• 27 November 2019, Wednesday 8:13
VediaMaral

Vedia Maral

İÇİNDE “MİLAS” GEÇEN KİTAPLAR (19)

Tomris Bilgi MERGEN – Dr. Mehmet Saygı KAYA
ŞEBBOY ÇİÇEK BAŞINDA – Milas’ın Manileri

MANİDE MİLAS

Vedia MARAL

mani mineye benzer
mine maniye benzer
mani bilmeyen insanlar
ölmüş eşeğe benzer
            Derleyen Fatma Akbulut 1973

Kitapta 920 civarında mani saydık. Bu sayı, 5000 üzerinde maniden seçilmiş.
Televizyon, bilgisayar, telefon gibi iletişim araçlarının olmadığı veya kısıtlı bulunduğu dönedmde, yoğunca üretilen maniler, şimdilerde yok olmaya yüz tutmuştur. Mevcut iletişim, eğlence araçları, ‘manileştirmek’, ‘mani atmak’ eylemlerini ortadan kaldırmıştır. Artık insanlar karşılıklı konuşmayı unutur hale gelmişlerdir. Maniler modern eğlence araçları tv, internet, radyo gibi tek taraflı değildir. İletişim, etkileşim iki taraflıdır. Alıcısı aynı zamanda vericidir de. Sözü edilen araçlar programlıdır; maniler gibi spontane – kendiliğinden- özellik taşımazlar.
Toplumda maniler, eğilimlerin tercümanı, söylenemeyenlerin aracı olmuş. Konuları ‘aşk, sevgi, hastalık, tuhaflık, doğa, ölüm, pişmanlık, sabır, kötüleme, kaynana-gelin-güvey, haber, açıklık-saçıklık, küskünlük, kıskançlık, dedikodu, beddua, hicran, güzellik-çirkinlik, evlilik-bekarlık, askerlik, ayrılık-kavuşma, kafa tutma, alay etme, küçümseme’dir. (s:4) Resmiyetten uzak, gayri-resmi duruşu belirgindir.
“Milas manilerinde mizah ve taşlama dinleyeni şaşırtan güldüren öğeleri ile dikkat çeker. Milas insanının toplumsal yapısı ince zekası, mizaha yatkınlığı ile manileri arasındaki bağ yadsınamaz. Zaten mizahta abartma, ironi gibi zeka ürünü yönlerin yanı sıra, küçümseme hatta aşağılamalar da vardır. Ayrıca şaka ve takılmalarla da süslenir. Toplumsal ve bireysel kusurları, yetersizlikleri, adaletsizlikleri, doğrudan ve dolaylı yoldan eleştiren manilerimiz de yaygındır.” (s:4)
Kitapta Milas’ın değinildiği 42 tane mani tesbit ettik. Bunlardan bir kısmını alalım:
Sepetimde muşmula,
Ölüyorum aşkına,
Söz veriyorum sana, 
Varmam Milas puştuna
        Cevriye Taştekin’den derleyen Halya Bayar-1973
Karanfilin kuşları,
Çıkamam yokuşları,
Beni yoldan çıkaran
Şu Milas’ın puştları
        Gülay Aydın-1973
Şu dağlarda tavşan yayılır,
Kemikleri sayılır,
Şu Milas’ın kızları
Oğlan diye bayılır
        Nevsal Uğur-1979
Çayda kum kalmadı,
Balıkta pul kalmadı,
Söyleyin hakim beye,
Milas’ta kız kalmadı
        Fatma Karadeniz-1973
Eski öğretmenim Tomris Bilge Mergen’e bir mani de biz atalım:
Milas’ı pek seversin,
Kitap defter döşersin
İnsanla bilgili olsun deye,
Saçını başını yolesin
        V.M.

Kitap       : ŞEBBOY ÇİÇEK BAŞINDA – Milas’ın Manileri
Yazar       : Tomris Bilgi MERGEN – Dr. Mehmet Saygı KAYA
Sayfa       : 235
Yayınevi     : Milas Belediyesi Kültür Yayınları No: 5
B.Tarihi    : 2004


MAKALEYE YORUM YAZIN

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.


Site en altı
yukarı çık