İlkay Kumtepe

Ders zili çaldı, sınıfa gir, yerine otur, öğretmenini bekle. Öğretmen gelince ayağa kalk, selam al. Sonra ders anlatan öğretmeni sessizce dinle. Rutin okul yaşamı çocuğun.

Çocuktan beklenen; sessizce dersi dinlemesi, öğretmenden beklenen; sınıfı susturması.

Sınıftan çok ses geliyorsa öğretmen başarısızdır. Öğrencileri susturmayı beceremiyordur, yumuşak yüzlüdür, çocuklar onu dikkate almıyordur.

Öğretmen acaba o çocuklara sert davranmak istiyor mudur? Sert davranmalı mıdır?

Sınıf yönetmek sert ve baskıcı olmakla mı mümkündür?

Sınıftan gürültü gelmesi kötü bir şey midir?

Benim açımdan gürültü olmayan sınıfta sorun var demektir. Özellikle küçük çocukların olduğu bir sınıfta hiç ses çıkmıyorsa, çocuklar sessizce oturup bekliyorsa gerçekten sorun var demektir. Çocuk dediğin cıvıl cıvıldır, hareketlidir. Ne yaptık da bu çocukların çocukluklarını elinden aldık diye sorgulamak gerekir.

Derste ya da arada çocuklar arasında iletişim olmalıdır. İletişim olan sınıfta gürültü olur. İletişim gürültüsü olan sınıfta sosyal bağlar oluşur. Güçlü sosyal bağlar öğrenmeyi arttırır. Öğrenmek etkileşimle olur. Çocuklar en çok akranlarından öğrenir. Öğretmen kolaylaştırıcı olarak vardır. Onlara yol gösterir, yardımcı olur. Sonra çocuk önüne konan bilgiyi evirir çevirir, arkadaşına atar, ondan geleni alır. Kabul eder, reddeder, hazmeder. Eski bilgileri ile çarpıştırır, bir adım öne gider.

Bütün bunlar için bir sürece ihtiyacı vardır bir de etkileşime. Etkileşim olmayan yerde öğrenme zayıf kalır. Etkileşim yoksa çatışma vardır. Çocuklar öğrenme sürecinde paylaşım yaparsa, birbirlerinin ne anladığını, nasıl anladığını kavrarlar. Bu onlar için yol göstericidir, modeldir. Anlamadığını paylaşmak kendisinin tek olmadığını hissettirir. Anladığını paylaşmak onu güçlü kılar. Her türlü öğrenme etkileşimi çocuğun öz güvenini arttırır. Kendini başarısız hissetmesine ve öğrenme engeli oluşturmasına izin vermez.

Öğretmen her olaya müdahale etmez, her sorunu çözmez, her doğruyu bilmez. Çünkü öğretmen her şeyi yönetmez, yönetmemelidir. Çocukların soruları ve sorunları çözmesini beklemelidir. Bunu yapabilmek için sınıfta bir hiyerarşiye gereksinim duymamalıdır. İyi bir öğretmen sorunları çözmez, tüm öğrencileri ve onların aralarındaki ilişkileri yönetmeye ihtiyaç duymaz.

Sorunlar çözümsüz mü kalacak? Hayır, tabi. Mutlaka iyi bir gözlemci olacak ve çocuklar arasındaki iletişim gürültüsünü susturmayacak.