Gülten Ünal

Gülten ÜNAL - Uzman Klinik Psikolog www.terapiadanismanlik.com

“İnsanın doğumu acılarının da başlangıcı olur. Bizler hayatımız boyunca birçok kayıplar, ardından da acılar yaşayacağız” diyor Yrd. Doç. Dr. Ayten Zara ve ardından ekliyor: “Hayatımıza sağlıklı olarak devam edebilmemiz için kayıplarımızı kabullenerek, duygularımızla yüzleşerek ve kayıplarımızı geçmişte bırakarak yolumuza devam edebilmeyi öğrenmemiz gerekiyor.”

 

İnsanlar sevdikleri kimseleri kaybettiklerinde mutsuzluk, umutsuzluk, kaygı, korku, şaşkınlık gibi bir takım duygular yaşarlar. Çok sevilen birinin ölümü gibi geri dönüşü olmayan bir kayıp sonrası verilen tepkiler bütünü yas süreci olarak adlandırılır. Bu tepkiler depresyon ve melankolideki tepkilere benzer, ancak onlardaki kadar inatçı değildir ve anormal olarak değerlendirilmez. Yas süreci doğal ve normal bir süreç olarak nitelendirilir (kompleks yas, patolojik yas gibi yas türleri hariç) ancak kişinin yaşamını derinden etkileyen bu süreci atlatabilmek için zaman ve destek unsurları oldukça önemlidir.

 

Yas Tutma Sürecini Sağlıklı Tamamlamak için öneriler

·Sizi iyi dinleyecek ve anlayabilecek kimseler ile konuşun. Yaşadıklarınız tek başına üstesinden gelmek için oldukça zor bir durum. İçinize atmayın ve güvendiğiniz kişiler ile yaşadıklarınızı paylaşın.

 

·Ailenizden birini kaybettiyseniz evdekileri daha da üzmekten ya da güçsüz görünmekten korkuyor ve duygularınızı paylaşmakta zorlanıyor olabilirsiniz. Ancak duyguların rahatça ifade edilebildiği bir ortam tüm aile üyelerine iyi gelecektir.

 

·Yaşadığınız ağır duygulanımı kimsenin anlamayacağını düşünerek çevrenizden uzaklaşmayın.

 

·Daha önce yakınını kaybetmiş bir kişi ile konuşabilirsiniz, bu hem size hem de konuştuğunuz kişiye iyi gelecektir. Yaşadıklarınızın hep aynı yoğunlukta ve aynı şiddette devam etmeyeceğini fark etmenize yardımcı olabilir.

 

·Kendinize yas tutmak için izin verin. Yaşadıklarınızı kabul etmeye çalışın ve mümkün olduğunca duygularınızı ifade edin. Kendinizi kısıtlamaya ya da baskılamaya çalışmayın. Bu, durumun daha da zorlaşmasına neden olacaktır.

 

·Yaşadıklarınız çok ağır ve bir an önce her şeyin geçmesini istiyor olabilirsiniz ancak her şeyin hemen geçmesini beklemeyin ya da hiç geçmeyecekmiş gibi düşünmeyin, yasın tamamlanması uzun bir süreç gerektirir.

 

·Ağlamaktan kaçınmayın. “Güçlü olmalısın”, “Ne kadar güçlü hiç ağlamadı” gibi sözleri önemsemeyin. Ağlamak oldukça insani bir davranıştır ve duygusal boşalım sağlar.

 

·Duygularınızı yazarak ya da resim yaparak ifade etmek iyi gelebilir. Ölen kişiye söylemek istediklerinizi anlatan bir mektup yazabilirsiniz.

 

·Yıldönümleri, doğum günleri, bayramlar gibi özel günler sizin için zor geçebilir. Bu günlerde sevdiğiniz ve güvendiğiniz yakınlarınızla bir arada olmak zorluğu azaltabilir.

 

·Fiziksel ihtiyaçlarınızı (uyku, yemek, sağlık gibi) ve öz bakımınızı ihmal etmeyin.

 

·Bakabileceğiniz ve sevebileceğiniz bir hayvan edinmek de size iyi gelebilir.

 

·Bazı yöntemler anlık rahatlama sağlasa da uzun vadede yas sürecini zorlaştırır. Acıyla baş etmek için alkol ya da başka maddelere yönelmeyin. (Bu, yeni problemlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır.)

 

·Sosyal aktivitelerinize yavaş yavaş geri dönün. Dışarı çıkın, yemeğe gidin, alışveriş yapın, arkadaş toplantılarına katılın, kitap okuyun, yürüyüşe çıkın …

(www.terapiadanismanlik.com)