojik maliyetleri, ilk yatırım ve işletme maliyetleri kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

Su sıkıntısına yerelden çözüm üretebilmek için önce bir planlama çalışması yapılması gerekir.

Bodrum’un su sorununun geniş ölçekte sürdürülebilir çözümü katılımcı bir anlayışla bir

Master Plan çalışması içinde ele alınmalı ve talep yönetimi ile birlikte uygulamaya

konmalıdır. Geçmişte Dalaman çayından bölgeye su temini için hazırlanan projenin

uygulanmasına yönelik çalışmalar da sürdürülmelidir.

 

 

İnş Müh. / Su Politikaları Uzmanı / Su Politikaları Derneği Başkanı