Konuk Yazar...

NEZİH BAŞGELEN - ESKİ KARTPOSTALLARLA BATI ANADOLU’DA ANTİK KENTLER

 

Vedia MARAL

 

‘Eski Kartpostallarla Batı Anadolu’da Antik Kentler’ kitabının yazarı: Nezih Başgelen. Ön ismiyle müsemma, nezih insan Nezih Başgelen, Arkeoloji ve Sanat Yayınları’nın sahibi, 1978’den günümüze kadar Arkeoloji ve Sanat Dergisi’nin çıkmasını sağladı. Arkeoloji, Sanat Tarihi, etnoğrafya, turizm, tarih ve doğal çevrenin korunması hakkında yayınlanmış bine yakın çalışması vardır.

Kitabın önsözünde, ‘Osmanlı İmparatorluğu’nda 1890’ların ortalarından itibaren kullanılmaya başlanan resimli kartpostalların içinde İstanbul’dan sonra en büyük grubun İzmir ve Ege ile ilgili olduğu görülmektedir. Bunlar içinde Batı Anadolu’da Osmanlı döneminde arkeolojik kazılarla gün ışığına çıkarılmış antik kentlere ait ilk kartlar da yer almaktadır’ deniyor. (s:6)

Sözü edilen kartlardaki yerler ve sayıları şöyledir:

Ephesos: Efes (Selçuk/İzmir) 13 kartpostal

Pergamon: Bergama (İzmir)  7 kartpostal

Magnesia ad Maeandrum: Ortaklar (Aydın)  2 kartpostal

Kybele Kaya Kabartması (Manisa)  1 kartpostal

Sardeis : Salihli (Manisa)  2 kartpostal

Tralleis: Aydın  2 kartpostal

Herciea ad Latmum : Kapıkırı (Aydın)  1 kartpostal

Gümüşkesen Anıtı: Mylasa (Milas/Muğla)  1 kartpostal

Euromos : Ayaklı (Milas/Muğla)  1 kartpostal

Aphrodisias: Geyre Köyü (Karacasu/Aydın) 1 kartpostal

Hierapolis: Pamukkale (Denizli)  2 kartpostal

Laodicea ad Lycum: Goncalı (Denili) 1 kartpostal

 

Toplam 37 tane kartpostalda 2 tane Milas’a ait kartpostal ve ayrıca bir kartpostalın da Aydın’a sınır olmasından dolayı Aydın’a dahil edilmiş olanı da sayarsak 3 adettir. Ay Tanrıçası Selene ile Çoban Endymian arasındaki aşk efsanesinin geçtiği bölgedir. 31 no’lu kartpostal ‘Bafa Gölü’nün kıyısında, antik Herakleia kentine hakim bir tepe üzerinde yer alan Athena Tapınağı (s:47)

 

Gümüşkesen Anıtı Mylasa (Milas/Muğla)

‘Antik Karia bölgesinin bir dönem başkentliğini yapan Mylasa (Milas) kentinden günümüze ulaşabilmiş en önemli antik eserlerden biri Gümüşkesen Mezar Anıtı’dır. Antik dünyanın yedi harikasından biri sayılan ünlü Bodrum Mausoleum’unun küçük bir kopyasını andırmaktadır. Aynı şekilde, yüksek bir kaide, bir peristasis ve basamaklı bir çatı bölümünden oluşmakta olup, M.S. II. Yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır’ (s:11)

 

Euromos: Ayaklı (Milas/Muğla)

‘Milas’a giderken yolun solunda yer alan ve (‘Ayaklı’ olarak tanınan, Anadolu’nun en iyi korunmuş Roma tapınaklarından birisi olan Euromos Zeus Tapınağı, kazı öncesi haliyle görülmektedir.’ (Kart 33). ‘Mimari süslemelerine dayanılarak İmparator Hadrianus (M.S. 117-138) döneminde yapıldığı düşünülmektedir’ (s:11)

 

Kitap          : Eski Kartpostallarla Batı Anadolu’da Antik Kentler

Yazar         : Nezih BAŞGELEN

Sayfa         : 56

Yayınevi   : Arkeoloji ve Sanat Yayınları

B.Tarihi    : Kasım 2009