Özçelik ARAL

Bu konuyu eskiden hiç düşünmemiştim. Daha sonra incelediğimde, 1955’e kadar gidebiliyordum.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Bilgi Taşkıran’ın “Milas” isimli araştırmasını okurken, CHP ile ilgili bölümleri gördüm. Bu beni çok heyecanlandırdı. Bilgi Bey’in araştırmasından çok şey öğrendim ve fakat bunu değerlendirebilmek için daha araştırmaya gerek vardı. Bu yazıma kaynak olmasından dolayı, kendisine teşekkür ediyorum.

Burada geçen isimleri ben de araştırmaya başladım. Bulabildiklerimi, yazının son kısmında “kim kimdir” bölümü olarak ekledim.

CHP Milas tarihine, kısa bir yolculuğu beraber yapalım.

HALK FIRKASI’NIN MİLAS’TA KURULUŞU

9 Eylül 1923’te Ankara’da Halk Fırkası kurulur.

20 Kasım 1923’te Ankara’dan gönderilen resmi bir yazı ile Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti heyetinin aynen Halk Fırkası’nda görev yapacakları bildirildi.

Bu kararla Milas Müdafa-I Hukuk Cemiyeti’nin üyeleri Halk Fırkası’nın kurucuları oldu.

Reis Feyzullan Ağa, Üye Mehmet Rüştü Efendi, Üye Ethem Bey, Üye Kara Hafız Bey, Üye Eski Subay Emin Bey, Üye Arifzade Hamdi Efendi, Üye Nazmi Akdeniz, Üye Çandırlı Mülazim Salih Efendi, Üye Mehmet Çavuş.

Nisan 1936 – İlçe Reisi Hamdi Mergen

Kasım 1936 – İlçe Reisi Murat Salih Menteşe.

1938- Reis Cemil Menteşe, Muhasip Fehmi Toksarı, Katip Sami Sarıoğlu, Üye Mehmet Çerçi, Üye Hasan Alagün, Üye Kazım Erbaş, Üye Hamdi Uğur, Üye Nazmi Akdeniz.

1940- Reis Cemil Menteşe, Muhasip Hasan Akay, Katip Sadık Sağıroğlu, Üye Sami Sarıoğlu, Üye Hasan Alagün, Üye Fehmi Algün, Üye Mehmet Çerçi, Üye Nazmi Akdeniz.

1945- İlçe Başkanı Hamdi Mergen

1947 – İlçe Başkanı Dr. Sezai Çomo

1951-  İlçe Başkanı Dr. Sezai Çomo, Üye Nazmi Akdeniz, Sadık Görgen, Sadık Sağıroğlu, Hasan Akgün, Osman Özer, Refik Öner, Süleyman Cengiz, Cevdet Altındağ.

 

KİM KİMDİR?

Feyzullah Ağa (Acar) :

Hacı Ali Ağa’nın oğludur. Kuvayı Milliye ve Anadolu Rumeli Müdafa-I Hukuk Cemiyeti’nde reislik yapmıştır. Hisarbaşı Mahallesinden olup, eşim Neslihan Aral’ın anne tarafından dedesidir.

Mehmet Rüştü Efendi-

Müftüdür. Burgaz Mahallesinden Kurtuluş Savaşı Gazisi yedek subay Osman Özer’in babasıdır. Aynı zamanda şu anda Milas Ticaret Odası Başkanı Reşit Özer’in büyük dedesidir.

Kara Hafız Bey

Hayıtlı Mahallesi’ndendir. Asıl adı Emin’dir. Madenci Lütfullah ve Ulvi Kitapçı’nın babasıdır.

Arifzade Hamdi Bey:

Ahmet Çavuş Mahallesi’ndendir. Sağıroğlu, Nalbantoğlu, Arifzade zeytinyağı ve sabun fabrikası ortaklarından, iş adamıdır.

Nazmi Akdeniz:

Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı Gazisi, yedek subaydır. 1936-1949 yılları arasında Belediye Başkanlığı yapmıştır.

Hamdi Mergen:

Kurtuluş Savaşı Gazisi yedek subaydır. Nüzhet ve Turan Mergen’n babasıdır. Torunu Bengi Mergen eczacıdır.

Murat Salih Menteşe:

Kadızade Salih efendi’nin oğludur. Jön Türkler’dendir. Osmanlı Meclis Reisi Halil Menteşe’nin küçük kardeşidir. Ağaçlıhöyük Köyü’nde çiftlik sahibidir. Ertuğrul, Turgut ve Behlül adında üç oğlu vardır.

Cemil Menteşe:

Kadızade Salih Efendi’nin torunudur. Cumhuriyet ve Osmanlı döneminde iki defa Belediye Başkanlığı yapmıştır. Ağaçlıhöyük Köyü’nde çiftlik sahibidir. Orhan Menteşe isimli bir oğlu vardır.

Fehmi Toksarı:

Hisarbaşı Mahallesi’nden, büyük çiftçilerden biridir.

Sami Sarıoğlu:

Şakir Ağalar sülalesindendir. Hacı İlyas Mahallesi’nden olup, çiftçidir.

Mehmet Çerçi:

Örenlidir. Eski Belediye Reisi Erdal Çerçi’nin babasıdır. Daha sonra İstanbul’a yerleşmiştir.

Hasan Alagün

Hisarbaşı Mahallesi’nden büyük toprak sahibi Hacı Ali Ağa’nın en büyük oğludur. Kardeşi Feyzullah Ağa Kuvayı Milliye Reisliği yapmıştır. Rauf ve Sabahattin isimli iki oğlu vardır.

Hasan Akay:

Emekli memurdur. Hisarbaşı Mahallesi’nde otururdu.

Sadık Sağıroğlu

Hayıtlı Mahallesi’nden, fabricator Emin Sağıroğlu’nun oğludur. 1949-1950 yılları arasında Belediye Başkanlığı ve yıllarca Milas Ticaret Odası Başkanlığı yapmıştır. Metin ve Çetin adında iki oğlu vardı.

Fehmi Algün

Gazipaşa Mahallesi’ndendir. Hacı Ali Ağa’nın damadıdır. Emekli hakimdir. Oğlu Suphi Algün 1959-1961 yılları arasında CHP ilçe başkanlığı yapmıştır.

Dr. Sezai Çomo

Hisarbaşı Mahallesi’ndendir. 1947-1955 yılları arasında CHP ilçe başkanlığı yapmış asabiye mütehassısıdır. Uzun yıllar CHP kurultay delegeliği yapmıştır.

Osman Özer

Burgaz Mahallesi’ndendir. Kurtuluş Savaşı Gazisi yedek subaydır. Rüştü, Atıf, Özcan isimli üç oğlu vardır. Torunu Reşit Özer halen Milas Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Refik Öner:

Nüfuscunun oğlu diye tanınır. Gazi Paşa Mahallesi’ndendir. Uzun yıllar Kurukahvecilik yaptı. Halen oğlu Fahri Öner bu işi devam ettiriyor.

Süleyman Cengiz

Hacı İlyas Mahellesi’ndendir. İş adamıdır. Oğlu Mehmet Cengiz CHP İzmir örgütünde çalıştı ve İhsan Alyanak’ın belediye başkanlığı döneminde, belediye meclis üyeliği ve başkan vekilliği görevinde bulundu.

Cevdet Altındağ

Burgaz Mahallesi’nden iş adamı ve koyu CHP’li olup, daha sonraları da yönetim kuruluğu üyeliğinde bulundu.

Bu araştırmaya devam edeceğim. Rahmetli ilçe başkanımız Şekip Akın’ın hazırladığı detaylı bir parti kütüğü vardı. 12 Eylül’de parti kapatılınca SEKA’ya gitti. Bunun gibi eski kayıtlar da yok oldu. Eskileri hatırlayabilecek yaşlılar da azaldı. Araştıraya devam..

BİR AÇIKLAMA

CHP’li parti büyüklerim adlı yazım nedeniyle bir kaç eleştiri aldım. Eleştirilere teşekkür ederim ve açığım.

Fakat, eleştirenlerin şunu bilmesi gerekir. Milletvekili, Beledye Başkanı ve İlçe Başkanı olma ile parti büyüğü olunmaz.

Parti büyüklüğü, seçimle olmaz, ancak partililerin gönüllerinde olunur.

Adı geçen yazımda, parti büyüklüğü kavramını iyice anlatmıştım. Eleştirenlerin, bu kavramı iyice okuyup, inceleyip, değerlendirmelerini dilerim.