Zeki Sarıhan

Kızıldere Katliamı'nın üzerinde 52 yıl geçti. Eğitimci - yazar Zeki Sarıhan, öncesi ve sonrasıyla Kızıldere Katliamını ve katliamda öldürülen kuzeni Ertan Sarıhan'ı Artı Gerçek'e anlattı.

12 Mart 1971 darbesinden sonra tutuklanan Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarını engellemek için 27 Mart 1972’de Ünye’deki NATO üssünde çalışan yabancı görevlileri kaçıran 10 devrimci, 30 Mart tarihinde Kızıldere’de askerler tarafından ağır makinalı silahlarla katledildi. Katliamdan sadece Ertuğrul Kürkçü sağ olarak kurtuldu.

Mahir Çayan, Hüdai Arıkan, Cihan Alptekin, Nihat Yılmaz, Ertan Saruhan, Ahmet Atasoy, Sinan Kazım Özüdoğru, Sabahattin Kurt, Ömer Ayna ve Saffet Alp’in Tokat’ın Niksar ilçesine bağlı Kızıldere köyünde öldürülmelerinin 52. yıl dönümü.

Zeki Sarıhan​​​​​

Eğitimci yazar Zeki Sarıhan, Kızıldere'de katledilen Ertan Sarıhan'ı anlattı. Sarıhan, "Bu da devrimcilerden ders alınması gereken bir mirastır. Ertan ve arkadaşlar canlarını hiçe sayarak bize böyle bir miras da bıraktılar. Kızıldere Katliamı gibi gençlik kıyımlarında Türk solu lidersiz bırakılmış 1980 askeri darbesiyle örgütlü yapısını yitirmiştir. Bugün yaşanan sancı geçmişte yaşanan kıyımların sancısıdır" ifadelerini kullandı.

ERTAN SARIHAN VE AİLESİ

Sarıhan, "Ertan ile dedelerimiz kardeş. Bu sülaleye Sarıkadıoğulları deniyor. Yedi kardeş olan dedelerimizin tümünün lakabı 'hoca' dır. Bunların bir kısmı din hizmetlerinde de bulunuyorlarmış. Ertan’ın babası Lütfi, 1900’lü yılların başında Fatsa’da müderris Hamit Hoca’nın yanında Rüştiye’de okumuş. Annesi de Hamit Hoca’nın kızı Sabıka’dır. 1942 doğumlu Ertan üç çocuğun en küçüğüdür. Ertan’ın babası Lütfi Sarıhan, mahkeme kaleminde çalıştıktan sonra dava vekilliğine yükseldi. Emekli olduktan sonra uzun yıllar CHP’nin Fatsa İlçe Başkanlığını yaptı. Bu nedenle de ilçede 'şef' ünvanıyla tanınır" dedi.

Ertan Sarıhan

'ÜNİVERSİTEDE SOSYALİST OLDU'

Ertan Sarıhan ise ilk siyasi bağlantıların 1960’lı yılların başlarında olduğunu belirten Zeki Sarıhan, "Bir gün köyde radyo dinlerken CHP’nin ileri gelenlerinden Turhan Feyzioğlu’nun konuşmasına tanık oldu. Ertan, Feyzioğlu aleyhinde sert bir söz söyledi. Babası CHP’li olduğu için buna hayret ettim. Anlaşılan Ertan üniversitede sosyalist olmuştu. Akpınar İlköğretmen Okulunda okuyan ben de sosyalist olduğumdan şimdi artık onunla yoldaştık. Köyümüzün gençleri olarak köyde bir kültürel kalkınma hamlesine özendiğimizde Ertan, Fatsalı sosyalist gençlerle birlikte yanımızdaydı. Fatsa’da hazırladıkları oyunları köyde sergilediler" diye konuştu.

'FATSA'DA İLERİ KÖY GAZETESİNİ ÇIKARDIK'

Ertan Sarıhan ile birlikte Fatsa'da sosyalist çalışmalar yürüttüklerini ve gazete çıkardıklarını anlatan Zeki Sarıhan, "Ertan'a köy kalkınması üzerine bir gazete çıkarmayı önerdim. Ertan gazetenin sahipliğini, ben sorumlu yöneticiliğini üstlendim. Gazeteyi bir kuruluş adına çıkarmaya karar verdik ve Ertan, Fatsa Fikir Kulübünü önerdi. Bu kulüp üniversitede okuyan Fatsalı gençler tarafından 1963’te kurulmuş. Böyle bir kulübün üniversite dışında ilk kez Fatsa gibi bir ilçede kurulması, daha o yıllarda Fatsa’daki devrimci potansiyeli gösterir. Kendisi arkadaşlarıyla görüştü, İleri Köy gazetemizin kulübün yayın organı olarak çıkması böylece sağlandı. Böylece köydeki sosyalizmle şehirdeki sosyalizm buluşmuş oldu" dedi.

'KÖYLÜ EYLEMLERİNİ ÖRGÜTLEDİ'

Ertan Sarıhan ile birlikte 1967 yazıdan köylü eylemlerini organize ettiklerini ifade eden Zeki Sarıhan, şöyle devam etti:

"1967 yazında köylülerimizle Ordu’ya kadar düzenlediğimiz iki günlük yol yürüyüşünde Ertan’ın katkıları çoktur. İlçe merkezinden alıp getirdiği karton ve boya ile yürüyüş pankartlarını birlikte hazırladık. Ardından Fatsa’da bir yoksulluk yürüyüşü yaptık. Bunun için de Ertan ile yürüyüşü köylülere haber vermek için tamamen topraksız Arpalık Köyüne gitmiştik.1968-1969 öğretim yılının şubat tatilinde, Fatsa ve Ordu çevresinde devrimcileri örgütlemek ve harekete geçirmek konusunda ortak çalışmalarımız oldu. Ertan, Perşembe Öğretmen Okulu’nda fark derslerini vermiş, Çarşamba’nın Irmaksırtı Köyünde öğretmenliğe başlamıştı. Kabına sığmayan Ertan öğretmenliği de bırakmış profesyonel devrimciliğe başlamıştı."

'İMAM CENAZE NAMAZINI KILMAYI KABUL ETMEMİŞ'

Kuzeni Ertan Sarıhan 30 Mart 1972'de Kızıldere'de katledildiğine Mamak Cezaevi'nde yaklaşık iki yıldır tutuklu olduğunu söyleyen Zeki Sarıhan, o günleri şöyle anlattı:

"Kızıldere Katliamının ardından oraya giden bir akraba Ertan’ın naaşını Fatsa’ya getirmiş, Fatsa’dan pek az aile dostu cenazeye gelmiş. Köyden ise bir hayli akraba şehre inmiş. Herhalde müftünün izin verememesi üzerine birkaç ev ötelerinde bulunan caminin imamı cenaze namazını kıldırmayı kabul etmemiş. Ertan’ın köydeki amcaları imamdı, cenaze namazını amcası kıldırmış. Yalnız köyümüzde değil, Fatsa’da da Ertan hakkında şimdiye kadar tek bir kötü söz duymadım. Çünkü Ertan, davranışları ve halkla ilişkisi bakımından örnek bir devrimciydi. Alçak gönüllüydü ve köylülerin koşullarına uyum gösterirdi. Babasının kendisi için yarattığı ve yaratabileceği olanakları tepmiş, ailesini sıkıntıya sokmamak için evden de ayrılmıştı. Karadeniz bölgesinde tanınan, bilinen, güvenilen, örnek bir devrimciydi. Halkı için, tam bağımsızlık, özgürlük için mücadele eden bir yurtseverdi."

"Kızıldere Katliamı köşeye sıkıştırılan yiğit bir kadronun intihar hareketiydi" diyen Sarıhan, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Bu gençler hiçbir zaman vatanlarının ve halkın aleyhine çalışmadılar. Bugün yaşamış olsalardı kim bilir Türkiye’nin hangi yönetim birimlerinde ve siyaset sahnesinde yer alacaklardı. Gençler, Türkiye’nin Amerika’ya bağımlı kalmasına başkaldırdılar. Bu da devrimcilerden ders alınması gereken bir mirastır. Ertan ve arkadaşlar canlarını hiçe sayarak bize böyle bir miras da bıraktılar. Kızıldere Katliamı gibi gençlik kıyımlarında Türk solu lidersiz bırakılmış 1980 askeri darbesiyle örgütlü yapısını yitirmiştir. Bugün yaşanan sancı geçmişte yaşanan kıyımların sancısıdır."

KIZILDERE KATLİAMI

12 Mart 1971 Darbesinin ardından Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) liderlerinden Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan 16 Mart'ta Sivas'ta, Hüseyin İnan 23 Mart'ta Kayseri'de yakalandı. Denizlerin idamını engellemek için 29 Kasım 1971'de Türkiye Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (THKP-C) lideri Mahir Çayan ile Ulaş Bardakçı, Ziya Yılmaz, THKO’dan Cihan Alptekin ve Ömer Ayna tünel kazarak Maltepe Cezaevi’nden firar etti.

26 Mart 1972'de Ordu'nun Ünye ilçesindeki Radar Üssü'den birisi Kanadalı ikisi İngiliz üç teknisyeni kaçıran Mahir Çayan, Cihan Alptekin, Ömer Ayna, Saffet Alp, Sinan Kazım Özüdoğru, Hüdai Arıkan, Ahmet Atasoy, Ertan Sarıhan, Sabahattin Kurt ve Nihat Yılmaz 30 Mart 1972'de Tokat'ın Kızıldere (Ataköy) Köyünde katledildi.