Av. M. İlker Gürkan

Mustafa İlker GÜRKAN / Avukat


Bodrum’da İmge Kitabevi’nin işletmecilerinden Mehmet Göllü arkadaşımız bir kitap bulmuş. 1937’de basılmış “ÜÇ ADAM’. Yazarı; General SHERRİL. Birleşik Amerika Hükümetinin eski Ankara Sefiri Kitap; Kemal ATATÜRK, Franklin ROOSEVELT ve Benito MUSSOLİNİ’yi anlatıyor. Size kitapdan bölümler sunacağım. (Mehmet Göllü arkadaşım işte böyle “eski kitapçıları” dolaşır. Yahu ne var oralarda? diye sorduğumda da, o mütebessim hali ile “Hazine arıyorum” der. İşte bir “hazine” ...

Kitaba girelim …

“Eğer Kemal’in simasında en mesut ifadenin tebarüz etmesini isterseniz…. Duvara çerçeveleyerek astırmış bulunduğu bir vesikanın ne mana ifade ettiğini sorunuz” diyor.

Belgeyi; “Dünyada bu vesikaya benzer bir şey daha mevcut değildir” diyerek tarif ediyor.

“Altından bir çerçeve içinde muntazam surette hazırlanmış olarak som altından Latin harfleri, eski Arap yazısının yerine ikame etmiş olduğu yeni Türk alfabesi, bu vesikada, açık renkli bir zemin üzerinde tezahür etmektedir.

Türk Parlamentosunun resmi layihalarından öğreniyoruz ki ‘Büyük Millet Meclisi, 1928 senesinin son teşrin ayının birinci günü yaptığı ilk toplanışın ikinci seansında, Türk Milletini istiklal ve terakki yolunda sevk ettiği gibi, onu okuma ve yazma vasıtası ile de bir meş’ale ile aydınlatır gibi tenvir etmiş olan Büyük Dahi Gazi Mustafa Kemal’e, Türk Milletinin bir şükran nişanesi olmak üzere, Türk alfabesinin harflerini kabartma olarak taşıyan altın bir levhanın sunulması kararını vermiştir.”

Devam ediyor; bugün kullandığımız Türkçe alfabenin Arap yazısının yerini alması:

“Bunun gibi bir teşebbüse başka hiçbir memlekette tesadüf olunamaz.

Bu teşebbüs bütün bir milleti çok zor olan Arap yazısının öğrenilmesi boyunduruğundan, halde olduğu gibi istikbalde de halas etmiş bulunuyordu.

Arap yazısının harfleri şüphesiz artistik bir güzelliğe malik bulunuyorlar; fakat öğrenilmelerinde çekilen zahmet, bu harflerin açması lazım gelen yolu bilakis kapamaktadır.”

Daha sonra; “Kemal, tamamile alakadar olmayı bilen bir insandır. Filhakika, fikirlerine iştirak etmediğiniz zaman, bu ayrılığın yalnız sebeplerini sormuyor, aynı zamanda o sebeplerin esaslarını da araştırıyor. Sizi, kendisinden başka türlü düşündüren şeyi öğrenmek istiyor”

Sefir’in (Yani Büyük Elçi’nin) anlattığı iki olayı O’nun kaleminden aktaracağım. Bu iki olay için:

“Kemal ile yaptığım görüşmelerde elde ettiğim malumatın en kıymetlisi olan ve Kemal’in devlet adamı kalitesini en bariz şekilde meydana koyan iki vak’a yı nakledeyim. ……………

Türkiye’ye vasıl olduğum zaman, yabancıların Fransa’da yaptıkları gibi ben de Kemal’in muharebe meydanlarını gezmekliğimin, sefir sıfatı ile, muvafık bir hareket olacağını tasavvur ettim. Bu arzumu Türk makamlarına bildirdiğim zaman bana Kemal’in, bu muharebe meydanlarında eski düşman olan Yunanlılara karşı kazanmış olduğu zaferleri canlandırmaktan ise Türkiye’nin Yunanistan ile dostça münasebetlerde bulunmasını görmeyi tercih ettiği cevabını verdiler.”

İkinci olayı anlatırken ...

“Şimdi anlatacağım vak’anın tesirleri belki bundan da büyük olmuştur.

Türkiye’nin Yunanistan’ı mağlup ettikten sonra ne için ondan tazminat talep etmediğini sormuştum.

Bana verilen cevapta Kemal’in Yunanistan ile yeniden ticari münasebetler tesis etmek ve bu münasebetleri sıklaştırmak kararını vermiş olduğu bildirildi. Bu şekilde iyi münasebetlerin devamını her sene birçok müşkilat ile alınacak ve iki memleket arasında ebedi bir soğukluk husulüne sebebiyet verecek olan tazminattan daha istifadeli buluyordu” diyor ve ….

ABD Büyükelçisi General Charles H. SHERRİLL soruyor:

“Avrupa’da bu kadar büyük bir feraset eseri göstermiş olan bir tek devlet adamı var mıdır?”…

Yazar, New York’ta Franklin Roosevelt ile aynı caddede karşı karşıya oturuyor. İtalya’da Mussolini döneminde de “Sefirlik” görevi yapıyor ve Fransa da Bismarck ile Mussolini’yi karşılaştıran bir kitabı da daha önce yazıyor ve Avrupa’da yayınlanıyor ...

Dilerim ki devam ederiz …

Saygılarım ve sevgilerimle ...