Mehmet Sarı

Mehmet SARI - Emekli İlköğretim Müfettişi 

13 Ekim Cuma akşamı ilçemizde yapılan panelde, ‘laik-bilimsel eğitim’ konusu üzerine işlendi.

CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner ve Emekli Eğitimci İlhan Şimşek’in konuşmacı olarak katıldıkları panelle, bugünkü dinsel eğitime karşı gidişin önünü almak amaçlanıyordu. Doğru da yapılıyordu ve de çok gerekliydi ...

Ne çektiyse, eğitimin dinselleştirilmesinden çekti bu toplum. Böylece tarikatlaşma ve cemaatleşme ile her bakımdan verimsizleşme ülkemde yaygın hale gelmiştir.

Örneğin 1960’da Bitlis ilinin Ahlat ve Adilcevaz ilçelerinde 4 yıl ilköğretim müfettişliği görevinde köy okullarına teftişe gittiğimde, okullarda tek kız öğrenci göremiyordum. Öğretmenlerime ‘neden kız çocuğu yok’ dediğimde, ‘Bu köylerde şıhlar var. Kızların, biz erkek öğretmenlerle olması namahrem imiş! Onun için göndermiyorlar’ dediler.

Akşamları köy okullarında velileri toplayıp, öğretmen ve doktorların dinen namahrem olmadıklarını anlattım ama yine de çare olamadım. Ancak 11 - 12 yaşındaki kızları başlık parasına, çok evli adamlara satıyorlardı. Bu kızlardan bazıları 17 - 18 yaşına gelince baba evine kaçıyordu. Ailesi kızı, yaşça en küçük erkek kardeşe öldürtüyordu. Buna ‘töre cinayeti’ deniliyor oralarda. Böyle bir vahşet sürüyordu. Feodal sistem bunu yaptırıyordu.

İşte, sürmekte olan bu sistem halkı da ‘ağa’ toprağına muhtaç ediyordu. Ama Köy Enstitülü öğretmenler köylüleri aydınlatıyor, ağalığa karşı anlayışlar oluşuyordu.

Van Ağası Kinyas Kartal’ın iki köyüne, Beşikdüzü Köy Enstitüsü’nden öğretmenler atanmış. Kinyas Kartal iki sene sonra bu öğretmenlerin köylerine geliyor. Bakıyor ki köylüler kendisine eskisi gibi itibar göstermiyorlar. Araştırmasında şunu öğreniyor: Bu öğretmenlere 30 - 40 dönüm hazine arazisi verilmiş, bu arazilerden yetiştirdiklerini kendileri satıp, kendi ceplerine koyuyorlarmış. Köylüler bunu görünce, devlet bize neden arazi vermiyor demeye başlamışlar. Ağalığa karşı olmaya başlamışlar ...

Bunu gören Kinyas Kartal Ağa, “bu köy enstitüleri kapatılmazsa bizim ağalık bitecek” diye Adnan Menderes’e diğer ağalarla birlikte başvuruyorlar. Köy enstitülerinin kapatılmasını istiyorlar. 1956 yılında Adnan Menderes hükümeti köy enstitülerini kapatıyor. Böylece ağalık sürüyor ülkemizde. Bu yüzden de ülkeme tam demokrasi gelemiyor bir türlü. Ülkemde sulh, cihanda sulh olamıyor.

Eğitim, başta çocuğa göre ve vatanı kalkındıracak tarzda olmalıdır. Yani eğitim ilmine göre düzenlenmelidir. Yani çocukların ilgi ve yeteneklerine cevap vermelidir. Ülkenin sorunlarına çözüm bulmalıdır.

Eğitimin temeli ailede atılır. İşte bunun için her il ve ilçede ‘Aile Okulları’ açılmalıdır. İlk öğretmen, anne ve babalardır. Bunlar çocukların iyi beslenmesini ve onların psikolojisini iyi bilerek annelik babalık yapmalıdırlar. Böylece çocuklarımızın yetiştirilmelerinde sağlam temeller atmalıdırlar.

Yine, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini öğretmenleri iyi bilmelidir ki, eğitim ilmine göre eğitim yürüsün.

Ayrıca her okulda Rehberlik ve Araştırma Merkezleri olmalı ki, istenen eğitim çocuklarımıza verilebilsin ...

Yıllardır bunları yazıp söylüyorum…

Bu panel vesilesiyle tekrar yazmak istedim.