Milletvekili Metin Ergun’dan Anadolu Ajansı için Meclis Araştırması İstemi

Metin Ergun’un Meclis Araştırma İstemli önergesi şöyle:

“Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde Milli Mücadele’nin esaslarının hem iç, hem dış kamuoyuna anlatılabilmesi için Atatürk’ün emriyle kurulan Anadolu Ajansı; 31 Mart 2019 tarihinde gerçekleştirdiğimiz yerel seçimler başta olmak üzere, son birkaç seçimden bu yana milli bir kuruluş olarak Türkiye kamuoyuna tarafsız, bağımsız ve şeffaf bir enformasyon sağlama işlevini yitirmeye başlamıştır.

Ülkemizdeki medya ve enformasyon araçlarının en önemli bileşeni olan Anadolu Ajansı’nın, Türk demokrasisin sağlıklı işleyebilmesi ve toplumun doğru bilgi alabilmesi açısından karşı karşıya bulunduğu bu sorunların araştırılması, çözümlerine yönelik politikalar geliştirilmesi ve Anadolu Ajansı’nın tarafsız, bağımsız ve şeffaf bir haber ajansı niteliğine tekrar kavuşturularak Türk demokrasisinin sağlıklı işlemesi için sorumluluklarını yerine getirebilmesinin sağlanması gerekmektedir. Bu nedenlerle, AA’nın demokratik prensipler doğrultusunda, tarafsız, bağımsız ve şeffaf bir yayıncılık yapamıyor oluşu ile ilgili olarak; Anayasa’nın 98., İçtüzük’ün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması konusunda gereğini arz ve teklif ederiz.”

GEREKÇE

Anadolu Ajansı, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda hem iç, hem de dış kamuoyuna milli mücadelenin esaslarını anlatabilmek için Atatürk’ün emriyle kurulmuş milli bir enformasyon kuruluşu olarak ortaya çıkmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmadan 17 gün önce 6 Nisan 1920'de kurulan Anadolu Ajansı (AA), TBMM'nin çıkardığı ilk yasaları duyurmuş, Milli Mücadele'nin ve Kurtuluş Savaşı'nın her aşamasına, Cumhuriyet inkılaplarına tanıklık etmiştir.

31 Mart 2019’da ülkemizde gerçekleştirdiğimiz yerel seçimler Anadolu Ajansının bağımsız ve tarafsız olmasının Türk demokrasisi açısından önemini bir kez daha ortaya koymuştur. 

Seçim gecesi oy kullanma işlemlerinin bitip, oyların sayımına geçildiği saatlerde ülkemizin mevcut medya ve iletişim yapısı itibariyle Anadolu Ajansı’na olan medyanın bağımlılığı ve AA yönetiminin keyfi olarak sonuçların kamuoyuna açıklanması sürecinde gösterdiği zafiyet tüm kamuoyunu olumsuz etkilemiştir.

Saat 23.45 sularında haber portallarınasağladığı veri akışına yaklaşık 12 saat ara veren AA, “AA Seçim Yayın Sistemine sahadan veri akışı gerçekleşmemektedir. Sahadan veya YSK'den veriler ulaştığında sonuçların aktarımı sürecektir” açıklaması ile seçim sonuçlarının kamuoyuna geç ulaşmasına neden olmuştur. 31 Mart gecesi kamuoyunda “AA bir süredir her seçim döneminde seçim sonuçlarını manipüle ediyor” gibi tepkilere neden olan kuruma basın organları ve siyasiler tarafından sık sık çağrıda bulunulmuş ancak cevap alınamamıştır. Yayın ilkeleri arasında “Yayınlarının şiddeti özendirici, korkuyu yaygınlaştırıcı, travmalara yol açıcı, eşitlik ve adalet ilkelerini zedeleyici, insan onurunu küçültücü, ayrımcılığı teşvik edici bir nitelik ve üslupta olmamasına dikkat eder” ifadeleri yer alan AA’nın, 31 Mart akşamıuzun bir süre bilgi akışına ara verdiği bilinmektedir. Ajansın veri akışını, bilhassa İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimleri ile ilgili sonuçlarını, iktidar partisinin içinde bulunduğu ittifak adayının oy oranını yüksek göstererek ertesi gün öğlen saatlerine dek durdurmuş olması, bu olayın kamuoyunda tepki çekmesinin esas nedenleri olarak kabul edilebilir.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı 1 Nisan 2019 Pazartesi sabahı AA hakkında yaptığı açıklamada “Anadolu Ajansı benim müşterim değil. Benden veri almıyor. Nereden alıyor bilmiyorum. Anadolu Ajansı akşam %90'ları gösterdiğinde ben sisteme yeni daha tarayıp girmeye başlamıştım. Dolayısıyla ben Anadolu Ajansına herhangi bir bilgi servisi yapmıyorum.” ifadelerine yer vermiştir.

YSK Başkanı tarafından yapılan açıklama “AA seçimle ilgili verileri nerden alıyor, kamuoyunu ve abonesi olan yayın kuruluşlarını hangi kaynaklardan aldığı verilerle bilgilendiriyor, sandıklarla ilgili verileri bir siyasi partinin müşahitlerinden mi ediniyor, haber portallarınasağladıkları veri akışını durdurmaları için bir yerden talimat mı alıyor?” gibi sorular kamuoyunun gündemine oturmuştur.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda büyük katkıları olan bu kuruma olan kamuoyu güveni ciddi şekilde sarsılmıştır. Bu güven erozyonunun ana nedenlerinden biri de, mevcut hükümette tek yetki sahibi olan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin İstanbul Gençlik Kolları Kurucu Başkanlığı yapan bir kişinin Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü görevine getirilmesidir. Anadolu Ajansı Genel Müdürü, göreve atandığı dönemlerde iktidar partisine yakınlığı neticesinde bu göreve geldiği, AA gibi bir kurumun başına tecrübeli isimlerin getirilmesi gerektiği yönünde eleştirilerle basında yer almıştır.

Demokrasilerde yasama, yürütme ve yargı erkleri yanında dördüncü kuvvet unsuru olarak ifade edilen medya ve enformasyon gücünün ülkemizdeki en önemli unsurlarından birisi olan AA’nın demokratik prensipler gereğince tarafsız ve bağımsız bir şekilde sağlıklı bilgiyi topluma iletmesi, hem iktidar hem muhalefet açısından çok önemli bir meşruiyet kaynağı olduğunun unutulmaması gerekmektedir. Bu gerekçeler ışığında; kamuoyunda oluşan AA’nın demokratik prensipler doğrultusunda, tarafsız, bağımsız ve şeffaf bir yayıncılık yapamadığı/yapmadığı algısı ile ilgili olarak; Anayasa’nın 98., İçtüzük’ün 104. ve 105. Maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması konusunda gereğini arz ve teklif ederiz.