Milas Tarımında İşçi Sorunu Büyüyor

Çiftçi Remziye Menteşe’den İşçi ve Maliyet Sorunları

Orhan Menteşe Çiftliği sahibi Remziye Menteşe, kendi deneyimleri üzerinden tarımdaki zorlukları anlattı. Menteşe, “Çok büyük bir arazide, yıllardır tek başıma üreterek, toprağı değerlendirerek götürüyorum. Tabi ki kadın olmak zor, tarımda tek başına üretmeye çalışmak çok zor. Çok pembe bir tablo çizemeyeceğim çünkü saha böyle değil. Sahada çok büyük sorunlarımız var. Bizim büyük bir işçi sorunumuz var. Maliyet sorunumuz var. Maalesef üretimde durmayan bir maliyet artışı var. Artık biz bütçe yapamaz hale geldik. Ben elektrik projemi 5 senede ancak çıkartabildim. Şu anda pamuklarım ekildi. Başlarını gösterdi. Yağmur yağınca çok endişelendik acaba pamuklar zarar görecek mi diye. Destek istiyoruz ama bir sene sonra destek istemiyoruz.

Bugün 1500 liraya işçi çalıştırıyorum. 15 gün sonra abla 2000 lira diyor. İşine gelirse. Milas’ın çok farklı değerlendirilmesi lazım. Milas’ın köylerinden her sabah Bodrum’a minibüslerle işçi gidiyor. Ben kendi yaptığım üretimde çileğimi toplatamıyorum. Muhakkak avans dağıtıyorum, O avans verdiğim işçim benim 3 gün geliyor, sonra bana orası 2 Bin verdi diyor ve oraya gidiyor. Bizim bu sorunlarımızı çözecek ve bize destek verecek bir mercimiz olması lazım. Biz il Tarım Müdürlüğüne gitmemeliyiz; sizler bize gelmeli, bizim elimizden tutmanız lazım. Üreteceğiz, ne olursa olsun üreteceğiz ama birileri de üreticinin elinden tutmalı, üretici zarar ettirilmemeli.”

MİTSO Meclis Başkanı Yüksel’den Örnek Ülkelerden Çözüm Önerisi

MİTSO Meclis Başkanı Mustafa Yüksel ise işçi sorununun sadece Milas’a özgü olmadığını belirterek, “Hepimizde en önemli şey; işçi sorunu. Avrupa’da bu işçilik nasıl oluyor? İspanya zeytinyağı üretiminde yıllık 1.800.000 tonla Dünya’da birinci ülkedir. İspanya’da hasat mevsiminde gelen işçilerin barınma merkezleri vardır. Cezayir’den o bölgelerin ihtiyacına göre devlet eliyle işçiler getirilir. Geçici olarak. Kendileriyle ilgili tüm istihbari bilgiler toplanıyor. Bizim gibi herkes dışarıdan elini kolunu sallayarak içeri girmiyor. Zeytin için gelen işçiler, işleri bittikten sonra tekrar geri gönderiliyor. Her şey devletin denetiminde oluyor. Tarım İl müdürümüze, bu şekilde işçi sorununun çözülebileceğini öneriyorum.

Kıbrıs’a gittik, Helin peynirlerinin fabrikasını gezdik. BM gibi. İçeride olan 50 işçinin her biri farklı ulusların insanıydı. Bunu nasıl yapıyorsunuz diye sorduk. Fabrika sahibi; ‘devlet eliyle yapıyoruz, benim şu kadar şu özelliklerde işçiye ihtiyacım var diyorum ve devlet bunu bize sağlıyor, Somali’den, Bengaldeş’ten, Çin’den vd. ülkelerden’ dedi. Oraya gelen bir işçi başka bir yere geçemiyor ve böyle yaptığında da hemen geri gönderiyorlarmış. Bizdeki en büyük sorun, birbirimizden işçi çalmak ve fiyatları artırmak. Biz böyle bir sistemi kurmalıyız.” şeklinde konuştu.

Akademisyen Günlük: Turizm ve İnşaat Sektörü Tarımı Olumsuz Etkiliyor

Milas Meslek Yüksek Okulu’ndan Doç. Dr. Mehmet Günlük ise turizmin yerel tarımı olumsuz etkilediğine dikkat çekti. Yamaçlarda yapılan zeytin tarımının maliyetli ve zor olduğunu, Bodrum’daki inşaat sektörü yüzünden su kaynaklarının tarımdan turizme kaydığını belirtti.

Günlük, “Biz de zeytinyağı üreticisiyiz. Bu sorunların böyle kısa toplantılarla çözülmesi mümkün değil. Şöyle bir saptama yapmak istiyorum. Turizm yerli tarımı öldürüyor. Biz de fabrikada çalıştıracak, zeytinleri toplatacak işçi bulmakta sıkıntı yaşıyoruz. Düz alanda yapılan zeytincilikle bizim burada yamaç arazilerde yapılan zeytincilik arasında çok fark var. Dağ yamaçlarında yapılan zeytin tarımı bizim bu bölgede çok daha zor ve maliyetli.  Bodrum’da inşaata ve ranta dayalı ekonomi Milas’ı da etkiliyor. Oradaki binaların su ihtiyacı, bizim tarımsal sulama amaçlı yapılan barajlardan sağlanıyor. Coğrafi işaret almak çok güzel bir şey ama biz hangi susuzlukta neyi üreteceğiz?

 

Bir şeylerin sürdürülebilir olması lazım. Ya Bodrum’daki bu aşırı yapılaşmanın önüne geçmek için politikalar geliştirilmeli ya da biz bu konuları hep konuşmaya devam edeceğiz. Yazın Milas’ta çalıştıracak işçi bulamıyorsunuz çünkü otellerde veya turistik tesislerde çalıştıkları zaman burada alacaklarının iki katını alıyorlar. Haklılar. Afgan, Özbek, Suriyelilerle personel politikası gütmeye çalışıyoruz. Şehir hayatına özenen bir kırsal alan gençliği var. Biz bu gençleri kırsalda tutamadığımız sürece, Milas’ta birtakım sosyolojik sıkıntılar da yaşarız, kent yaşamına uyum sağlayamayan insanların yaratığı sorunları konuşuruz. Her şeyden önemlisi küresel iklim kriziyle de desteklenen susuzluğu konuşuruz. Ciddi adımlar atmazsak, hep konuşuruz.” dedi.

Tarım İl Müdürü Baydar: İşçi Sorunu ve Maliyet Artışları Ciddi

Tarım İl Müdürü Seyfettin Baydar ise işçi sorunu ve maliyet artışlarının ciddi bir sorun olduğunu kabul etti. Desteklemelerin zamanında yapılmadığını ancak miktarlarının enflasyona göre yetersiz kaldığını ifade eden Seyfettin Baydar, “Tarımın sorunları kısaca konuşulacak bir mesele değil kesinlikle. Remziye Hanım haklı. Desteklemelerin zamanında yatmaması, planlı üretim yapabilme, maliyetlerdeki artışlar, zeytinyağı iki yıl önce 240 liradan satılırken, geçtiğimiz yıl yağın 140-160 liradan satılması… Üreticileri etkiliyor. Tarımla ilgili devlet aklı dediğim akıl, bürokratlar Ankara’da masa başında toplanıyor ve üreticiyle ilgili sahayla ilgili kararlar alıyorlar. Bunların hiçbiri gerçekçi olmuyor ve sahadan kopuk kararlar oluyor. Saha ile uygulamalar çok farklı. Dinamik ve değişken bir saha. Kendine has bir sürü sorunu var, üreticinin. Tarımda temel sorun belirtildiği gibi işçi bulma sorunu. Biz de bunu defalarca dile getirdik. İşçi bulamıyoruz, o zaman ne yapalım? Afgan ve Suriyelilere oturma izni verelim ve bu sorunu o şeklide çözelim dedik. Birçok sektörde işçi bulunamıyor. Desteklemeler zamanında yatmıyor; doğru. Verilen destekler, enflasyon artışına göre yeterli geliyor mu? Son destekler, önceki destekler göre 3 kat arttı. Enflasyon artışına göre yeterli mi, değil. Bu sorunları çözmek için mücadele ediyoruz.” Dedi.