A.Coşkun Efendioğlu

31 Mart Yerel Yönetim Seçimleri sonuçları açısından Muğla ve Milas için neler söylenebilir?

En başta söylenecek olan, AKP’nin kesin yenilgisidir. Hem Muğla çapında bu böyledir, hem de Milas için.

Öncelikle, aday seçimleri konusundan başlamak gerek. AKP-MHP ittifakı, hem Muğla ve hem de Milas’ta, partililerinin iradesini tamamıyla hiçe sayan bir yaklaşımla belirledi adaylarını. Tartışılmaz tek adamın iradesine karşı hiç kimse karşı da çıkamadı. Aday adayı olanlar, Büyükşehir için atanan ve aslında siyaset alanında hiçbir iskeleti olmayan Aydın Ayaydın gibi, üstelik yazları Bodrum’daki tatil evine gelmek dışında Muğlalı da olmayan Mardinli bir kişinin aday gösterilmesine tepki bile göstermediler. Ancak bu, tepedeki AKP’li siyasetçiler için böyleydi, AKP-MHP’ye oy veren tabanın, bu adayı ‘kucaklaması’ ise söz konusu değildi. Tersine, bu partilere oy veren sağ seçmen, geçmiş yıllarda Muğla’dan milletvekili yapılan ‘Van Canavarı’ lakaplı Vanlı Yalım Erez ve Bursalı İbrahim Yazıcı konusunda çok çalkantılar yaşamış, büyük tepki göstermiş bir seçmen kitlesiydi.

Üstelik, hemen hemen tek sermayesi, kendisini Büyükşehir Belediye Başkan adaylığına öneren Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, merkezi iktidarın şimdiye kadar Muğla’ya yapmaktan imtina ettiği işleri, eğer kendisini seçerlerse yaptıracağını vadetmesi idi. Bunun dışında, gerçek belediyecilikle ilgili, mevcut belediye imkanlarıyla yapmayı vadettiği bir projesi bile yoktu. Mevcut CHP’li Muğla Büyükşehir ve ilçe belediyeleri için vadettiği hemen bütün projeler, merkezi iktidarın bütçesi ve iradesiyle yapılabilecek işlerdi. Kendisi de bunun o kadar farkındaydı ki, Cumhurbaşkanlığı’nın Akbelen’deki acele kamulaştırma kararının kendisini zora sokacağını görüp ve bunu Muğla’nın doğasına nasıl sahip çıktığını gösterebilme imkanı olarak algılayıp, bunu bir seçim yatırımı olarak kullanmak için Cumhurbaşkanına bu kararın kaldırılmasını tavsiye edip, kaldırılmasını sağladığında bile, çok inandırıcı olamadı.

Tek sermayesi merkezi hükümetin yapabileceği işlerdi. Bu, iktidarın ekonomik başarısızlıklarının zirve yaptığı ve insanların açlık sınırı altında yaşamaya itildiği koşullarda, verilen sözlerin hiçbiri vatandaşlara güven vermedi. Sonuçsa tam bir hezimetti.

Milas’ta da maçın CHP ile Cumhur İttifakı adayı arasında geçeceği kesindi. AKP burada da var olan aday adaylarından birini değil de aday bile olmayan Rüştü Yiğitkaya’yı aday gösterince, pek çok kişi, ‘Fevzi Topuz’un çalışmasına bile gerek yok’ demeye başlamıştı. AKP’nin aday adayları arasındaki malum kavgadan zaten bıkan taban, bir de Yiğitkaya gibi daha önce üç kez aday olmuş ama kazanamamış bir figürle bu seçimin alınamayacağını görüyordu. Üstelik Yiğitkaya da, tıpkı Ayaydın gibi, bütün projelerini merkezi hükümetin kaynaklarıyla yapılabilecek işler olarak anlatıyordu.

AKP-MHP ittifakı’nın adayı olarak seçime giren Yiğitkaya, kendisini öylesine genel merkez imkanlarıyla seçimi kazanabileceğine inandırmıştı ki, basınla ilişkisi bile sıfıra yakındı. Seçim çalışmaları sürecinde de görüldüğü kadarıyla, seçim çalışmalarını başat olarak yürüten kesim MHP örgütü olarak görülüyordu.

İYİ PARTİ’NİN DURUMU..

İYİ Parti adayı ise, iki güçlü seçim kampanyası yürütecek ismin yanında, kendisinin de seçim sürecinde belirttiği gibi, zayıf bir bütçeyle bu yarışa girmişti. Ancak belirleyici etmenin bu olmadığı anlaşıldı. Esas neden İYİ Parti’nin hem ülke hem de Muğla düzlemindeki erimesiydi. Bu, Milas için de geçerliydi. İYİ Parti, Mayıs 2023 genel seçimleri süreci ve sonrasında uyguladığı politika ile, kendi yok oluşunun taşlarını döşemişti. İYİ Parti Milas adayı Mehmet Çayırlı’nın kişiliği ve çabası, bu gerçekliği doğal olarak aşamadı.

Aynı şey, en açık biçimiyle Fethiye’de de görüldü. Fethiye’nin efsanevi eski belediye başkanı Behçet Saatcı’nın, CHP’li belediye başkanı Alim Karaca’yı yenebileceği düşünülüyordu. Saatcı, Alim Karaca’nın neredeyse yarısı kadar oy alıp üçüncü oldu. MHP’nin adayı bile Saatcı’yı geçmişti.

İYİ Parti, Bodrum adayı olabilecek eski yerel yönetimler başkan yardımcısı Mehmet Tosun’u da zaten AKP’ye kaptırmıştı.. 

Dolayısıyla, İYİ Parti Milas Örgütü, Genel Merkez çizgisini sürdürürken, hem Muğla, hem Fethiye, hem Bodrum’da olduğu gibi Milas’ta da aynı akıbete uğradı.

Bütün bu söylenenlerin toplamı, İYİ Parti Muğla Büyükşehir adayı Metin Ergun için de geçerli. Ergun 31 Mart büyükşehir seçimlerinde yüzde 5,69 oy alabildi.

31 Mart seçim sonuçlarında Yiğitkaya’nın oy oranı yüzde 35,33. Bu rakam, 2023 Mayıs ayı genel seçimlerindeki AKP’nin oyu 23,13 ile MHP’nin oyu 6,31’in toplamından da fazla olduğuna göre, Yiğitkaya’nın fazladan aldığı yüzde 6,89’luk oyun İYİ Parti seçmeninden geldiği anlaşılıyor. (İYİ Parti 2023 Mayıs ayında Milas’taki oyların yüzde 18,26’sını almıştı. 2024’te ise Milas’ta yüzde 6,63 oy alabildi.) Bu giden yüzde 6,89’luk oyun AKP’ye mi MHP’ye mi yazılması gerektiği, ortada bir sorudur…

Bu anlamda, Yiğitkaya’nın aldığı yüzde 35,33 oranındaki oy yine de anlamlı sayılsa da, 2019 seçimlerinde Barış Saylak’ın aldığı yüzde 45,08 oranının çok altındadır ve bakalım Barış Saylak’a yüzde 60 alacağız diyen AKP İlçe Başkanı Emin Çelik’in durumu ne olacak?

SOL’UN DURUMU..

Milas’ta benzer durum, DEM Parti ve diğer sol partiler için de geçerli. Böylesi önemli bir seçimde AKP iktidarını geriletme asıl hedefi ortada dururken, bu temel hedefi gözardı edip, CHP’nin ‘muhtemel gerilemesi’ sürecinde, CHP’ye emanet verdiği oyları toplayarak kendisini gösterme çabası, bu partilerin, gerçekte alabilecekleri oyları dahi alamamalarıyla sonuçlandı. Hem DEM, hem de diğer sol partiler, tabanlarının AKP’ye karşı CHP adaylarına yönelmelerini engelleyemediler. Örneğin İşçi Partisi Milas’ta Mayıs 2023 genel seçimlerinde 4622 oy alırken, 31 Mart 2024’te Belediye Başkan Adayı’na ancak 1005 oy alabilmiştir.

Milas CHP’nin ön seçiminden açık ara birinci sırada çıkan Fevzi Topuz ise, Milas seçiminin galibi olarak, partisinin 2023 Mayıs’ındaki yüzde 40,18’lik oyunu yüzde 50,15’e çıkarmıştır. Yaklaşık yüzde 10’luk bu fazla, İYİ Parti’nin yüzde 6-7’lik oyuyla, diğer sol partilerin tabanından gelmiştir.

Fevzi Topuz’un Milas zaferi, neredeyse tüm Muğla için geçerlidir. Cumhur İttifakı, 2019 yerel seçimlerinde CHP’den almayı başardığı Yatağan, Ula, Köyceğiz, Ortaca, Dalaman’ı da tekrar CHP’ye kaptırdığı gibi, Muğla’da Kavaklıdere ve Seydikemer’e sıkışmıştır.

Muğla Büyükşehir’de CHP’li Ahmet Aras, rakibi Ayaydın’dan neredeyse iki katı oy alarak büyükşehir belediye başkanı olmuş, diğer küçük ilçelerin yanında Fethiye, Marmaris, Bodrum da büyük oy oranlarıyla CHP’li belediye başkanlarının olmuştur.