Av. Ezgi EFENDİOĞLU

HUKUK KÖŞESİ

Av. Ezgi EFENDİOĞLU ÇİÇEK / [email protected]

Bir sözleşmenin ileride kurulması amacıyla bir başka sözleşme yapılması mümkün olabilir.Buna hukukumuzda ön sözleşme adı verilir.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 29.maddesi ön sözleşme başlığı altında bu konuya açıklık getirmiştir. Maddeye göre bir sözleşmenin ileride kurulmasına ilişkin sözleşmeler geçerlidir. Maddenin ikinci fıkrası ise yapılacak ön sözleşmenin geçerlilik şartlarına değinmiştir. Buna göre, yasalarda öngörülen istisnalar dışında sözleşmenin geçerliliği, ileride kurulacak sözleşmenin geçerliliğine bağlıdır.

İnşaat Hukukunun en kapsamlı konusunu oluşturan kat karşılığı inşaat sözleşmeleri bakımından ön sözleşmenin önemi yadsınamaz.Zira pek çok durumda esas sözleşme olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin yapılması birtakım şartlara bağlı olabilir ve bu şartların gerçekleşmesinden sonra esas sözleşmenin kurulması mümkün olabilir.Birtakım fiili veya hukuki nedenlerle esas sözleşmenin yapılması mümkün olmayabilir.Aradan geçen süre zarfında taraflar ahde vefa ilkesi gereğinde esas sözleşme kurulmadan evvel bir ön sözleşme akdederek, esas sözleşmenin yapılacağını kararlaştırabilirler. Türk Borçlar Kanunun 470. maddesinde düzenlenen eser sözleşmelerinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde iki sözleşme iç içedir. Bunlardan biri inşaat sözleşmesi diğeri ise kaynağını Türk Medeni Kanunundan alan tapulu taşınmaz veya tapulu taşınmaz payının mülkiyetini nakil borcu doğuran sözleşmedir. Bu nedenle esas sözleşme olan kat karşılığı inşaat sözleşmeleri noterlerce düzenlenme biçiminde yapılmadıkça geçersizdir.

Yukarıda değindiğimiz ön sözleşme kavramına açıklık getiren madde hükmünün ikinci fıkrasında ön sözleşmelerin geçerliliği ileride kurulacak esas sözleşmenin geçerlilik şartına bağlanmıştır.Bu sebeple kat karşılığı inşaat sözleşmesi kurulmadan evvel yapılacak ön sözleşmenin geçerliliği noterlerce düzenlenme şeklinde yapılmasına bağlıdır.

 Esas sözleşme yapma zorunluluğu doğuran bir ön sözleşmede bulunması gereken şartları şu şekilde sayabiliriz:

•Ön sözleşmede ileride yapılacak esas sözleşmenin konusu ve esaslı şartları yeterince açık olmalı,

•Ön sözleşmenin geçerli olarak doğmuş sayılabilmesi için tarafların karşılıklı olarak açıkladıkları iradelerinin birbirine uygun olması, her türlü iradeyi sakatlayan sebeplerden uzak bulunması ve tarafların sözleşme yapma ehliyetine sahip olması gerekmektedir.

Tüm bu açıklamalar göstermektedir ki ön sözleşme, esas sözleşmeden bağımsız başlı başına bir akit niteliğini haizdir.Ön sözleşmelerde iki taraf borç yükleyen sözleşme niteliğinde olmakla, tıpkı kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde olduğu gibi ön sözleşmenin feshi de tek taraflı irade beyanıyla olmayacaktır.