Muhsin DURUCAN

    “İnsan umduğu sürece, umut dolu bitişlerle boyuna yeniden başlayacaktır.” Günter Grass

Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi’nde Edebiyat Konuşmaları toplantısı gerçekleşti. Prof. Dr. Yıldız Tümerdem’in nazik daveti ile katıldığım etkinliğin yönetim masasında Sencer Karacalıoğlu ile ayın konuşmacısı Ali Seyhun yerlerini aldılar.

Konuşmacı Ali Seyhun, kendisini ayrıntılı olarak tanıttı. Okul günleri, Almanya’da sendikacılık ve Almanya’da siyasal Bilgileri Fakültesini bitirmesi konusunu işlemesi ilgiyle izlendi. Günter Grass’ın Teneke Trampet adlı yapıtı üzerinde ayrıntılarıyla durdu. Konuşma sonrasında Almanya’ya gidenler kişisel görüşlerini dile getirdiler.

Geçmiş yıllarda Bostancı’da düzenlenen toplantının yine her ayın ikinci perşembe günlerinde Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi’nde süreceği belirtildi.

^***

Günter Grass Kimdir?

Günter Grass,16 Ekim 1927’de Danzig’de doğdu. Çocukluğu ve ilk gençliği Danzig’de geçti. Genç yaşta asker oldu ve esir düştü. 1946 yılından sonra Düsseldorf’a gelerek resim ve heykel çalıştı. Bir süre İtalya’da da bulunan Grass, 1956-60 yıllarında Paris’te yaşadı, bu dönemde şiir ve oyunlar yazmaya başladı. Paris’te yazdığı Teneke Trampet (Die Blechtrommel,1959) adlı romanıyla dünya edebiyat kamuoyunun dikkatini çekti. Bundan sonra romancı olarak ünlenmesine rağmen şiir yazmaya da devam etmiştir. Günter Grass, resim ve heykel konusunda da çalışmaları olan çok yönlü bir sanatçı. 1960’lı yıllarda sosyal demokratların saflarında politikaya aktif olarak katılan Grass barış hareketlerinde ve insan hakları mücadelesinde de entelektüel tavrın simgesi oldu. Günter Grass son olarak biten yüzyılın bir muhasebesi niteliğindeki ‘Yüzyılım’ isimli anlatı kitabını yayımlamıştır. Yüzyılım kitabından önce Berlin duvarının yapılmasından Almanya’nın birleşmesine kadar olan süreci ‘Uzak Tarla’ isimli romanında anlatmıştır. Birçok ödülün sahibi olan Grass, birçok kez aday gösterildiği Nobel Edebiyat Ödülü’nü 1999 yılında aldı.

Teneke Trampet / Günter Grass

 “Ana meseleyi kâğıda dökmek için gerekli ve bir o kadar da lüzumsuz ayrıntıyı, maharetli ve sabırlı parmaklarıma ilham veren trampetim olmasaydı hatırlayamazdım. Hatta hastane bana günde üç dört saat teneke trampetimi konuşturma izini vermeseydi, ebeveynlerini bile tanıyamayan zavallı bir insan olurdum. 1900’lerin ilk yarısı. Almanya. Almanların, Polonyalıların ve diğer azınlıkların bir arada yaşadıkları bir kasaba: Danzig. Üç yaşına bastığı gün bir teneke trampet hediye edilen; çevresindeki erişkinlerin mutluluktan yoksun, karamsar, yalan ve suçla dolu, deyim yerindeyse acınası dünyasına katılmak yerine büyümemeyi “tercih eden” bir çocuk: Oskar Matzerath.

Teneke Trampet, savaş öncesinde Danzig’den savaş sonrasındaki Düsseldorf’a uzanıyor ve büyümeyi reddeden bir çocuktan bir akıl hastanesi sakinine dönüşen Oskar Matzerath’ın gözünden hem Orta Avrupa hem de Almanya’yı, hiç olmadığı kadar çıplak bir şekilde görmemizi sağlıyor. Grass’ın klasikleşmiş romanında Oskar’ın toplumsal yozlaşmayı, teneke trampetinin vuruşları ve camı parçalayan sesiyle protestosuna tanık olacaksınız. 1959 yılında yayınlanan ve acılarla dolu bir dönemin sert bir eleştirisi olarak değerlendirilen Teneke Trampet, Nobel ödüllü Günter Grass’ın en bilinen romanıdır ve dünya klasikleri arasındaki değişmez yerini çok önceleri almıştır.”

*