Mehmet Oğultürk

İspanyolca Kompradore kelimesinden Türkçemize Komprador olarak geçmiştir. Kendi soydaşlarının, kendi yakınlarının saklandıkları yerleri para karşılığında yabancılara gösterip yakalatan, Avrupalılara köle temin eden ve bu şekilde zengin olan yerli kişilere Komprador deniliyor. Özellikle, İspanya, İngiltere, Portekiz ve Fransızlar, Afrika ve Güney Amerika yerli halkından köle yapmak istedikleri kişileri yakalamakta zorlanıyorlar. Zira Korsan Gemileri uzaktan görünür görünmez yerliler ormanda çok iyi gizleniyorlar. Korsanlar karaya çıktıklarında bir tek yerli bulamıyorlar. Köle avına çıkan kaptanlardan biri yakaladıkları bir yerliye, hem para, silah ve yiyecek içecek, hem de köle yapılmayacağı güvencesini veriyor. Bu yerli, Köle avcısı gemileri uzaktan görüp saklanan soydaşlarının yerlerini korsanlara para karşılığında gösterip yakalanmalarını sağlıyor. İşte bu kişi hem zengin, hem de güçlü oluyor. Bu şekilde güçlü ve zengin olan yerliye İspanyollar Kompradore adını veriyor.

Kompradorluk her ne kadar geçmişte kalmışsa da başka şekil ve sistemle bizim Ülkemizde hâlâ devam ediyor. Köylüler içlerinden birini Muhtar seçiyorlar. Şirket hemen o muhtara gidip bizden istediğin bir şey var mı muhtarım diye soruyor. Muhtar da ya kendisini ya da yakınlarını işe almalarını istiyor. Şirket tereddütsüz muhtarı ve yakınlarını derhal işe alıyor. Böylece Şirkete methiyeler dizip Şirketin her istediğini yapan muhtar haline geliyorlar. Köylünün bize önder olsun, köyümüze hizmet getirsin diye seçtiği muhtar, şirketin muhtarı oluyor. Bırakın hizmeti, köylünün elindeki toprağını, suyunu, havasını, zeytinini şirkete peşkeş çekiyor. Dolayısıyla köylünün malına mülküne el konmasını ve topraksız bırakılıp kendi köyünü terk etmesini sağlıyor.

Karacaağaç Mahallesi Muhtarı Dursun Uysal belki köylüsünün saklandığı yeri ihbar edip köle yaptırmıyor ama topraklarının ellerinden alınmasını ve yaşadıkları vatanlarından kovulmasını sağlıyor. Yanına kendisi gibi üç beş köy muhtarını alıp Muhtarlar Kurulunu oluşturuyor. Adeta Şirket yetkilisi gibi kilometrelerce uzaktaki Ankara’ya gidip köylüsünün değil Şirketin avukatlığını yapıyor.

Avukatlar azledilebiliyor ama seçilmişler azledilemiyor. Seçilmişler kendilerini seçenlere ihanet edebiliyorlar.

Karacaağaç Mahallesi Muhtarı Dursun Uysal’a da Karacaağaç Kompradoru denir. Ona bu söz çok yakışıyor. Bundan böyle adı Komprador Dursun Uysal olmalıdır. Karacaağaç köylüsü onu tekrar muhtar seçmeyecektir. Tıpkı İkiz Köy halkının komprador Muhsin Bilge’yi azlettiği gibi, onu azledecektir.11.09.2025