Prof. Dr. Kemal Kocabaş

            Türkiye, eşit olmayan koşullarda, her tür iktidar olanaklarının “etik” olmayan  yöntemler de kullanılarak  ikinci tur Cumhurbaşkanlığı seçim sürecini yaşadı. Sonuçta  yüzde 48 oy alan Kılıçdaroğlu ve muhalefet bloğu   seçimi kaybetti. Türkiye, demokrasiden, hukuk devletinden yana olan değişim talebini  2.5 milyon oy farkıyla  bir başka bahara erteledi. Bu seçimlerde ilk kez solun tüm kesimleri ve sağın bir bölümü demokrasi ve hukuk devleti adına Kılıçdaroğlu adında buluşmuştu ve umutluydu. 28 Mayıs sonrası bu kesimde oluşan öfke, kızgınlık ve geleceğe yönelik umutsuzluk depresyon boyutunda karşımıza çıkıyor. Bu seçim yenilgisinden sonra koşullar CHP’de genel başkan değişimini zorlamaktadır.  CHP, seçim sonrası iç tartışmalarını yaşarken iktidar  evrensel laik-bilimsel  eğitim anlayışına yeni bir darbe vurmaya hazırlanıyor.  Özellikle İzmir ve Eskişehir’de manevi danışmanlık adıyla okullara imam-vaiz göndermeyi hedefleyen  ÇEDES projesi alanlarda demokratik kitle örgütleri tarafından protesto edilirken CHP’den kurumsal bir tepki gelmemesinin altı çiziliyor. Bu arada  CHP’nin aceleyle gerçekleştirdiği son MYK değişiminde  eğitimden sorumlu MYK üyesi görevlendirmesini ihmal etmesi ve  sonradan ekleme  yapmış olması da önemli eleştiriler almasına neden oldu.   TBMM’nde Cumhuriyet tarihinin en sağcı  politik tablosunun  karşımıza çıktığı bu dönemde ülkenin demokratik güçlerinin beraberliği ve dayanışması tarihsel bir görev haline gelmiştir. Bu yazı da bu amaca katkı sağlaması dileğiyle kaleme alınmıştır.

NEDEN KAYBEDİLDİ

            28 Mayıs ikinci tur seçim sonuçlarıyla  ilgili medyada çok farklı değerlendirmeler yapılıyor. Bu sonuçların alınmasında pek çok neden sıralanabilir. Bugün medyadaki Abdullatif Şener açıklamaları da dikkate alındığında en önemli nedenin “CHP’nin kendisi olmamasında”  yattığı gerçeği karşımıza çıkıyor. CHP ne zaman sağa açılsa, sağ politikacıları kapıyı açsa hep kaybettiği gerçeğidir. O nedenle yaşanan süreçler gösteriyor ki CHP sol, sosyal demokrat, Cumhuriyetçi kimliğini kaybettikçe seçim kaybetmeye mahkum olduğu çok açık. Bu anlamda CHP’de daha demokratik, katılımcı bir yapıya kavuşması, tartışmalara dahil olan etkin bir örgüt yapısı oluşturmak için acilen tüzük ve program değişikliğine gitmesi de yenilenme anlamında önemli olacaktır.

KILIÇDAROĞLU VE CHP’YE DAİR NOTLAR

            Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun  saygın  ve temiz bir kimliği ve özgeçmişi olduğu  konusunda herkes hem fikir. Bu konuda şüphe yok… Ama  sadece bunların  yetmediğini seçimlerde gördük. Bu konudaki gözlem ve eleştirilerimizi sıralayalım:

1)Seçimlerde CHP’nin sol adına somut sloganları bile yoktu. Söylem ve sloganlarda 1973 seçimlerindeki Ecevit’in bile çok gerisinde kaldı. Bu büyük bir eksiklikti.  Ayrıca seçim süreçlerinde CHP örgütlerinin etkin çalışmadığına ilişkin iddialar da basında epeyce yer aldığının altını çizmeliyiz.

2)Sayın Kılıçdaroğlu her mitingde hemen hemen aynı konuşmaya yaptı. Konuşmalarını yenileyemedi. Sorunları nasıl çözeceğine ilişkin net, somut  yanıtlar veremedi.  Konuşmalarında “ben”  vurgusu çok öne çıktı ve  “sol, emek” ağırlıklı derinlik  de yoktu.

3) Laik-bilimsel eğitim vurgusunu hiç yapamadı. Eğitimdeki dinselleştirmeyi ve piyasalaşmayı  eğitim hakkı penceresinden bakarak alanlarda sorgulayabilirdi. Yapamadı… Kılıçdaroğlu’nun sağ kökenli danışmanlarla çalışmasına yönelik yoğun eleştiriler vardı. Bunu anlamak çok zordu. … Medyadan öğrendiğimize göre kamuoyunun baskısıyla bugün danışmanlarının görevini son vermiş. Ama bu konuda çok geç kalındığı apaçık ortada.

4)Sayın Kılıçdaroğlu’na yönelik en önemli eleştiri başlıklarından birisi 14 Mayıs seçimleri için hazırlanan  milletvekili listeleridir.  CHP’nin bu konuda nesnel değerlendirme yapan bir stratejisinin olmadığı çok açık.  Kılıçdaroğlu deneyimli milletvekilleri mülakat yaptı açıklamasını yaparak listeleri savunuyor. Deneyim uzun yıllar milletvekili olmaktan değil, birikimi ve partinin gereksinmelerini bilmekten geçer. Çoğu yerde de listelerin hazırlanmasında büyükşehir belediye başkanlarının etkin olduğunu görüyoruz… Tam bir kargaşa. Çoğu seçmenin  bu listeleri gördükten sonra oyunu değiştirdiğini çok yakın izleyenlerdenim. Örneğin İzmir 1. Bölgeye birinci sıraya  sola sempatik gelmeyen, Cumhuriyete yönelik  olumsuz   değerlendirme yazıları olan bir arkadaşı aday yapmayı anlamak mümkün değil. Demokratik kitle örgütlerinde yaşamını adalet ve eşitlik arayışına adayan pek çok dostumuz varken bu adayı paraşütle İzmir birinci bölgeye yerleştirmek akıl dışıydı. Kılıçdaroğlu,  Babala TV’de bu konuda sorulan soruyu yanıtlamakta epeyce zorlandı. Yine bazı illerde dört  veya beş  kez milletvekilliği yapan adayları listeyi koymayı anlamak  mümkün değil.  Ankara-Çankaya, laik duyarlılığın çok yoğun yaşandığı bir yerde Sadullah Ergin’i listede yer vermek akıl tutulmasıydı. Memleketi Hatay’dan  listeyi girseydi olmaz mıydı?… Listelerde toplumun duyarlılıklarının dikkate alınmadığı, bazı listelerde hatır ilişkilerinin öne çıktığı çok açıktı. CHP, bir tüzük değişikliği yaparak milletvekili seçimini kesinlikle örgütün yapacağı önseçimlere bırakmalıdır.

5)CHP, ittifakta olduğu sağ partilere neden 38 milletvekili verdiğini seçmenlerine açıklamalıdır. Toplam oyları yüzde üçü geçmeyen bu partilere neden 3’er milletvekilliği  değil de 10 veya 15 milletvekili verilmesini demokrasi söylemi ile açıklamak mümkün değildir. Bu CHP seçmenine tıpış-tıpış oy vereceksiniz demenin bir başka türüdür. Unutulmamalıdır ki CHP seçmeni ülkenin en eğitimli, itiraz eden, sorgulayan kesimlerinden oluşmuştur.

NE YAPMALI

1)CHP toptan, büyük bir değişime hazırlanmalıdır. Örgüt yapısı, parti tüzüğü, programı yenilenmelidir. Göstermelik myk değişimiyle bunun gerçekleşmesi mümkün değildir.

2) CHP, kapalı, kabuk bağlamış  örgüt yapısı nedeniyle yeni insanlara açık bir parti değildir. Demokratik kitle örgütleriyle, sendikalarla  de organik ilişkileri sınırlıdır. Bu nedenle nitelikli, birikimli yurttaşlarımızla CHP buluşamamaktadır. Eğitim-Sen, Eğitim-İş’ten ve eğitimle ilgili diğer demokratik kuruluşlardan  bu seçimlerde yetkin arkadaşların TBMM’ne girmesi sağlanabilirdi. Zira partinin eğitim konusundaki  insan eksikliğini yakından bilenlerdenim.  CHP,  demokratik kitle örgütleriyle yakın ilişkiler üretmeyi hedeflemeli ve gündemini almalıdır. Parti bünyesindeki Eğitim, Bilim, Kültür Platformu da ARGE gibi çalışması gerekirken genel başkanın arka bahçesi işlevini  görmektedir. Bu durum mutlaka düzeltilmelidir.

3)CHP’de il başkanı ve belediye başkanı ilişkileri bağımlı ilişkilere dönüşmüştür. Bazı yerlerde belediye başkanları sahip oldukları olanaklar nedeniyle  il başkanı  görevini de yürütmektedir. Bu durum çoğu yerde hayata olumsuz yansımaktadır. Bu ilişkinin sınırları çok net çözümlenmelidir.

4)CHP, sol partilerle de sağlıklı ilişkiler üretmeli Cumhuriyet ve emek kazanımlarının korunması ve geliştirilmesini hep gündeminde tutmalıdır. CHP, kişilerin değil ilkelerin partisi olmaya yönlenmelidir.

5)CHP, tüm bu anlayışlarla genel başkan değişimini sağlıklı tartışmalarla ve toplumun beklentisini göz önüne alarak gerçekleştirmelidir.

            CHP’nin Mustafa Kemal’e, İsmet İnönü’ye, Mustafa Necati’ye, Hasan-Ali Yücel’e, İsmail Hakkı Tonguç’a , Nazım Hikmet’e, Yaşar Kemal’e, Sabahattin Ali’ye Ruhi Su’ya ve kaybettiğimiz tüm aydınların emeklerini korumak ve geleceğe taşımak adına tarihsel sorumluluğu vardır.  Bu görevi asla unutmamalıdır ve heyecan  yaratacak yeni bir yapılanmayı mutlaka gerçekleştirmelidir.