Prof. Dr. Kemal Kocabaş

Haftada Bir / Prof. Dr. Kemal KOCABAŞ kekocabasgmail.com

Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği (YKKED) Köy Enstitülerinin 76. Kuruluş yıldönümünde Balçova Belediyesi ile birlikte 16-17 Nisan 2016 tarihlerinde  Ekonomi Üniversitesi konferans salonunda “Nasıl Bir Eğitim Reformu?” başlığı ile bir sempozyum gerçekleştirdi. Beş oturumluk sempozyuma Mehmet Ali Çalkaya, Kamuran Karaca, Mustafa Gazalcı, Veli Demir, Prof. Dr. Kemal Kocabaş, Doç. Dr. Hatice Şimşek Keskin, Prof. Dr. Ayfer Kocabaş, Prof. Dr. Ahmet İnam, Prof. Dr. Songül Sallan Gül, Prof. Dr. Nilay Bümen, Dursun Çiçek, Doç. Dr. Güzel Yücel, Prof. Dr. Firdevs Gümüşoğlu, Yard. Doç. Dr. Semiha Günal, Yard. Doç. Dr. Figen Kıvılcım Çorakbaş, Prof. Dr. Binnur Yeşilyaprak, Figen Atalay, Prof. Dr. Fatma Çağlayan Dinçer, Prof. Dr. Yakup Kepenek, Prof. Dr. Gaye Usluer, Evin İlyasoğlu, Orhan Bursalı, Prof. Dr. Kamil Okyay Sındır bildirileriyle katıldılar ve önerilerini sundular. Sempozyumda sunulan bildiriler de YKKED yayını olarak “Eğitim Reformu İçin Arayışlar” adıyla sempozyum günü yayımlanmış olarak katılımcılara onurla sunuldu. Tüm oturumların büyük bir katılımla ve ilgiyle izlendiği sempozyum ülke gündemine eğitim sorunlarının ağırlığını sunması anlamında önemliydi.

Sempozyum sonunda konuşulanlar ve tartışılan konular bir sonuç bildirgesiyle topluma sunuldu. Bildirgede neler vardı?

1)Eğitim sistemi niteliğini, işlevselliğini tümüyle kaybetmiştir. Bu nedenle ülkenin aydınlık geleceğini arama adına eğitim sorunları siyaset kurumunun gündemine yeniden ve acilen girmeli, bilimsel ve pedagojik çalışmalar ışığında yoğunlaştırılmalıdır.

2)STK, sendika ve partilerin işbirliği ile sivil “laik, demokratik, bilimsel eğitim” başlığı ile bir eğitim kurultayı yapılmalıdır.

3)Cumhuriyet, bir tarih inşasıdır. Cumhuriyet bir üretim ve yaratma mücadelesidir. Farklı bir dil, farklı bir kavrama ve farklı bir ufuk anlayışı geliştirilmelidir. Başta eğitim olmak üzere her konuda yapılacak olan tartışmalar, ürettiğimiz bu yeni içeriği  kapsayacak şekilde birleştirici dil kullanılarak yapılmalıdır. Bu dilin temel değerleri Cumhuriyet Eğitim Devriminin temel değerlerinde ve Anadolu kültüründe vardır.

4)Eğitim temel bir insanlık ve yurttaşlık hakkıdır, eğitim hakkı kamu tarafından sağlanarak, herkesin nitelikli eğitime ulaşması sağlanmalıdır.

5)Eğitim metalaştırılmış, ticarileştirilmiş ve kamusallığı zayıflatılmış durumdadır. Eğitimin piyasalaşması toplumsal eşitsizlikleri arttırmaktadır. Bu tahribatı önlemek için yeniden eğitimin kamusal niteliği ve erişilebilirliği artırılmalıdır.

6)Eğitimin laik niteliği tehlikeye girmiş, eğitim dinselleştirilmiştir. Çağdaş eğitim; laik, demokratik ve bilimsel eğitimdir. Eğitimin dinselleştirilmesine yönelik çalışmalar karşısında pedagojik ve bilimsel öneriler geliştirilmelidir.

7)Eğitim araçları ve eğitim ortamları çağdaş yaklaşımlarla yeniden ele alınmalı, eğitime yeterli kaynak ayrılmalıdır.

8)Öğrencilerin eğitimleri sırasında yararlandıkları ortamlar, açık alan kullanımları arttırılmalı, çocuklar ve gençler için sağlıklı ve çekici hale getirilmelidir. Eğitimin her düzeyinde devlet yurtlarının sayısı artırılmalı, yurt-barınma sorunu cemaatlere ya da piyasaya bırakılmamalıdır.

9)Eğitim mücadelesi, bir insanlık davasıdır, süreklilik ve heyecan içermesi gerekir. Köklerimize güvenerek, eleştirel düşünceyle ve heyecanla çalışmaya devam etmeli ve aynı şekilde yeni düşüncelere açık, sorgulayan çocuklar ve gençler yetiştirmelidir.

10)Düşük imtiyazlı sınıflara, emekçi sınıfa ve yoksul kesimlere, kız öğrencilere yönelik doğrudan ekonomik destek sağlanmalı, pozitif ayrımcı eğitim politikaları üretilmelidir.

11)Her yaş grubunun eğitimi için –Köy Enstitüleri sisteminde de kullanıldığı gibi- “yaparak öğrenme” modeli eğitim programlarına yerleştirilmelidir.

12)Köy Enstitülerinde uygulanan Özgür okuma (Serbest okuma) saatleri programlara  konularak, çocuklar ve gençler için kitap ve kitap okuma yeniden işlevsel hale getirilmelidir.

13)Eğitim fakültelerinin sistematik reformlara ihtiyacı vardır. Öğretmen eğitiminin niteliği ve yöntemi program geliştirme ilkeleri doğrultusunda tartışılmalıdır.

14)Eğitimde nitelikli öğretmen yetiştirme sorunu devam etmektedir. Eğitim fakültesi lisans programları Türkiye Yükseköğretim Yeterlikler Çerçevesi ve Genel ve Özel Alan Öğretmen Yeterlikleri temelinde geliştirilmelidir.

15)Her öğretmenlik dalına özgü yeni programlar üretilmelidir.

16)Dört yıllık lisans programları çağın gereklerine uygun hale getirilmeli, donanımlı ve yeterli öğretmen yetiştirmek için ortak alan programları gözden geçirilmeli, bazı alanlarda (ör. Yabancı Dil Eğitimi, Psikolojik danışma ve rehberlik) beş yıla çıkarılmalıdır.

17)Engelli öğrencilere yönelik özel eğitim programları güçlendirilmeli ve geliştirilmelidir.

18)Mesleki eğitimin teşvik edilmesi önemlidir. Ancak özelleştirilmesi için verilen teşviklere karşın nitelik ve istihdam sorunu devam etmektedir. Ticarileştirme, sorunları çözmemektedir. Mesleki eğitimin kamusal ve eğitsel niteliği korunarak, uygulamalı eğitime geçilerek, gençler sosyal güvenceye alınmalı ve ILO standartları korunmalıdır.

19)Okulöncesi eğitimin bireyin yaşamındaki işlevi dikkate alınarak, nitelikli parasız ve zorunlu okulöncesi hedefleri yeniden belirlenmeli, nitelikli okulöncesi öğretmen yetiştirmeye önem vermelidir.

20)Çocukların eğitim hakkından yararlanabilmeleri için, Köy enstitüleri modelinden esinlenilerek örnek alternatif yöntemlere ve uygulamalara medya yoluyla farkındalık yaratılmalıdır.

21)Eğitimin özgürleştirici olabilmesi için bilimsel yöntemlerle bilgi üretme yolları, problem çözme becerileri her alanda geliştirilmelidir. Somut yaşantı ve deneyimlerden, deney ve gözlemlerden yola çıkılarak usa vurma yolları ve eğitimin toplumsal ve eşitlikçi niteliği öne çıkarılmalıdır. Çocuk bilgiyi ve kendini keşfetmelidir. Devlet finansmanı karşılamalıdır.

22)Etik kurallar ve değerler yaşantılarla kazandırılarak etik karakter yapısı, kişilik özelliği küçük yaşlardan başlayarak geliştirilmelidir. İnsan olabilmek için etiği savunmak ve uygulamak gerekir. Vicdani adalet duygusu bu şekilde bir karakter yapısı olarak toplumda her türlü egemen gücün baskısını aşabilir.

23)Yaratıcı sanat ve iş eğitimi temel alınarak bütün alanlarda bireyin kendisini gerçekleştirmesi sağlanmalıdır. Bunun için Köy Enstitülerindeki iş için, iş içinde, iş yoluyla eğitim ve öğretim ilkesi ve yarı yarıya kuramsal ve uygulamalı program yapısı  örnek bir model olmalıdır.

24)Üniversiteler ülkenin vicdanıdır. Bu anlamda akademik özgürlükler özenle korunmalı ve üniversitelerin her tür erkin etkisinden kurtularak demokratik özerkliği ve özgünlüğü sağlanmalıdır.