Muhsin DURUCAN

Tüm oturumların sunuculuğunu Şebnem Yiğit’in başarıyla yürüttüğü Maltepe Belediyesi tarafından 4-5 Haziran tarihleri arasında Elite World Hotel Asıa’da düzenlenen “Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu” İki gün sürdü. Forum, ev sahibi Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç’ın açış konuşması ile başladı.

Maltepe Belediyesi, “Yeni Dönemde AB ve Türkiye” formuna ev sahipliği yaptı. Foruma, Arnavutluk Cumhurbaşkanı Ilir Meta, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç katıldı.

Yurt içinden ve yurt dışından uzman konukların katılımcı ve konuşmacı olarak yer aldığı forumda düzenlenecek altı oturumda yeni dönemdeki AB ve Türkiye ilişkileri farklı boyutlarıyla ele alınacak. 2 gün sürecek forumun ilk oturumunda, AB’nin bugünkü durumu ve gelecek vizyonu, AB genişlemesi ve muhtemel genişleme modelleri, 'Yeni soğuk savaş: Avrupa nasıl konumlanacak' ve 'Avrupa’nın batı ittifakı dışındaki ilişkileri nasıl değişecek' konu başlıkları değerlendirildi.

Arnavutluk Cumhurbaşkanı İlir Meta, belirlenen koNuda özgün bir konuşma yaptı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, “Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu” açılışında Avrupa Birliği’ne ve Türkiye iç siyasetine yönelik 9 maddelik bir manifesto sundu. “Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu”nun ikinci günü Oğuzhan Uç Çok Sesli Etnik Müzik Topluluğu (OCEMUT) tarafından verilen ve “Anadolu’da Tanrıya Yakarış Orataryosu”ndan seçilen mini konserle başladı.

Sempozyumun ilk gününde 3 oturum yapıldı. Forumun ilk oturumunun konu başlığı 'Pandemi ve Savaş Sonrası Dünyada AB'nin Yeni Konumu' oldu. Oturumun moderatörlüğünü gazeteci Zeynel Lüle üstlendi. 'AB'nin bugünkü durumu ve gelecek vizyonu', 'AB genişlemesi ve olası genişleme modelleri', 'Yeni soğuk savaş: Avrupa nasıl konumlanacak?', 'Avrupa'nın Batı ittifakı dışındaki ilişkileri nasıl değişecek?' gibi başlıkların yanıtlandığı oturumun konuşmacıları: Avrupa Parlamentosu Milletvekili Udo Bullmann, Paris Bosphorus Enstitüsünden ve Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Bahadır Kaleağası ve Tepav AB Çalışmaları Merkezi Direktörü Nilgün Arısan oldu.

Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu'nun ikinci oturumunun ise moderatörlüğünü CHP İstanbul Milletvekili Yunus Emre yaptı. Oturumun konuşmacıları ise yazar ve avukat Eşber Yağmurdereli, Bayern SPD Genel Sekreteri Arif Taşdelen ve Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi, İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü Prof. Dr. Fuat Keyman oldu. Oturumda "Sosyal demokrat partilerin iktidarında AB’nin dönüşümü?", "Değişen AB’de Türkiye’ye yer var mı?", "AB-Türkiye ilişkilerinin geleceğinde olası senaryolar neler?", "Avrupa’daki siyasi eğilimler neler? Bunlar Türkiye’yi nasıl etkileyecek?" gibi konulara değinildi.

Sempozyumun üçüncü ve son oturumunda konu başlığı AB'nin Göç Politikaları ve Güvenlikti. Hamburg Protestan Üniversitesi'nden Dr. Yaşar Aydın'ın moderatörlüğünü yaptığı oturumun konuşmacıları ise Yeşiller Partisi Hamburg Parlamentosu Üyesi Yusuf Uzundağ, Rusya Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Başkanı, Rus-Türk Toplumsal Forumu Eş Başkanı Sergey Markov, Hessen Eyaleti Milletvekili Turgut Yüksel ve Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Mehmet Harmancı oldu.

Oturumda 'Ukrayna'nın işgali ile AB'nin göç politikası nasıl etkilendi?', Göçler AB siyasetini nasıl etkiliyor?', AB-Türkiye ilişkilerinde göçmenlerin rolü' ve 'AB'nin güvenlik sorunu ve AB ordusu' gibi konular tartışıldı ve sorulara yanıt arandı.

***

Pazar günkü bilgi şölenindeki 4. Oturumda önemli konuklar konuşmacı olarak yer aldı. Türkiye - AB ekonomik ilişkileri: Fırsatlar ve tehditler konulu günün ilk oturumunu Ekonomist - Yazar Güldem Atalay yönetti. "AB, Çin ve ABD ile rekabet edebilecek altyapıya sahip mi? AB yeşil mutabakatı sürecinde Avrupa'dan uygulama örnekleri, Yeşil mutabakata mevcut Gümrük Birliği Anlaşması cevap verebilir mi? gibi konu başlıkları tartışıldı. Oturumun konuşmacıları ise iş insanı ve Avrupa Parlamentosu eski milletvekili Vural Öger, Rusya Siyasi Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı Daria Grevtsova ve Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas oldu.

Vural Öger, AB’nin bir medeniyet barış ve refah projesi olduğuna dikkat çekerek, “Türkiye’de AB bizi istemiyor şeklinde bilgisizlikten ve bazı politikacıların ideolojik saplantılarından dolayı önyargıların oluşuyor. AB Parlamentosu’nda Türkiye’nin üyeliği için büyük çoğunluk evet oyu verirken yıllar içinde tablo tersine döndü. Bunca sene ülkeyi yönetenler dış politikayı kendi iç politikası için suiistimal etti. Bu nedenle dengeler değişti” dedi.

Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve İKV Genel Sekreteri Doç. Dr. Çiğdem Nas ise, yeşil ekonomiye vurgu yaptı ve şunları söyledi: “Türkiye’nin AB üyeliğinden uzaklaşıyor olması yeşil mutabakat için bir engel teşkil ediyor. Türkiye’nin iklim hedefleri yönünde yaptığı çalışmalar sürece katkı sağlıyor. Ekonominin mantığı, üretici sorumlulukları ve dolayısı ile tüketici sorumluluklarının da zaman içinde değişmesini bekliyoruz. İklim ekonomi dönüşüm hukuk… Hepsi birbiriyle bağlantılı konular. Dolayısı ile merkeziyetçi bir karar mekanizması yerine tüm aktörlerin dâhil olduğu bir süreç çok daha verimli olacaktır.”

Günün ikinci oturumunda ya da formun 5. Oturumda "Avrupa Birliği ve Türkiye: Ortak Gelecek Nasıl Mümkün?" sorusuna yanıt arandı. Moderatörlüğünü İkinci Yüzyıl Derneği Başkanı Gazeteci Metin Işık'ın yaptığı oturumun konuşmacıları Almanya Belediyeler Birliği Onursal Başkanı Chiristian Ude, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş ve TAVAK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen oldu. Konuşmacılar "Daha yaratıcı ve yenilikçi bir avrupa için gençlik ve üniversiteler", Türkiye'den gençler Avrupa'ya baktığında ne görüyor?", "Avrupalı gençler Türkiye'ye baktığında ne görüyor?" gibi konuları değerlendirdi, soruları ve sorunları dile getirdi.

Başkan Doç. Dr. Lütfü Savaş, Hatay’da göçmen sorunlarına yönelik çözüm önerilerini sıraladıktan sonra yaptığı konuşmada şu noktalara dikkat çekti: “Göç ve onun yan etkilerin çözümü dünyanın en önemli sorunu. Arap Baharı’yla başlayan Suriye’deki sorunları az çok biliyorduk. O zaman Antakya Belediye Başkanıydım. Toplantılar yaptık, nasıl davranmamız gerektiğini, muhtarlar, kanaat önderleri ile STK’lar ile konuştuk. 2 bin 500 toplantı yaptık, Hatay halkını alıştırdık. Ancak elbette hiçbir hazırlık olmadan bu göç başlayınca bazı problemler de hissettik. Bugün bunları aşmak için uğraş veriyoruz.”

Savaş’tan sonra söz alan TAVAK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Faruk Şen ise Türkiye’nin tersine verdiği beyin göçü hakkında istatiksel bilgiler verdikten sonra bu durumdan duyduğu endişeleri ve çözüm önerilerini dile getirdi.

Almanya Belediyeler Birliği Onursal Başkanı Christian Ude ise dünyanın farklı gelişmelere gebe olduğunu ve göçmenlikle üyelik konularına farklı yaklaşımlar getirilmesinin gerektiğinin altını çizdi. Christian Ude, “Bir diktatörlük, göçmenlik sorunu değil, insanlık sorunu var. Dünyanın bir kısmı olduğu yerde kalacak durumda değil. Tüm insanlık bunu kendisine sormalı. Bu insanların dünya refahına, dünya işlerine, demokrasisine nasıl katılabilir, insanlığın düşünmesi gereken budur. Mülteciler kaçan insanlar bir an önce kurtulması gereken kişiler değil. Bu insanlar burada kalacak. Bu nedenle katılımcılık, kaçan, göçen, iş arayan insanların ne yapacakları konusu merkezi bir konu. Bu yüzyılın en önemli konusu” şeklinde konuştu.

Ude, AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerin Türkiye’nin alacağı önlem ve politikalara bağlı olduğu ifade ederken, “Doktor örneği verilmişti. Mesela kötü bir doktor iyi ülkeden gelebilir, iyi bir Doktor Suriye’den gelebilir. Düşünme tarzı bu olmamalı. Bu bakımdan dil, din ve kimliği kullanmaya çalışma, aldatmaya çalışmak gibi geliyor bana. Bir insanın nereden geldiği, onun destekleyip desteklenmeyeceğine karar verici bir kıstas olmamalı.” Dedi.

“Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu”nun 6. sı olan kapanış oturumunun moderatörlüğünü Din Bilimci Dr. Hıdır Temel yaptı. "Anadolu Hümanizmi ve Avrupa" konu başlıklı oturuma konuşmacı olarak Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Filiz, İzzet Baysal Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Yaman ve Fenerbahçe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiğdem Boz katıldı. Oturumda "Yesevi'den Gül Baba'ya Anadolu Erenleri", "Anadolu Hümanizmi'nin Avrupa'ya etkileri tartışıldı. Kimi yanlış denebilecek aktarmalar da oldu: “Buğday ektiler, çavdar biçtiler. Çavdar ektiler, buğday biçtiler!” Örneği…

Oturumların tamamlanmasının ardından “Yeni Dönemde AB ve Türkiye Forumu Sonuç Bildirgesi yayınlandı. 18 maddelik bildirge, Maltepe Belediye Başkanı Ali Kılıç tarafından imzalandı.

Etkinliğin özenle düzenlendiği ve sürdürüldüğü dikkat çekti. Bir ara tanınmış gazeteci Yalçın Bayar ve arkadaşım Emin Hasan Doğan ile söyleşimizi sürdürürken değerlendirme yaptığımız da oldu.

Maltepe Elite Word Hotel Asıa’da gerçekleşen etkinlikte emeği geçenleri kutlamak bir görevdir, diyebilirim.

*