Av. Ezgi EFENDİOĞLU

HUKUK KÖŞESİ / Av. Ezgi EFENDİOĞLU ÇİÇEK / [email protected]

1136 sayılı Avukatlık Kanununda yapılan düzenleme ile 2008 yılından itibaren, esas sermaye miktarının beş katı ve üstü olan anonim şirketler için şirket bünyesinde sözleşmeli olarak istihdam edecek avukat bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. Peki, bu düzenlemenin içeriği, uygulaması ve yaptırımı nasıl olacaktır? Geçtiğimiz günlerde tarafımıza sıkça sorulan bu soruları bu haftaki yazımız ile okuyucularımıza anlatmaya çalışacağız.

08.02.2008 yılında 5728 sayılı Temel Ceza Kanunlarına uyum amacıyla çeşitli kanunlarda ve bazı diğer kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanunun 329. maddesi ile 1136 sayılı Avukatlık Kanunun 35. maddesi değiştirilmiştir. 35. maddenin 3. fıkrasına göre, “Türk Ticaret Kanunu’nun 272. maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı yüz veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadır. Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan on altı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir”.

Ne var ki, uygulamada anonim şirket yetkilileri çoğu zaman savcılık tarafından ifadeye çağrıldıkları anda bu düzenlemeden haberdar olmakta ve yasa gereği idari para cezası kesilmesi bu şirketler için kaçınılmaz olmaktadır. Kuruluş esas sermayesi 250.000,00 TL ve üzeri olan anonim şirketlerin bünyelerinde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu şirketin tüzel kişilik kazanması ile yani tescil edilmesi ile doğmaktadır. Sermaye artırımı sonrası sermayesi 250.000,00 TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde ise sermaye artırımına ilişkin genel kurulun tescil edildiği tarihte doğar.

Yine madde metninde “sözleşmeli avukat” kavramından bahsedilmektedir. Anonim şirket bünyesinde İş Kanunu hükümleri uyarınca çalışan avukatlar sözleşmeli avukat sayılmadığından, bu düzenlemenin dışında kalmaktadırlar. Anonim şirketin daimi çalışan bir avukatının bulunması da bu bağlamda anonim şirketi idari para cezası ödemekten kurtaramayacaktır.

Anonim şirketlerin avukatla yapacakları sözleşme, taraf sayısından bir fazla olarak düzenlenecek ve bir sureti avukatın bağlı bulunduğu baroya ibraz edilecektir. Anonim şirketler sözleşme yaptıkları avukatlar için en az, sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) uyarınca bir ücret ödeyeceklerdir. 2017 yılı AAÜT’de yazılı anonim şirketlerde vekillik ücreti 1.650,00 TL olarak belirlenmiştir. Avukata bu meblağın altında bir ücret ödenmesi kararlaştırılamaz.

Öğretide kimi yazarlar anonim şirketin herhangi bir davası veya hukuki ihtilafı bulunmaması halinde bünyesinde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğundan muaf tutulabileceğini öngörmektedir. Anayasa Mahkemesi’nin 2011/110 sayılı kararı ile bu durum açıklığa kavuşturulmuştur. Anayasa Mahkemesi vermiş olduğu bu kararda, sermayesi belli bir büyüklüğe ulaşmış anonim şirketlerin her türlü hukuki muamelelerinin profesyonel biçimde yerine getirilmesi ve ileride doğması muhtemel ihtilaflar için önleyici bir fonksiyon sağlaması amacıyla bünyelerinde sözleşmeli avukat bulundurulması gerektiğini belirtmiştir.

Son olarak Anayasa Mahkemesi’nin bu kararında da belirtildiği gibi ister davası veya hukuki ihtilafı bulunsun ya da bulunmasın esas sermaye şartını haiz olan tüm anonim şirketlerin bünyelerinde sözleşmeli avukat bulundurmaları zorunludur.