Gülten Ünal

Gülten ÜNAL - Uzman Klinik Psikolog www.terapiadanismanlik.com

2 - 6 yaş arasına denk gelen okul öncesi dönemde çocukların gelişim takiplerinin yapılması son derece önemli ve ciddi bir iştir. Bu dönem çocuklarının gelişimlerini değerlendirirken her çocuğun biricik olduğu ve gelişiminin de kendine özgü olduğu bilinmelidir. Ancak, gelişimi yaşıtlarından geride kalan çocuğun yaşamının çeşitli alanlarında bir takım sıkıntılar yaşayacağı unutulmamalı ve gelişimi düzenli olarak takip edilmelidir.

Çocukta gelişim geriliği riskinin ya da şüphesinin olduğu durumlarda gelişim düzeyinin tespiti için bu alanda çalışan bir uzmana başvurulmalı ve güvenilir ölçüm araçları ile çocuğun durumu değerlendirilmelidir. Değerlendirme sonucunda, gelişiminde risk alanları ya da gerilik olduğu tespit edilen çocuklar için gecikmelerin giderilmesi yönünde çalışmalar planlanmalıdır. Gelişim gecikmelerinin birçok sebebi olabilmekle birlikte çevresel faktörler önemli nedenlerinden biridir. Çocuğun çevresinde yapılacak gelişimi destekleyici düzenlemeler ile çocuğun fiziksel, sosyal ve duygusal gelişimine katkı sağlanabilir.

 

Gelişim testleri özellikle günlük yaşam içerisinde fark edilemeyen gelişim risklerini tespit edebilmesi bakımından oldukça değerlidir. Bu sayede riskli durumlar için önlem alınabilmekte ve gelişim geriliği oluşumunun önüne geçilebilmektedir. Aşağıda özellikle okul öncesi dönemdeki çocukların gelişimlerini değerlendirmede kullanılan ölçme araçlarına örnekler verilmiştir.

 

DENVER II Gelişimsel Tarama Testi

0 - 6 yaş arasındaki sağlıklı görünüme sahip olan çocuklara uygulanmak üzere düzenlenmiştir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini değerlendirmek için kullanılır. Belirti göstermeyen gelişimsel sorunları taramada, kuşkulu durumları nesnel ölçütle doğrulamada, gelişimsel açıdan risk altındaki çocukları izlemede değerlidir.

Denver II, bir zekâ testi değil, çocuğun işlevlerdeki becerisini yaşıtları ile karşılaştıran bir gelişim tarama testidir. Çocukların kişisel-sosyal, ince motor, dil ve kaba motor alanlardaki gelişimlerini kendi yaş grubundaki diğer çocuklarla karşılaştırılarak hangi yüzdelik diliminde olduğunu gösterir.

 

Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE)

Denver II gelişim testinde olduğu gibi 0 - 6 yaş arasındaki bebek ve çocukların çeşitli alanlardaki gelişim düzeylerini tespit etmek amacıyla kullanılır.

Çocuğa temel bakım veren kişiye (çoğunlukla annedir) soruların sırayla sorulmasıyla uygulanır. Uygulanan testin sonuçlarına göre çocuğun dil-bilişsel gelişim alanı, ince motor gelişim alanı, kaba motor gelişim alanı ve sosyal beceri/öz bakım gelişim alanlarının düzeyi yaşına göre yorumlanır. Çocuğun gelişiminde varsa riskli alanların değerlendirilmesi ve gelişim geriliklerinin tespiti bakımından değerli bir testtir.

 

GESSEL Gelişim Figürleri

3 - 7 yaş arasındaki okul öncesi çocukların görsel algı, görsel motor koordinasyonunun gelişim düzeyini belirlemek amacıyla uygulanır. Test sonuçları ile çocuğun ince motor becerilerinin gelişim düzeyi yorumlanabilir.

 

Metropolitan Okul Olgunluğu Testi

Çocukların okula başlamaya hazır olup olmadığını ölçmek amacıyla kullanılır. Çocuğun verilen yönergeyi anlama ve uygulama becerisini test eder. Kelime anlama, cümleler, genel bilgi ve eşleştirme alt testleri ile okuma olgunluğu, sayılar alt testi ile sayı olgunluğu hakkında bilgi verir. Tüm bunlara kopya etme alt testinin de eklenmesiyle toplam olgunluk düzeyinin yorumlanmasını sağlar.

 

PEABODY

Resim Kelime Testi

2,5 - 18 yaş arasındaki bireylere uygulanan ve dil gelişimini ölçmede kullanılan bir gelişim testidir. Çocuklarda görülebilen konuşma güçlükleri, konuşma bozuklukları, konuşma gecikmeleri durumunda alıcı dil yaşını ölçmek amacıyla kullanılır.

 

(www.terapiadanismanlik.com)